Aralık ayı gelince yılbaşı pazarları ışıldamaya başlar. Avrupa'daki Noel pazarları ciddi bir turizm hareketliliği yaratır. Her Noel pazarının bir özelliği vardır. En önemlisi de mis gibi baharat kokan çörekler. Hangi Noel pazarı hangi çörekle meşhur baharatlı lezzet haritası çıkarmanın tam zamanı.

Yılbaşı yaklaşınca Avrupa'da Noel pazarları rengârenk, ışıl ışıl, sımsıcaktır. Hava acı soğuk olsa da lapa lapa kar yağsa da o sıcak hissin sırrı baharatlara dayanır. Yanmış şeker kokusuna karışan tarçın, zencefil, karanfil kokuları insanı yumuşacık bir battaniye gibi sarmalar, kışın soğuğunu unutturur. Baharatların Noel pazarlarına damgasını vurmasının en büyük nedeni bir zamanlar baharatın neredeyse altın kıymetinde olmasıdır. Uzak diyarlardan gelen egzotik baharatların Noel çöreklerine damgasını vurması Orta Çağ'a kadar uzanır. Pahalı ve nadir bulunan baharatlar, öncelikle daha çok zenginlerin, tüccarların ve kilise çevresinin, özellikle de manastırların mutfağına girer. Manastırlarda kış gündönümü zamanı yapılan ballı, baharatlı çörekler zamanla önemli günlerin, özel kutlamaların ve özellikle de Noel'in simgesi olur.

Hangi Noel çöreği hangi pazarda

Avrupa'da neredeyse her kentin kendine özgü Noel çöreği var. Pek çoğu da kentin adıyla anılıyor. Sadece Noel pazarlarında değil köklü pastanelerde, fırınlarda da bulunuyor, Noel zamanı vitrinler kentin tipik geleneksel çörekleriyle kekleriyle dolup taşıyor.

Nürnberg, Almanya: Lebkuchen

En güzel Noel pazarlarından birinin kurulduğu Nürnberg, aynı zamanda Noel çöreklerinin en namlılarından biri olan lebkuchen çöreğinin de doğuş yeri. Doğudan gelen baharat ticaret yolları üstünde önemli bir konumda olan Nürnberg kentinin manastırları bu lezzetin beşiği olmuş. Nürnberg ormanlarında arıcılıkla uğraşan Zeidler loncasının ürettiği bal ile Doğu'nun egzotik baharatları birleşince ortaya eşsiz bir lezzet çıkmış. Elisen Lebkuchen olarak da bilinen çöreğin en büyük özelliği şeker yerine bal kullanılması; çoğunlukla içine un bile konulmuyor, onun yerine ince çekilmiş fındık veya badem oluyor, baharat karışımı ise sır gibi saklanıyor. Klasik olarak yuvarlak veya dikdörtgen şeklinde, ince bir kat şeker glasür veya çikolata kaplanıyor. Aylarca dayanan çörek durdukça yumuşuyor, kokusu olgunlaşıyor.

Alsace, Strasbourg, Fransa: PaInd'epIces

Noel pazarlarının en güzellerinin kurulduğu Strasbourg'da, christkindelsmarik olmak üzere pek çok pazar var. Fransa'nın İsviçre ve Almanya'ya yakın bölgesi Alsace denilince akla baharatlı bir kek gelir: Paind'epices. Dikdörtgen bloklar hâlinde satılan ve baharatlı ekmek anlamına gelen bu yoğun kek, dilimlenip üstüne tuzlu tereyağı sürülüp yenince keyfine doyum olmaz. Kek gibi yenmenin yanı sıra sofrada Fransız kaz ciğerine eşlik ettiği de olur.

Basel, İsviçre: BASLER LECKERLI

İsviçre usulü bir tür olan leckerli, özellikle Basel kentine özgü, yumuşaklığı ile yedikçe yedirten küçük dikdörtgen parçalara kesilmiş bol baharatlı ballı bir çörek. İçindeki badem ve zar büyüklüğündeki narenciye kabuğu şekerlemeleri tadına tat katar.