Cevap verilemeyen her soru yeni sorulara gebedir. Sosyal medyayı açıyorum. ok sayıda mesaj, "OYAK'ta yaşananları gündeme getirin" diyor. Elbette haber değeri var. 65 yıllık, ülkenin en büyük sermaye kuruluşlarından birinde yaşanan tartışmaların haber değeri olmaz mı Ancak olmuyor. ünkü OYAK sadece askerlerin maaşından ayrılanlarla yaratılmış bir kurum değil, aynı zamanda en büyük reklam verenlerden biri. Haliyle herkes "OYAK işi"ne mesafeli duruyor.

Bu köşede ise OYAK'taki tartışmaları okumaya devam ediyorsunuz. OYAK üyeleri, özellikle önceki 10 yıllık yönetimden şikâyetçi. Satın aldığı şirketlerden sattıklarına, nema oranlarından konut projelerine kadar OYAK'ı maksadından uzaklaştırdığını düşünüyor. Birkaç ay önce gelen yeni yönetimin de yanında olmasını bekliyor.

OYAK tartışmalarını, tarafların görüşlerini defalarca burada ele aldım. Son olarak geçen hafta OYAK'ın bağışlarını irdeledim. Aslında iddia bana ait değildi. OYAK üyeleri ile yönetimi arasında süren davada üyeler, genel kurul kararlarıyla bağımsız denetçi raporları arasındaki farka değinmişlerdi. Sadece iki şirket için toplamda 175 milyon 747 bin 5 liralık yardım ve bağış farkı bulmuşlardı. 130'un üzerindeki OYAK şirketinin incelenmesini istiyorlardı. Üyelerin bu iddialarına davada OYAK avukatlarından bir yanıt gelmemişti.

OYAK'TAN GELEN MEKTUP

Konuyu yazdıktan sonra OYAK yönetiminden bir mektup aldım. OYAK, durumu şöyle açıklıyordu: "Genel kurul kararları ile bağımsız denetim raporları arasında yer alan rakamlardaki nominal farklar enflasyon muhasebesi gereği yapılması zorunlu olan düzeltmelerden kaynaklanmaktadır. (...) Başka bir anlatımla; ilgili bağışlar şirketin cebinden çıktığında 323 milyon TL iken, yüksek enflasyon nedeniyle 31 Aralık'ta yani yıl kapatılırken şirkete etkisi 477 Milyon TL'dir. (...) Dolayısıyla, ilgili şirketlerin genel kurul kararları ile bağımsız denetim raporlarında görülen farklar yazınızda ima edildiği gibi herhangi bir suistimalden değil, mevzuat gereği yapılması zorunlu muhasebe süreçlerinden kaynaklanmaktadır."

Kısacası OYAK yönetimi, farkın, enflasyon muhasebesinden kaynaklandığını söylüyordu. Olayı mahkemeye taşıyan üyelerini de eleştiriyordu.

'KANUNA UYGUN DEĞİL'

Mektuptan sonra OYAK üyelerinin avukatlarından Ahmet Zeki Üçok'u aradım. "OYAK'ın açıklamasına ne diyorsunuz" diye sordum.

Şöyle başladı: "Mesele muhasebe değil, yetki aşımıdır. Genel kurulun bağış ve yardımlar için belirlediği tutarlar; yönetim kurullarına verilmiş sınırsız bir takdir yetkisi değil, açık, sayısal ve bağlayıcı üst sınırlardır. Hiçbir muhasebe standardı genel kurul kararlarının bağlayıcılığını ortadan kaldıramaz."

OYAK yönetiminin açıklamasının dayanağı Türkiye Muhasebe Standartları 29. maddeydi. "TMS-29, yüksek enflasyonlu ekonomilerde; bilançoda yer alan parasal olmayan varlık ve yükümlülüklerin, gerçeğe daha yakın gösterilmesi amacıyla uygulanır. Bağış ve yardımlar ise bir varlık değildir, bir yükümlülük değildir, bilançoda taşınan bir kalem hiç değildir. Bağışlar; yapıldığı anda giderleşen, kayda alındığı anda kapanan, tek seferlik işlemlerdir. Bu nedenle TMS-29, bağışların yıl sonunda 'enflasyonla büyütülmesi' için hukuki veya muhasebesel bir dayanak oluşturmaz."

Emekli askeri hâkim de olan Üçok, Vergi Usul Kanunu maddelerini de okuyup şöyle söyledi: "Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 298/A maddesi, enflasyon düzeltmesini, bilançoda yer alan parasal olmayan kıymetlerle sınırlandırmıştır. Bu maddeye dayanılarak çıkarılan 555 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği de enflasyon düzeltmesinin bilanço esaslı olduğunu, gerçekleştiği anda giderleşen işlemlere uygulanamayacağını açıkça ortaya koymaktadır."