CUMHURİYET'İN 100. yıldönümünde hiç kuşkusuz en önemli konu cumhuriyet müzik ilişkisidir.

Bu açıdan bakılınca Melih Duygulu'nun kitabı 'Cumhuriyet ve Müzik' büyük önem taşıyor.

Kitapların ithafı benim dikkatimi çeker: "Cumhuriyet'in ilk yıllarında doğup Cumhuriyet çocuğu olmakla kıvanç duyan annem Sabahat Duygulu ve babam Adil Duygulu'nun aziz hatıralarına..."

Yazar Önsöz'de özetle şunları söylüyor: "Cumhuriyet döneminin siyasal, ekonomik, hukuksal, kurumsal tarihleri üzerine hayli çalışma yapıldıysa da 'Türkiye Cumhuriyeti'nin temeli kültürdür' özdeyişinin içini dolduracak kültür tarihi çalışmaları yeteri kadar yapılamadı. Kültür tarihi içinde müzik ise sınırlı çalışmalarla ve büyük bir kısmı kapsamlı değerlendirmelerden uzak ideolojik yönelimler etrafında şekillenmiş görüşlerle sınırlı kaldı. Cumhuriyet dönemi müzik yaşamı üzerine yapılan çalışmaların önemli bir kısmında üzerinde durulan asıl husus yasaklar, elitlerin politik tutumları, eğitimin sorunları gibi konular oldu. Halbuki iki büyük dünya savaşını yaşamış bir halkın sosyal, siyasal ve kültürel dönüşümü hakkında pek düşünülmedi ve çağın getirdiği zorunlu değişimin izleri üzerinde pek durulmadı. Her kişi ve grup kendi ideolojisini esas aldı, diğer yapılanları göz ardı etti.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Cumhuriyet'in kuruluşunun hemen ardından Mustafa Kemal'in 'Yeni vatan, yeni devlet, yeni toplum' söylemi, yeni Türk devletinin kuruluş felsefesini tarif etmenin ötesine geçip reformlarla sağlanan bir dönüşüm serüveninin dille ifadesi halini aldı. 'Kuruluş Dönemi'ndeki 'Kültür Devrimi' hamleleri de Türk devletinin kuruluş felsefesini destekler nitelikte kurgulandı. Devrim veya reformlar zamanla sanatın çeşitli alanlarında daha çok kendini gösterdiyse de bunların arasında müzik, Cumhuriyet'in en çok tartışılan ve spekülasyon olan konusu olmaktan kurtulamadı. Cumhuriyet'in yüzüncü yılında hâlâ yaşanan sancıların temelinde bu dönüşümü yeteri kadar içselleştirememek ve irdeleyememek yatıyor.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

CUMHURİYET DÖNEMİNİMÜZİK ÜZERİNDEN ANLAMAK

Bu çalışma, bir tartışma ortamının paydaşları arasına katılmadan tüm ideolojik ve duygusal etmenlerden olabildiğince uzak kalarak Cumhuriyet dönemini müzik üzerinden anlama çabası sonucunda kaleme alındı.

Kitap üç bölüm halinde kurgulanıp yazılmıştır. İlk bölümde yer alan ve hazırlayıcı bir giriş niteliği taşıyan kısımda Cumhuriyet ve müzik ilişkisinin ideolojik ve politik arka planı, müzik reformları, müziğin kültürel kodları ve müzikal dönemler ele alındı. Özellikle dönemler yepyeni bir kronolojik perspektifle verildi.

Çalışmanın ikinci bölümünde yer alan kurumlar, kadrolar, topluluklar, müzik türleri ve derlemeler Cumhuriyet felsefesinin temel niteliklerini ortaya koyacak şekilde ve yorumlar yaparak yazıldı. Bu bölümde bir kurumlar tarihi veya kurumların monografisi ile karşı karşıya olunmadığını peşinen belirtmem gerekir.