Cebimizdeki akıllı telefonlar ve internetin artan oranda benimsenmesi, siyasi seçimlerimizi temelden değiştiriyor. Sosyal medya algoritmaları onu belirleyenin (Beyaz Adamın) istediği yönde ilerliyor.

Algoritmanın, İslam'ın Altın Çağı'nda (9. Yüzyıl) faaliyet gösteren, cebir, astronomi ve coğrafya alanlarında Arapça eserler veren bir matematikçi olan Horasanlı El Harezmi'nin isminden yanlış telaffuzla İngilizceye geçtiğini söylemekle başlayalım.

Belki bu bizi, neler kaybettiğimizi aydınlatan bir şoka sevk eder...

***

Mevzuyu Afrika üstünden okursak:

Cep telefonları Afrika'nın en yoksul ülkelerinde bile yaygınlaştıkça, sosyal medya her yerde yaygın hale geldi. Facebook, X-Twitter, YouTube, WhatsApp ve bloglar gibi uygulamalar, kıtanın çoğunda günümüzün siyasi iletişim ortamının ayrılmaz bir parçasını oluşturuyor.

Bu platformlar, siyasi içeriğin yaratılması ve yayılması süreçlerinde muazzam bir rol üstlenerek seçimlerde gerçekleri çarpıtan bir faktör haline geliyor.

Siyasi içerik üzerindeki kritik etkileri, sosyal medya üzerinde bu ipuçlarını kullanan diğer casus yazılımlarını daha önemli hale getiriyor. Kıtada sosyal medya kullanımındaki artış, siyasi iletişim açısından bir "oyun değiştirici" görevi görmekte...

***

Algoritmaların gücü, sosyal medya sistemlerini oluşturan mimariyi ifade eder. Bu hemen görünür olmasa da bilginin (yeniden) üretilmesi ve yayılmasında kritik bir vazife üstlenir.

Bize mecburi bir istikâmet çizer...

Sosyal medya siyasi kampanyaları üç ana kulvarda etkiler:

Algoritmalar, botlar ve onları kullanan insanlar.

Algoritmalar, platformdaki belirli bir içerikle etkileşime girdiğinizde davranışınızı izler, tercihlerinize ilişkin varsayımlar ve tahminler yapar ve ardından sizin tercih profilinize benzer içerikler önerir.

Örneğin, belirli kişilerden gelen gönderileri beğenerek, yanıtlayarak veya paylaşarak sürekli etkileşimde bulunursanız, onlar veya benzer kişilerden daha fazla gönderi görmeniz olasıdır. Belirli bir siyasi çizgiye ait videolar izlemeye ilgi gösterdiyseniz, benzer nitelikte daha fazla videoyla karşılaşma ihtimaliniz yüksektir.

Programcıları tarafından "Algoritmaların" neden belirli bireyleri veya siyasi partileri daha üst sıralarda konumlandıracak şekilde kodlandığını asla bilemeyebiliriz! Bildiğimiz şey, bu algoritmaların neyi görüp neyi görmeyeceğimizi şekillendirdiğidir...

Belirli bir içeriği karartma veya marjinalleştirme gücüne sahiptirler ve kullanıcıların hangi bilgilere maruz kalacağını belirlerler.

***

Örneğin, Facebook'un EdgeRank algoritması, bir kişinin arkadaşlarının hikayelerinin yalnızca bir alt kümesini görüntüleyerek bir kullanıcının tercih edeceği "En İyi Haberlerde" neyin gösterileceğini önceden belirler.

Benzer şekilde Twitter algoritmaları, sıralanmış tweetleri görüntüler. Yani önce onları sıralar ve ardından kullanıcı için en alâkalı olduğunu düşündüklerini seçer ve gösterir.

Algoritmalar tarafsız değildir.

Kullanıcılar tarafından görülecek bilgileri etkileyerek siyasi tercihleri kodlarlar. Bir kullanıcı sosyal medya hesabını açtığında, onu platformdaki önceki etkinliklerine ve etkileşimlerine dayalı olarak algoritma filtreli içerikler karşılayacaktır.

ABD-Silikon Vadisinde algoritma yazanların sakallı ve esmer tiplere ne yazdığını, Müslümanları ve anti-Siyonistleri nasıl kodladığını da kolayca kestirebiliriz...