Olimpiyatlar başladı, kalbimiz ve enerjimiz Paris'te. Beslenme konusunda, 7 millî sporcumuza danışmanlık veren Aybüke Aydın, bize sporcuların performans sırlarını anlattı.

Olimpiyat heyecanına bu yıl 102 sporcumuzla katılıyoruz. Bu olimpiyatlarda farklı konu başlıkları ortaya çıkıyor. Bunlardan biri etkilerine şahit olduğumuz iklim krizi, toplumsal cinsiyet eşitliği ve hem sporcularda hem de organizasyonda bitki bazlı beslenmedeki gözle görülür artış. Yüksek sıcaklıklardan sporcuların ya da izleyicilerin etkilendiğine dair haberlerle karşılaşmamız olası. Üstelik sporcular sıcağın performansa etkisi konusunda konuşmaktan çekiniyor ve bunun güçsüzlük olarak algılanabileceğini düşünüyor. Diğer yandan sporcuların beslenme düzenleri oldukça önemli. 7 millî sporcumuza beslenme danışmanlığı yapan Aybüke Aydın ile Olimpiyata özel bazı performans sırlarını konuştuk.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Olimpiyat heyecanına bu yıl 102 sporcumuzla katılıyoruz. Bu olimpiyatlarda farklı konu başlıkları ortaya çıkıyor. Bunlardan biri etkilerine şahit olduğumuz iklim krizi, toplumsal cinsiyet eşitliği ve hem sporcularda hem de organizasyonda bitki bazlı beslenmedeki gözle görülür artış. Yüksek sıcaklıklardan sporcuların ya da izleyicilerin etkilendiğine dair haberlerle karşılaşmamız olası. Üstelik sporcular sıcağın performansa etkisi konusunda konuşmaktan çekiniyor ve bunun güçsüzlük olarak algılanabileceğini düşünüyor. Diğer yandan sporcuların beslenme düzenleri oldukça önemli. 7 millî sporcumuza beslenme danışmanlığı yapan Aybüke Aydın ile Olimpiyata özel bazı performans sırlarını konuştuk.

Sporcu beslenmesini genel beslenmeden ayırmak gerekiyor, sen bu ayrımı nasıl tanımlıyorsun

Hem beslenme hem de spor beslenmesi, vücudu beslemenin temel ilkesini paylaşsa da kapsam ve amaç bakımından farklılıkları var. Beslenme, genel sağlık ve zindeliğin temelini oluşturur ve genel nüfusun beslenme ihtiyaçlarını karşılarken buna karşılık, spor beslenmesi, atletik performansı en üst düzeye çıkarma, iyileşmeyi geliştirme ve belirli zindelik hedeflerine ulaşma üzerine odaklanan uzmanlaşmış bir disiplindir.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Beslenme danışmanlığı verdiğin sporcular hangi branşlardan

Busenaz Sürmeneli (Boks), Merve Dinçel (Tekvando), Sümeyye Boyacı (Yüzme), Cansu Özbay, Zehra Güneş, İlkin Aydın ve Elif Şahin (Voleybol).

Gitmeden detaylı eğitim alıyorlar

Sporcular Olimpiyat köylerine yerleşti; bu süreçte beslenmelerine nasıl dikkat ediyorlar Özellikle yurt dışında sporcuların beslenmesini nasıl stabilize ediyorsun

Özellikle Olimpiyatlarda yemek yenilen alana yiyecek sokulmamasına ilişkin kurallar var. Böyle zamanlar için sporculara gitmeden önce ne yapmaları gerektiğini tüm detaylarıyla anlattığım eğitimler veriyorum. Protein zamanlaması, seçecekleri karbonhidratın tipi gibi birçok önemli tercihi nasıl yapmaları gerektiğini gitmeden öğreniyorlar, hesapladığım gibi olmayan olağanüstü durumlarda hızlıca aksiyon alabilmek için iletişimde oluyoruz.

