Ahmet Hamdi Tanpınar, Yahya Kemal'e sorar: Üstadım biz Viyanalara kadar nasıl gittik

Yahya Kemal'in cevabı: Pilav kaşıklayarak ve Mesnevi okuyarak!

Gerçekten de "İslam aleminin bir numaralı klasiği hangi eserdir' diye sorulacak olsa, cevap, Mesnevi'dir.

Hazreti Mevlana'nın şaheseri Mesnevi, yüzyıllardır her kesimden insanın baş tacı ettiği bir eserdir. Her tabakaya seslenir. Sıradan bir insan da, üst düzeyde bir bilgin de bu eserden çok şey öğrenir.

Tasavvuf Profesörü Mustafa Kara'nın şu değerlendirmesi ise tarihi bir hakikattir: "İslam kültür ve medeniyet tarihine yön veren, ışık tutan, her asır ve coğrafyada okuyucusu, münekkidi, muhalifi, mütercimi ve şarihi olan farklı ilim dallarında klasik eserlerimiz vardır. Bunlar arasında Mevlana'nın Mesnevisi kadar 'renkli' olanını bulmak zordur. Tabir caizse o, tekke ile medreseyi, filozofla arifi, tüccarla padişahı, hatta Müslüm ile gayrimüslimi aynı çatı altında ve aynı atmosferde buluşturan uluslararası bir klasiktir.'

Hz. Mevlana'nın Mesnevisi (Farsça aslından) pek çok dile çevrildi. Ülkemizde de başta Şefik Can tercümesi olmak üzere çok sayıda çalışma mevcut.

Mesnevi'nin günümüze kadar yapılan bütün şerhlerin en son ve en kapsamlı hali H. Hüseyin Top'un dokuz bin sayfalık, 12 ciltten oluşan Mesnevî-i Ma'nevî Şerhi'dir.

Fakat dokuz bin sayfa değil de 976 sayfa halinde okumak isterseniz, Cemal Aydın'ın yıllar süren emek sonucu hazırladığı 'Açıklamalı Mesnevi' eserini tavsiye ederiz.

Kitap henüz çıktı; Timaş Yayınları'ndan...

Eser, Farsça, Türkçe ve Fransızca tercümeler dahil bütün Mesnevi şerhleri gözden geçirilerek herkesin ve her kesimin anlayacağı bir şekilde ve sadelikle hazırlanmış.

Mesnevi bilindiği üzere, İslam dinini şiir diliyle, hikaye ve fıkralarla anlatan altı kitaptan ve toplamda 51 bini aşkın mısradan oluşur.

Mütercim Cemal Aydın'a göre, şu yeryüzünde bir dini, şiir diliyle böylesine canlı bir şekilde anlatıp sunarak sevdirip benimseten ve insanlığa insanca yaşamayı öğreten bu çapta başka bir eser gösteremezsiniz.

Mütercime göre Mesnevi gerçek bir hidayet rehberidir ve Hazreti Mevlana'yı takdir edebilmek için dindar olmaya da gerek yoktur; edebi zevke ve geniş ufka sahip bir aydın olmak yeter.

Nitekim, Kanada'da 2002 yılında tanıdığım bir Profesör 'Bana Mesnevinin iyi bir tercümesini bulabilir misin' diye sormuştu. Oysa kendisi Müslüman değildi.

Hz. Mevlana'nın hiç bilmediğimiz coğrafyalarda bağlılarının, gönüldaşlarının olduğunu söylemek mümkün. Şeb-i Arus törenlerinde, her yıl, dünyanın dört bir yanından insanın Konya'ya akın akın gelmesi boşuna değil.

Mevlana, sadece bir sufi değil, aynı zamanda deha çapında bir bilgindir. Dünyanın yuvarlak olduğunu Kopernik'ten 300 yıl evvel dile getirmiştir. Pastör'den 600 yıl önce mikropların varlığından çok net bir şekilde söz etmiştir.