Tarih, insan deneyimlerinin toplamından daha fazla bir şeydir.

Sahi biz musibetlerden öğreniyor muyuz Yoksa nasihatler gibi onları da kulak arkası mı ediyoruz

Çok değil, aylar önce "yenidoğan çetesi"ni konuştuk. Konu yalnız bebekler değildi. Sağlığın nasıl "sektör" olduğunu, insan yaşamının para için nasıl şekilden şekle sokulduğunu, "hasta olma"nın tedaviyle değil, maliyetle karşılandığını gördük. En çok da "Neden denetlenmiyor" sorusunu sorduk.

Önce tavrımı söyleyeyim. Sağlığın bir insan hakkı olduğunu düşünüyorum. Zorunlu bir kamu hizmeti olması taraftarıyım. Haliyle niteliği yüksek tutarak devletleştirmeden yanayım. Bunun için de iktidardaki partilerin değil, düzenin değişmesi gerektiğinin farkındayım. Hadi diyelim bu düzende bile devlet bu bozuk sistemin agresif denetleyicisi olmalı. Dünyanın en piyasalaşmış rejimlerinde bile böyle.

Konuya geleyim...

Biliyorsunuz, Türkiye'de sağlık sistemi özel ile kamu arasında bir işbirliği ile yönetiliyor. Ancak hemen her skandalda gördüğümüz gibi "devletin malı deniz" felsefesi burada da işliyor.

Diyelim anlaşmalı bir özel hastaneye gidiyorsunuz. SGK'lisiniz. Tedavinizin bir kısmını ya da tamamını SGK karşılıyor. Elbette gerçek "deniz" değil. SGK, sizin emeğinizden biriken primlerle oluşturulan bütçe sayesinde bunu yapıyor. SGK'nin 900 milyar lirayı aşan harcamaları içerisinde kimilerine göre milyarlarca liralık bir "sahte provizyon" kaçağı var. Yani "olmayan hasta varmış gibi" kurulan sistemle, milletin parası kimi özellere aktarılıyor.

Devlet içindeki namuslu bürokratlar bu sorunları çözmek için seferber oldu. Bir proje geliştirildi. Ar-Ge çalışmaları TÜBİTAK tarafından yapıldı. TSE tarafından standartları yayımlandı. BTK ve KVKK'den görüş alındı. İçişleri Bakanlığı ve Nüfus Vatandaşlık İşleri (NVİ) tarafından ilgili yönetmelikler yayımlandı. Ortaya bir model çıktı. Bir kuruma giden kişinin, çip kart doğrulama ve parmak izi doğrulama ile "gerçek" olduğu doğrulanabilir hale geldi. Buna da Elektronik Kimlik Doğrulama Sistemi dendi.

Üstelik sadece sağlık değil.

Sistem, 2022 yılından bugüne tapu müdürlüklerinde, bazı bankalarda ve kimi noter işlemlerinde kullanılıyor. Bazı sahte kişiler bu sayede yakalandı. Arama motoruna konuyu yazdığınızda bir dizi "çökme" vakasının bu şekilde önlendiğini gösteren haberlerle karşılaşabiliyorsunuz.

SGK de pilot projenin 15 Ağustos 2024'te başlatılacağını duyurdu. Sonra tarih 15 Kasım 2024'e ertelendi. Sonra 2 Ocak 2025'e ertelendi. Elbette pilot uygulamayı geciktirmenin bir maliyeti oldu.

Sonunda 2 Ocak 2025'te 33 hastanede pilot uygulama başladı. Bir aylık sürede provizyon taleplerinin yüzde 15'lere kadar azaldığı görüldü. Ankara'da böyleyse memleketin ücra bölgelerinde neler olur tahminleri yapıldı. Öyle ya, bir aşiretin aynı gün toplu halde MR çektirmesi mi dersiniz, bir sülalenin aynı gün dizi dizi tetkik yaptırması mı Gözler her şeyi görmüştü. 24 Şubat 2025'te SGK bir duyuru yaptı. Sistemin tüm vakıf ve özel hastanelerinde 2 Nisan 2025'te başlatılmasına karar verildi. Ancak "nedense" sistemi istemeyen bazı özel hastanelerin direnişiyle, uygulama, bir kez daha, 1 Temmuz'a ertelendi. Kimi hastaneler de hazırlıklarını buna göre yaptı.