Genel tatil günlerinde işçilerin çalıştırılması hukuken birtakım şartlara bağlanmıştır. Bu tatil günlerinde çalışmak yasak olmayıp öncelikle işçinin rızasına bağlıdır. Bu rıza sözleşme ile baştan alınabileceği gibi, sonradan da alınabilecektir. İşçinin bu gün tatil yapmak yerine çalışması halinde çalışmaksızın elde edeceği bir günlük ücretine ek olarak bir günlük ücret daha ödenmek zorundadır. Bu tutar iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi ile artırılabilecektir. İşçinin onay vermesine rağmen çalışmaması halinde durum mazeretsiz devamsızlık olarak değerlendirilerek, fesih sebebi dahi olabilecektir.

Çalışanların aklında genellikle aynı soru bulunuyor. İşveren bayramlarda çalışmaya zorlayabilir mi İş Kanununa göre çalışanların genel tatillerde izin kullanmaları bir zorunluluk değil.

Kanun yapılan işlerin niteliğinin farklı olabileceğini, genel tatilde çalışmanın bir zorunluluk olabileceğini düşünerek genel tatil çalışmalarını serbest bırakmıştır. Fakat çalışanların genel tatillerde çalıştırılabilmeleri ancak kendilerinin verdikleri onaya bağlı tutulmuş durumda. İşverenler bu onayı işçiyi çalışmaya başlatmadan önce imzaladıkları sözleşmelerle alabilecekleri gibi, her bir genel tatil için ayrı ayrı da alabilirler. Onayın yazılı olarak alınması gerekmekte. Çalışanın onayının alınmadan genel tatilde çalışmaya zorlanması, çalışan lehine haklı fesih nedeni oluşturacak, çalışan iş sözleşmesini feshederek kıdem tazminatını alabilecektir. Dolayısıyla işçi 1 Ocak'ta çalışmak için sözleşme ile onay verdiyse, işveren istediği durumda çalışmakla yükümlü.

2 günlük ücret alır

Bahsedilen durumdan, çalışanın onay verdikten sonra karşılıksız çalıştığı gibi bir sonuç çıkarılmamalı. İşçiler genel tatillerde çalışmadan o günlerin ücretine hak kazanırlar. Kanun genel tatillerde çalışanlar için ise, bu kişilerin normal ücretine ek olarak çalıştığı sürelerin ücretinin ayrıca ödeneceğini öngörmüş, tatil yapmayarak çalıştıklarından, çalışılan her gün için o günün ücretinin, çalışılmadan kazanılacak ücrete ekleneceğini belirtmiştir. Yani bir kişi 1 Ocak'ta çalışırsa çalışmaksızın hak kazanacağı bir günlük ücrete bir günlük ücret daha ekleneceğinden, toplam iki günlük ücrete hak kazanır. Kişinin 1 Ocak'ta kaç saat çalıştığı da önemli olmayıp işçinin bir saat dahi bayramda çalıştırılması, genel tatil hakkının kullandırılmaması olarak kabul edildiğinden o günün ücreti tam olarak yansıtılıyor.

Genel tatilin işçinin hafta tatili gününe rastlaması halinde, işçiye ayrıca bir genel tatil ücreti ödenmiyor, işçi çalışmaksızın sadece bir günlük ücretine hak kazanıyor. Fakat işçinin hafta tatilinde çalıştırılması yasak olduğundan, yukarıdakinin aksine genel tatil olsa da, işçi onay vermiş bulunsa da çalıştırılmaması gerekiyor. İşverenin aksine bir davranışı idari para cezası ile karşılaşmasına sebep olabilecektir. Dolayısıyla işçi hafta tatiline rastlayan genel tatil günü çalıştırılırsa, çalışmasının karşılığında sadece ek bir günlük ücret değil, o gün hukuka aykırıhafta tatili çalışması kabul edilerek ek bir buçuk günlük ücrete hak kazanacaktır.

Köprü izin mümkün mü

1 Ocak'ta tatil yapan işçiler, bu tatilin önlerinde veya sonlarında bulunan günleri de tatillerine eklemek ve 1 Ocak'ı uzun bir dinlenme dönemine çevirmek istemekteler. Bu durumda olan işçiler içinse işverenin elinde iki araç bulunuyor. Bunlardan ilki daha önceki yazımda belirttiğim telafi çalışması. Telafi çalışmasında işveren genel tatil ile hafta tatili arasındaki yarım, bir, bir buçuk işgününü tatil edebilmekte bunun karşılığında işçilerin diğer haftalarda günlük çalışmalarının üzerinde çalışmalarını talep edebilmektedir. Telafi çalışması işçilerin onayını gerektirmediğinden işverenler şartlar oluştuğunda doğrudan bu yola başvurabiliyor. İşyeri genel tatil nedeniyle tatil edildikten sonra, dört ay içinde işçilere telafi çalışması yaptırılabiliyor. Fakat burada dikkat edilmesi gereken şey, telafi çalışma süresinin günde üç saatten fazla olamayacağı ve işçilerin her hâlükârda günde 11 saatten fazla çalıştırılmaması gerektiği.