BalkanlardaTürkoloji Çalıştayı

AYHAN DEMİR

Dil, büyük bir imkândır. Derdimizi onunla ifade ederiz.

Dil, kuru bir dil bilgisi veya ilgisiyle izah edilebilecek bir şey değildir.

Dil, bir milletin kaderini belirleyen iki şeyden biridir. Dilini kaybeden, kendini kaybeder.

Dilimizin hayatı, milletimizin hayatıdır. Sözümüz, kültürümüz ve medeniyetimizdir.Yunus Emre, bu konudaki, açığımızı kapatmıştır. Türkçenin, Türk milletinin ve hatta Türkiye'nin başlangıcı Yunus Emre'dir. O olmasaydı, çok eksik kalırdık.

Yunus Emre, Anadolu'da Moğol istilasının ve büyük kıtlığın olduğu, zorluk ve yokluk zamanında yaşamış ve söylemiştir. Onun her sözü, her kelimesi, tarihtir, tarihimizdir.

Ahmet Hamdi Tanpınar, Yunus Emre'yi şöyle anlatıyor:"Oğuz Türkçesi'nin tecrübesizliğine rağmen o ne sağlam yürüyüştür ve ne keskin hayallerle konuşur."(Beş Şehir, Dergâh Yayınları, Sayfa 149)

İnsanın ömrü, yaşadığı günle değil, eserleri ve hizmetleri ile ölçülür. Yunus Emre'nin hizmetlerini kim unutur, inkâr eder

Şiirimizin kıymetli isimlerinden Cemal Süreya da,"Yunus ki sütdişleri Türkçenin"diyerek, önemli bir tespitte bulunmuş, bir hakkı teslim etmiştir.

Yunus Emre, edebiyat ve fikir dünyamızın her kesimini eşit bir şekilde etkilemiştir.

Ece Ayhan'ın, şiirlerinden birinin ve toplu şiirlerinin ismi olanYort Savul, Yunus Emre'nin "Padişahı kim bileydi kul etmese yort savul" dizesindendir.

Yunus Emre'yle ilgili müstakil bir kitap da yazan Hüsrev Hatemi'nin, müzik yazılarının yer aldığı,Kopuz ile Çeştekitabının isim babası yine odur:"Ey kopuz ile çeşte, aslın nedir ne işte."

Kuşkusuz, bu örnekleri çoğaltmak mümkündür. Ancak sözü daha fazla uzatmayalım, esas konuya dalalım.

Almanların Goethe Enstitüsü'nü, İspanyolların Cervantes Enstitüsü'nü, Fransızların Fransız Kültür Merkezi ve İngilizlerin British Council'i gördükçe, yıllarca kendimize şunu sorduk: Neden Türkiye'nin kültür merkezleri yok

Aranan cevap, 2009 yılında bulundu. Bizim de uluslararası bir kültür merkezimiz oldu:Yunus Emre Enstitüsü.

Türk kültür merkezleri için Yunus Emre isminin tercih edilmesi, oldukça isabetlidir. Çünkü Yunus Emre, Türkiye'nin ve Türkçe'nin en önemli ismidir.

Buradan şuraya geçelim:Anadolu ve Batı Türkistan (Balkanlar) coğrafyasında anlam kazanan Türklük ve dolayısıyla Türkçe, tarihi kazanımların verdiği bir hak ve bu hakkın beraberinde getirdiği bir vazifedir.

Şimdi de şuradan buraya:Başkalarının hikâyelerini, masallarını ve destanlarını ancak kendi hikâye, masal ve destanlarını bilenler anlayabilir.Bundan dolayı biz Türkler, kendi hikâyelerimizi korumalı, kendi masallarımızı aktarmalı ve kendi destanlarımızı anlatmalıyız.

Tam da bu niyetle:Saraybosna Yunus Emre Enstitüsü, Karatay Belediyesi ve Ketebe Yayıneviiş birliği ile Kasım ayının ilk günlerinde, 'İkinci Balkanlarda Türkoloji Çalıştayı' düzenlendi. Türkiye'nin yanı sıra Bosna, Macaristan, Sırbistan, Hırvatistan, Bulgaristan, Arnavutluk ve Kuzey Makedonya'dan onlarca Türkoloji hocası ile lisans, yüksek lisans ve doktora seviyesinde öğrenim gören öğrenciler.

Dünya üzerinde kurulan ilk Türkoloji kürsülerinden biri olan Budapeşte Eötvös Lorand Üniversitesi-ELTE'den de katılım sağlanması, bu çalıştayın ne denli ilgiyle takip edildiğinin bir göstergesi oldu.

Yeri gelmişken hatırlatalım.

1900 yılında Arnavutluk'un İşkodra şehrinde Osmanlı vatandaşı olarak dünyaya gelen