Türkiye'nin önümüzdeki üç yıllık yol haritasını belirleyen 2026-2028 Orta Vadeli Programı açıklandı. Programın satır aralarında sadece büyüme, enflasyon ya da kamu maliyesi değil, çalışma hayatına ilişkin dikkat çekici hedefler de yer alıyor. Bu yılki OVP'nin en önemli farklarından biri, çalışma yaşamında esneklik ile güvence arasındaki dengeyi kurmaya dönük somut adımlar içermesi.

Güvenceli esneklik

Son yıllarda sıkça tartıştığımız bir kavram var: "güvenceli esneklik." OVP, bu kavramı artık politikaların merkezine yerleştirmiş durumda. İş sözleşmelerinden fazla mesai düzenlemelerine, kısmi süreli çalışmadan izin modellerine kadar pek çok alanda esneklik öngörülüyor. Ancak bu esnekliğin çalışanı korumasız bırakmaması için düzenleyici çerçeveler oluşturulacağı vurgulanıyor. Ayrıca bu düzenlemelerin sendikalar ve işveren örgütleriyle birlikte hazırlanacak olması, alınacak kararların sahada daha kolay uygulanabilmesini sağlayabilir.

Atıl işgücü vurgusu

Bir diğer önemli başlık istihdam. Türkiye'de işgücüne katılım hâlâ arzu edilen seviyelerde değil. Özellikle gençler, kadınlar ve engelliler açısından tabloyu iyileştirmek için program özel politikalar öngörüyor. Atıl işgücünün azaltılması, mesleki eğitim ve beceri kurslarının yaygınlaştırılması, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan yararlanma koşullarının kolaylaştırılması bunlardan bazıları. Amaç, iş bulmakta zorlanan kesimlerin sisteme daha hızlı dâhil edilmesi.

Yeşil ve dijital dönüşüm

Beşeri sermayenin güçlendirilmesi ise programın eğitim ve istihdam ayağını oluşturuyor. Yeşil ve dijital dönüşüm, artık hayatın her alanında olduğu gibi işgücü piyasasında da belirleyici. OVP, bu dönüşüme uyum sağlayacak insan kaynağı yetiştirilmesini hedefliyor. Yapay zekâ, siber güvenlik, enerji teknolojileri gibi stratejik alanlarda eğitim programları devreye alınacak. Üniversite ve mesleki eğitim kurumları iş dünyasıyla daha yakın iş birliği yapacak. Staj ve işbaşı eğitimleri yaygınlaştırılacak, kısa süreli sertifika programlarıyla mezunların iş hayatına uyumu kolaylaştırılacak.

Yapay zekâdenetimi

Kayıt dışı istihdamla mücadele de programın değişmeyen gündem maddelerinden. Türkiye'de hâlâ yüksek seyreden kayıt dışılık, sosyal güvenlik sisteminin mali dengesi için ciddi risk oluşturuyor. OVP bu sorunla mücadelede denetim kapasitesini artırmayı, teknolojik araçlardan ve büyük veriden yararlanmayı öngörüyor. Yapay zekâ destekli risk odaklı denetimler sayesinde kayıt dışı çalışanların daha etkin tespit edilmesi planlanıyor.

Pilot uygulamalar

Programda dikkat çeken yeniliklerden biri de alternatif çalışma modellerine yönelik pilot uygulamalar. OVP, bu modellerin pilot uygulamalarla hayata geçirileceğini ve sonuçlarının iş-yaşam dengesi ile verimlilik açısından ölçüleceğini belirtiyor. Bunun yanı sıra esnek izin düzenlemeleri, kısmi süreli çalışma ve görev değişikliklerine yönelik denemeler de yapılacak. Bu tür uygulamalar, yeni kuşak çalışanların beklentilerine daha uygun bir iş ortamı yaratabilir.