26. İstanbul Tiyatro Festivali'nde, 400. doğum yıldönümü kutlanan Fransız komedi yazarı Moliere'in oyunlarına öncelik verildiği görülüyor. Yerli yapımlar yanında, Fransa'nın yaşayan en eski tiyatrosu, 1680'de kurulan Comedie-Française'de sahnelenmiş ve beyaz perde için uyarlanmış üç başyapıtın, "Hastalık Hastası", "Kibarlık Budalası" ve "Tartuffe ya da İkiyüzlülük" oyunlarının gösterimleri de 12 Kasım'da "Moliere Maratonu" başlığıyla Atlas 1948 Sineması'nda -üç ayrı seansta- sunuldu. Özgün ya da uyarlama metinleriyle ülkemizde sıkça sahnelenen bu oyunların Comedie-Française yapımlarını izleyebilmek bir ayrıcalıktı.COMMEDIA DELL'ARTE DENEYİMİMoliere, ortaçağ Fransız farslarının oluşturduğu güldürü geleneğini Commedia dell'Arte'nin tipleri ve oyunculuk biçemiyle kaynaştırarak Rönesans'ı 17. yüzyılda yaşayan ülkesinde, neoklasik Fransız komedisine damgasını vurmuştu. Moliere, bir Cizvit okulunda papazlardan klasik kültür ağırlıklı sıkı bir eğitim gördükten sonra, onu ölümsüzlüğe ulaştıran, kahırlı ama parıltılı bir tiyatroculuk yaşamını seçiyordu. İlk topluluğunu kurduğunda 21 yaşındaydı. Deneyim eksikliğini, gırtlağına dek borca battığı için hapis yattıktan ve topluluğuyla birlikte Paris'ten kovulduktan sonra yaşadığı gezginci tiyatroculuk serüveni sırasında, özellikle de Rönesans İtalyası'nın ürünü, ünlü halk tiyatrosu Commedia dell'Arte'nin inceliklerini öğrendikten sonra giderecekti.Moliere tiyatrosu bir uçta güldürme amaçlı fars ögeleriyle bezelidir. Öteki uçta ise toplumsal yergi içeren keskin bir eleştirel yaklaşımı kucaklar. Moliere aynı zamanda insanların kusurlarını ya da zayıflıklarını gözler önüne seren bir "karakter komedisi" ustasıdır. XIV. Louis döneminin toplumuna ve insanına gülmecenin gözlükleriyle bakar. Gördüğü, görgüsüzlük, para tutkusu, dinsel bağnazlık, bilgisizliği açığa vuran bilgiçlik, parasaldinsel sömürü, çıkarcılık, yapaylık, sevgisizliktir. Bu özellikleri taşıyan insanları sahneye çıkartan yazar, eleştirisini yarattığı güldürü ortamında gerçekleştirir. Oyunlarının, birbirine çapraz ya da koşut gelişen olay kümecikleri içinde yaşanan aşk, baba-oğul, efendi-uşak, zengin-yoksul çatışmalarının ve sömürülen saf insanların içine düştüğü gülünçacınası durumların, kurnazca oluşturulmuş dolantılar ve mutlu rastlantılar sonucu tatlıya bağlandığı bakışımlı (simetrik) yapısı, Antik Yunan ve Roma güldürüsünün oluşturduğu geleneğe göre kurulmuştur. Ne ki Moliere'in "komik dünya görüşü" -tıpkı Shakespeare'inki gibi- "trajik dünya görüşü" ile iç içedir.COMEDIE FRANÇAISE'DEN ÜÇ MOLIERE OYUNUFestivalin "Moliere Maratonu"nda izlenen oyunların ilki "Hastalık Hastası"ydı. Doktorluk uğraşını kazanç uğruna kötüye kullananların, saflığından yararlandıkları Argan'ın "hastalık hastası"na dönüşmesi sonucunda ortaya çıkan gülünç ve acıklı durumları dile getiren oyun, dönem giysilerini çağrıştıran ayrıntılarla bezeli kostüm tasarımı içinde,