Farklı branşlarda farklı beslenme protokolleri uygulanıyor, senin bu konudaki yaklaşımın nasıl Branşlar arası nasıl farklılıklar oluyor sporcuların beslenmelerinde

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Sadece farklı branşlarda değil aynı branşın farklı mevkilerinde bile farklı protokoller uyguluyoruz. Çünkü her branşın, her mevkinin getirdiği sorumluluklar birbirinden farklı. Voleyboldan örnek verelim; orta oyuncusu genelde takımın en uzunu oluyor ve asli görevi bloklarıyla sahayı savunmak; bunun için hızlı olması ve iyi sıçraması gerekirken libero da takımın en kısa oyuncusudur genelde. Ağırlık merkezi zaten yere daha alçak olduğundan, toplara daha hızlı ulaşmasına yardımcı oluyor. Enerji hesabı yaparken fiziksel durumları sebebiyle çok büyük farklılıklar ortaya çıkıyor. Farklı branşlarda da aynı branşta farklı mevkilerde de sporcular farklı enerji sistemlerini kullanıyor. Ortalama bir voleybol müsabakası iki buçuk saat sürerken tekvandoda şampiyon 10 dakikada belli oluyor. Voleybolda dayanıklılığı ön plana alıp uzun süren müsabakalara yeterli yakıt sağlamayı hedeflerken tekvando, boks gibi sporlarda patlayıcı kuvvet ön plana çıkıyor; bu da sadece tüketilen makro besin miktarlarına değil, bu besinlerin glisemik indeksleri de dâhil olmak üzere birçok parametreyi hesaplamamızı gerektiriyor.

Bitki bazlı beslenmede artış

Bitki bazlı beslenen sporcuların sayılarında artış var. Senin bitki bazlı beslenen çalıştığın sporcu var mı Nasıl sonuçlar alıyorsun

Evet, artışı ülkemizde de görüyoruz. Özellikle sürdürülebilir bir dünya bilinci diğer taraftan da hayvansal protein kaynaklarında artan hormon, ilaç kullanımının sporcularda doping riski taşıması sporcuları bitki bazlı beslenmeye itiyor. Birkaç sporcum şu an pesketaryen besleniyor, bu beslenme tipinin sindirim problemlerini azalttığı ve sahada kendilerini daha iyi hissettiklerini biliyorum.

Dünya ve Avrupa Şampiyonu Sümeyye Boyacı ile de çalışıyorsun. Paralimpik sporcuların beslenmesi farklı oluyor mu

Elbette; paralimpik sporcuların, temel olarak bireysel fenotipten etkilenen benzersiz fizyolojileri var. Bu, performansı artırmak amacıyla alınan herhangi bir besin takviyesinin, potansiyel ergojenik etkilerini optimize edecek şekilde dozu, zamanlaması ve biçimini değiştirerek sporcuya göre uyarlanması gerektiği anlamına gelir. Para sporcu popülasyonunda egzersiz sırasında harcanan enerjiyi tahmin etmede çok sayıda sorun ortaya çıkmakta. Taşınabilir cihazlar bu popülasyonda geçerli olmayabilir. Para sporcularında enerji verimliliğini değerlendirmek, hem egzersiz sırasında harcanan enerji hesabı mevcut bilgi eksikliği hem de yağsız vücut kütlesini doğru bir şekilde değerlendirmedeki zorluk nedeniyle güç oluyor. Para sporcularında düşük kemik yoğunluğu riskinin daha yüksek olması nedeniyle beslenme ve takviye planlanması konusunda oldukça titiz davranıyoruz. Sonuç olarak, spor türü ve sporcunun kendi diyet alımı ve sınırlamaları tam olarak anlaşılmadan enerji alımları veya vücut yağ seviyeleriyle ilgili yorumlar yapmak devamında performans artırıcı beslenme planlarken genel sağlık durumunu da ön plana almak daha büyük önem taşıyor.