Merhabalar sevgili okurlar.

1995 yılında, her kasım ayı "Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı" olarak belirlendi. O tarihten beri, tüm sağlık kuruluşları ve ilgili sivil toplum örgütleri tarafından kasım ayı boyunca, konu ile ilgili farkındalığı artırmak amacıyla; çeşitli etkinlikler düzenleniyor, duyurular yayımlanıyor.

Ben de bu vesileyle konuya hâkim bir doktorla görüşüp, ondan öğrendiklerimi Sizler' le paylaşmak istedim. Ve Koç Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Bölümü'nden, nefes alma sorunum nedeniyle yaşadığım rahatsızlıklarda defalarca hayatımı kurtarmış olan Sevgili Doktorum F. Işıl Uzel' den randevu alarak, kendisini ziyaret ettim. Bana vermiş olduğu değerli bilgiler için, buradan kendisine tekrar teşekkür ediyorum.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

1991'de St. Georg Avusturya Kız Lisesi'nden, 1997'de de İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi'nden derece ile mezun olan Dr. Uzel, 1998 yılında USMLE (United States Medical Licensing Examination -ABD Tıp Doktorluğu Lisans İmtihanı) sınavını geçip ECFMG (Educational Commission for Foreign Medical Graduates) sertifikasını almış, göğüs hastalıkları konusundaki bilgilerine çok güvendiğim, ayrıca kendisini çok da sevdiğim bir doktor. Türk Toraks Derneği Klinik Sorunlar Çalışma Grubu üyesi, American Thoracic Society (ATS)'de Thoracic Oncology Assembly üyesi, European Respiratory Society (ERS)'de Clinical Problems Assembly üyesi olan Dr. Uzel' in başlıca klinik ilgi alanları şöyle sıralanıyor:

İnterstisyel akciğer hastalıkları,Bronşiektazi, KOAH, Astım,Bronkoskopi,Akciğer Kanseri,Solunum yetmezliği,Sigara bırakma

Akciğer kanseri en sık görülen ve tüm dünyada en çok ölüme yol açan kanser türü. Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC) verilerine göre 2022 yılında 2,5 milyon kişi akciğer kanseri tanısı almış ve 1,8 milyondan fazlası ne yazık ki bu nedenle hayatını kaybetmiş bulunuyor.

Akciğer kanseri, akciğerlerde anormal hücrelerin kontrolsüz olarak çoğalması sonucunda ortaya çıkıyor. Bu hastalık, sıklıkla, bir akciğerde tek odaktan gelişmeye başlıyor. Ancak, aynı zamanda, birden fazla odaktan gelişim de söz konusu olabiliyor. Kanser hücreleri akciğerlerin tamamına, komşu dokulara veya vücudun diğer bölgelerine de yayılabiliyor.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Akciğer kanserlerinin 80-90'ının nedeni sigara. İçilen sigara miktarı ve içilen süre ne kadar uzun ise, akciğer kanseri gelişme riski de o kadar yüksek oluyor. Yirmi yıl süreyle günde bir paket, sigara içen bir kişinin riski, içmeyen bir kişiye göre yirmi kat daha fazla. Bu oran, günde 40 sigara içenlerde ise 24 kata çıkıyor. Sigara içimi terk edildiğinde, akciğer kanserine yakalanma oranı da giderek azalıyor, beş yıl sonunda da sigara içenlerin yarısı oranına iniyor. Pipo, sigar, puro içen kişilerde de akciğer kanserine yakalanma riski, içmeyenlere göre daha fazla. Ayrıca, kendisi sigara içmeyen ancak uzun süre sigara dumanına maruz kalanlarda da akciğer kanseri riski artıyor. Sigara kullanımının verdiği zarara göre daha az olmakla birlikte, hava kirliliği de akciğer kanseri riskini artıran bir etken.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Genetik yatkınlık, tüberküloz gibi akciğerlerde nedbe dokusu oluşumuna neden olan bir hastalık geçirmiş olmak, radon gazı maruziyeti, sigaraya bağlı diğer akciğer hastalıklarının olması, daha önce akciğer kanseri nedeniyle tedavi görmüş bulunmak ise akciğer kanseri riskini artıran diğer nedenler arasında yer alıyor.

Akciğer kanserinin belirtileri, genellikle, erken dönemde ortaya çıkmıyor. Bu nedenle, bir çok durumda, tanı; kontrol amacıyla veya başka bir nedenle çekilen akciğer filmleri ile konuluyor. Hastalığın sık görülen belirtileri:

Düzelmeyen öksürükBalgamla karışık kanamaAçıklanamayan halsizlikNefes darlığıBoyunda veya yüzde şişmeTekrarlayan bronşit, zatürre ataklarıİştah veya kilo kaybıSes kısıklığıGöğüs, sırt veya omuzda ısrarlı ağrı

Akciğer kanserlerinin; küçük hücreli ve küçük hücreli dışı olmak üzere başlıca iki tipi var. Bu iki ana grup tüm akciğer kanserlerinin 90'ını oluşturuyor.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Küçük hücreli akciğer kanseri: Akciğer kanserlerinin 15-25'ini oluşturuyor. Oldukca hızlı büyüyor ve erken dönemde uzak metastaz (yayılım) yapabiliyor.

Küçük hücreli dışı akciğer kanseri: Akciğer kanserlerinin 70-75'i bu gruba giriyor. Başlıca üç alt grubu bulunuyor:

Epidermoid kanserAdenokanserBüyük hücreli kanser

Hastalığın yaygınlığının, tedavi için uygun yöntemin belirlenmesi için yapılan değerlendirme 'evreleme' olarak adlandırılıyor. Bu değerlendirme sonucuna göre; cerrahi, radyoterapi, kemoterapi gibi tedavi yöntemlerinin seçimi hakkında karar veriliyor.

Küçük hücreli akciğer kanserinde evreleme; sınırlı ve yaygın hastalık olarak yapılıyor.

Küçük hücre dışı akciğer kanseri ise; Evre I-IV arasında dört evrede değerlendiriliyor. Evre I, II ve III, A ve B olmak üzere ikişer alt gruba ayrılıyor. Evre IV hastalığın en ileri dönemini tanımlıyor. Bu durumda tümörün göğüs kafesi dışındaki organlara yayılımı da söz konusu oluyor.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Akciğer kanseri önlenebilir kanserler arasında yer alıyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre; hastalığın nedenleri arasında 85 oranı ile tütün ürünleri, özellikle de sigara kullanımı birinci sırada yer alıyor.

2024 yılında tıp dünyasının en prestijli dergilerinden Lancet Public Health'de yayınlanan bir makalede, 185 ülkeyi kapsayan bir değerlendirme yapılmış durumda. Bu değerlendirmede;