Emeklilikte kritik yıl sonu hesapları

Her yılın sonuna yaklaşırken aynı soru yeniden gündeme gelir: Emeklilik dilekçesi yıl bitmeden mi verilmeli, yoksa yeni yılı mı beklemek gerekir Özellikle aralık ayında, "Bir gün farkla maaşım düşer mi" endişesi milyonlarca çalışanın kafasını kurcalar

Her yılın son ayı geldiğinde emeklilik yaşı gelenlerin kafasında bir soru belirir: "Bu yıl mı emekli olmalıyım, yoksa seneye olursam daha mı iyi maaş alırım" Bu sorunun yannıtı pek çok parametreye göre değişiyor. Geçtiğimiz yıl bu kaygının haklı bir karşılığı vardı. Emeklilik dilekçesini aralıkta verenlerle ocakta verenler arasında yüzde 30'u aşan maaş farkları oluştu. Bu nedenle birçok kişi kendini baskı altında hissederek acele karar verdi. Ancak o tablo olağan dışıydı. Bu yıl için aynı ölçekte bir fark söz konusu değil. Bugünkü verilerle bakıldığında, yalnızca emekli aylığı dikkate alındığında yıl sonu ile yeni yıl arasında belirgin bir avantaj ya da dezavantaj görünmüyor. Asıl fark, çoğu zaman ikinci planda kalan başka bir kalemde ortaya çıkıyor: kıdem tazminatı.

Herkes için aynı mı

Emekliliğe giden yol, sigortalılık statüsüne göre değişiyor. SSK'lılar, yaş, sigortalılık süresi ve prim gün şartlarını tamamladıklarında işten ayrılıp doğrudan SGK'ya emeklilik dilekçesi verir. Memurlar ise başvurularını çalıştıkları kamu kurumu üzerinden yapar; aylıkları yine SGK tarafından bağlanır. Takvim farkı da bu noktada önem kazanır.

Takvim nasıl işliyor

SSK'lılar için esas alınan dönem takvim yılıdır ve 31 Aralık son gündür. Memurlar ve kamu işçileri açısından ise emeklilikte yıl, 15 Ocak-14 Ocak aralığını kapsar. Bu nedenle SSK'lılar için "yıl bitmeden" denildiğinde 31 Aralık, memurlar için ise 14 Ocak tarihi kritik eşiktir.

İşte belirleyici unsur: Güncelleme katsayısı

Emekli aylığı, basitçe ifade etmek gerekirse, güncellenmiş ortalama kazanç ile aylık bağlama oranının çarpımıyla bulunur. Güncelleme katsayısı ise bu hesabın en kritik parçasıdır. Bu katsayı; Aralık ayı TÜFE artışının tamamı ve büyüme hızının yüzde 30'u dikkate alınarak hesaplanır. Dolayısıyla emeklilik dilekçesinin hangi yıl verildiği, aylığın seviyesini doğrudan etkiler. Aynı prim gününe sahip iki kişi, yalnızca başvuru tarihleri farklı olduğu için farklı maaşlarla emekli olabilir. 2025 yılı içinde dilekçe verenlerin aylıkları 2024 yılı güncelleme katsayısına göre hesaplanacak. 1 Ocak 2026'dan sonra başvuranlar için ise 2025 yılı katsayısı esas alınacak. Bu yıl için beklenen farkın yüzde 5 civarında kalacağı öngörülüyor.

Kıdem tazminatı oyunu değiştiriyor

Emeklilik tarihinin işçiler açısından en önemli sonucu, kıdem tazminatı hesabında görülür. Çünkü kıdem tazminatı tavanı her yıl ocak ayında artırılır. Yeni yılda emeklilik dilekçesi veren işçiler için kıdem tazminatı, yeni tavan üzerinden ödenir. Mevcut tavan 53 bin 919 TL.