Bursa Hapishanesi'nde 11 yıl

Bugün Nâzım Hikmet'in doğumunun 120'nci yılı. Bu vesileyle Güney Özkılınç'ın yıllar süren bir araştırma sonucu yazdığı 'Nâzım'ın Bursa Yılları' kitabına göz atalım...Nâzım Hikmet'in kitaplarını günümüzde rahatça alıp okuyabiliyoruz. Eserlerinin yasak olduğu günleri yaşayanlarsa o günleri belleklerinde saklar. Yön dergisinde çıkan şiirleri ve ardından Nadir Nadi'nin anılarında şairin adının geçmesi eserlerini okumayı özgürleştirdi. O zamana kadar birçok kişinin kitaplığında Bulgaristan'dan gelen Türkçe baskılar vardı.Güney Özkılınç'ın 'Nâzım'ın Bursa Yılları' kitabı şairin Bursa Hapishanesi'ndeki yıllarını anlatıyor. Daha önce de Orhan Kemal'in şairle Bursa Hapishanesi'ndeki dostluğu kitaplaşmıştı. O kitaptan bir bölümü notlarımın arasında buldum.Orhan Kemal izinli olduğu bir gece Bursa'daki sevgilisine gitmek istiyor. Nâzım bu ilişkiyi biliyor, tehlikesini de tahmin ediyor. Orhan Kemal gitmeye yeltenirken onu önlüyor. Bakın ne diyor "Lenin, 'en yetenekli arkadaşlarımız kadın etekleri altında yok oldu' der." O da ustasını dinleyip gitmiyor.Orhan Kemal'in yanı sıra Nâzım'ın Bursa Hapishanesi'nde birlikte yattığı İbrahim Balaban'la tanıştım, Balaban'ın Şile'deki atölyesine de gittim.Güney Özkılınç'ın daha önce 'Yüzümde Nâzım İzi Var' kitabı çıkmıştı. Özkılınç, yeni kitabının başında kitaba katkısı olanlara teşekkür ediyor.Ataol Behramoğlu 'Güney Özkılınç'ın Çalışması Üzerine' yazısında Bursa Cezaevi'ndeki çalışmalarından söz ediyor:"Nâzım Hikmet'in Bursa Cezaevi'nde geçirdiği toplam olarak yaklaşık 11 yılın, büyük şairimiz ve edebiyatımız bakımından ne kadar önemli olduğunu biliyoruz. İlk kez otuzlu yaşlarında, ikinci kez kırkına yaklaşmışken kapatıldığı Bursa Cezaevi'nden, ellisine merdiven dayamışken ve bozulmuş bir sağlıkla çıkan Nâzım Hikmet, buna karşın bu yıllar içinde, insanüstü bir erdem ve çalışkanlık örneği göstererek başta 'Memleketimden İnsan Manzaraları' olmak üzere en seçkin yapıtları arasında yer alan ürünleri verdi."Nâzım'ın Bursa YıllarıGüney ÖzkılınçKor KitapKılınç'ın kitabında geçen, şairin Bursa Hapishanesi'nde yazdığı bir şiirini okuyalım:Nasılsın (İrfan Emin'e akrostiş)İyi günlerde çok eller uzanır ellerime,Resmimi, suratımı baş köşeye asarlarFakat demir kapıların her kapanışında üzerime,Ardında taş duvarların her kaldığım zaman,Ne arayan beni, ne soranEeeeh, daha iyi be, bunun böyle olduğuMinnetim ve borçluluğum yalnız sana kalsın,İyi günlerimde benim unuttuğum insan eliNasılsınCahit Sıtkı Tarancı da 'Bir Şey' şiirinde Nâzım'ı