Elektronik ihaleler tarımı tehdit ediyor

CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Tarım ve Orman Bakanlığı bütçesinin görüşmeleri sırasında şu acı tespiti yaptı: "Tarımda planlama yok. Arz açığı olan ürünlerin Türkiye'de üretilmesi gerekirken hiçbir planlama olmadan, tamamen piyasaya bırakılmış. Tarımsal destekler yetersiz. Bu sene önümüzdeki sene için toplam 91.5 milyar liralık bir tarımsal destekleme var. Devletin rakamlarını veriyorum. Mazot desteği 16.1 milyar lira. Ben de bir hesap yaptım. Çiftçi bir yılda yaklaşık 3 milyar litre mazot kullanıyor. Çiftçi devletten 16 milyar lira mazot desteği alıyor ama mazot kullanırken 46 milyar lira vergi ödüyor."

Bu cümleleri okurken CHP'nin geçen dönem tarım politikalarına yön veren Edirne Milletvekili Doç. Dr. Okan Gaytancıoğlu'ndan mektup aldım. Bugün Namık Kemal Üniversitesi Tarım Ekonomisi Bölümü öğretim üyesi olan Gaytancıoğlu, "Elektronik ihaleler tarım topraklarını tehdit ediyor" diyor.

Okuyalım:

"... Günümüzde verimli tarım topraklarını tehdit eden sadece iklim değişiklikleri ve küresel ısınma gibi doğa olayları değildir. Yanlış ve plansız bir sanayileşme, teknoloji, yerleşim alanı yapma gibi tarımsal amaç dışı baskılara da topraklar maruz kalabilmektedir.

"Tarım topraklarının korunmasına yönelik politikaların başarısı; çiftçi, kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektörün işbirliği ve farkındalığı ile olacaktır. Toplumun tümü üzerinde yaratılabilecek bir farkındalık tarım topraklarının korunması ve yönetiminde, uygulamalarda kolaylıklar ve sürdürülebilme sağlayacaktır.

"Verimli tarım topraklarının çok iyi değerlendirilmesi, niteliklerine uygun olarak kullanılması ve tarımsal amaçlar dışında kesinlikle kullanılmaması gerekir. Tarıma daha az elverişli veya elverişsiz topraklar dururken, verimli tarım toprakları üzerinde sanayi, konut, altyapı, enerji ve turizm gibi diğer amaçlarihtiyaçlar için yapılaşmaya gidilirse, sınırlı olan verimli tarım toprakları tükenmeye başlayacaktır.

"Ülkemizde sanayi, konut, altyapı, enerji, turizm vb. sektörlerinin ihtiyaç duyduğu tarım dışı arazi kullanımlarında sadece kârlılık kriteri gözetildiğinden kısa vadede rant veya kazanç oranı yüksek olabilmektedir. Böylelikle tarım topraklarının elden çıkması hız kazanmaktadır. Bu kapsamda sanayileşmenin ekonomiye katkıları düşünüldüğünde getirisinin daha fazla olduğu söylenebilir. Ancak 'Endüstrileşme-Toprak Kullanımı' dengesi, devamlı artan bir şekilde verimli tarım topraklarının aleyhine bozulmaktadır."

Arazileri alanlar çiftçi mi

Doç. Gaytancıoğlu mektubunun devamında Trakya bölgesine dikkat çekiyor:

"Ülkemizin Avrupa kısmında kalan Trakya bölgesi önemli bir tarımsal potansiyele sahiptir. Trakya'nın toplam alanı 19 bin 44 km2 olup, Türkiye yüzölçümünün yüzde 2.43'ünü oluşturur. Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ illerinin başlıca gelir kaynağı tarımdır.

"Son yıllarda ülkemizin de etkilendiği Covid-19 pandemisi ve birçok ili kapsayan depremden sonra Trakya'daki tarım arazilerine talep artmıştır. Bölgede ciddi bir çarpık yapılaşma olmuş, araziler tarım dışında kullanılmaya başlanmıştır. Tarım arazilerinde, tarım faaliyeti ile gelir elde etmek amacı değil, rant kaygısı ile gayri yasal gelir elde etmek amaçlanmaya başlamıştır.

"Özellikle 2 Ocak 2023 tarihinden itibaren ülke genelindeki tüm il ve ilçe adliyelerinde icra daireleri ve satış memurluklarında hazırlanan ihaleler, tamamen elektronik ortamda yapılmaya başlanmıştır.

"Elektronik satış usulü, Trakya arazilerini tarım dışı kullanmak amacıyla alımını kolaylaştırmış, tarım arazileri değerinin çok üzerinde fahiş fiyatlarla kötü niyetli kişilerce rant elde etmek amacı ile satın alınmaya başlanmıştır.