Mevlâna Celaleddin-i Rumî'yi ne kadar biliriz Ve asıl nasıl biliriz Mevlâna'yı öne çıkaranlar olduğu gibi, farklı yorumlayanlar var. Bunlara girmeyeceğim.
Genel bilgi veren kaynaklarda şu cümlelerle karşılaşırız:
13. Yüzyılda Anadolu'da yaşamış Fars tasavvufçu, ilâhiyatçı, sûfî şair. Onu sadece Türkler değil; Farslar, Tacikler, Yunanlılar (Yunanlar), Hindistan'da, Pakistan'da ve daha ötelerde halklar bilir, okur, araştırır, yorumlar. Şiirleri dünya dillerinin çoğuna da tercüme edilmiştir.
Tarihimizde, kültürümüzde, edebiyatımızda Mevlâna'nın yeri ayrı. Baş köşede tutarız.
Mevlâna, dönemin geçerli dili Farsça eser veriyor. Arada Türkçeyi de Arapçayı da Yunancayı da kullanıyor.
Prof. Dr. İsmail Yakıt, görüntüde küçük, fikirde hacimli, Mevlâna'yı bize kavratacak kıymetli bir eser ortaya koydu: "Mevlâna'da Estetik, Sanat, Kadın ve Sembolizm" (Ötüken Neşriyat, 109 s.)
Prof. Dr. İsmail Yakıt, ilâhiyatçı. Doktorasını Paris-IV Sorbonne Üniversitesi Felsefe Bölümü'nde yaptı. 21 telif eseri ve Arapçadan ve Fransızcadan 12 tercümesi yayınlandı.
İsmail Yakıt'ın Mevlâna üzerine "Mevlâna'da Estetik, Sanat, Kadın ve Sembolizm"den başka kitapları da var. "Ön Söz"de açıklıyor:
"En önemli temsilcilerinden biri olan Mevlâna Celâleddin Rumî (1207-1273) hakkında uzun zamandan beri pek çok araştırma yaptım, bildiriler sundum, dersler ve konferanslar verdim. Yaptığım çalışmaları muhtelif yerlerde bildiri veya makaleler hâlinde yayınladım. Ancak herkesin bu çalışmalara erişmesi ve istifade etmesi mümkün olmuyordu. Onları konularına uygun bir şekilde temel başlıklar hâlinde bir araya getirerek iki temel eser olarak yayımlarını yaptık. Ötüken Neşriyat tarafından yapılan bu yayınlar değerli okurlarımızın bir hayli ilgisini çekmiş ve birçok kez de yayımlanmıştır.
Bu kitaplardan birisi "Batı Düşüncesi ve Mevlâna" isminde olup içinde dört temel felsefî problem ele alınmıştır. Sırasıyla: İnsan ve İnsan-ı Kâmilİdeal İnsan; Hayat ve Evrim; Ölüm ve Ölümsüzlük Felsefesi ve Mutluluk Ahlakı bölümlerinden ibarettir.
İkinci kitap ise, ilahî aşkın sembolü olmuş bir mümtaz kişiye uygun olarak "Mevlâna'da Aşk Felsefesi" ismini taşımaktadır. Burada genel aşk felsefesi bağlamında Mevlâna'nın İnsan ve Aşk ilişkisinin bir nevi anatomisi ile onun aşk felsefesinin temel prensipleri ele alınmıştır. Özellikle, Aşk Metafiziği; Aşk Estetiği, Aşk Ahlakı ve Aşkın Gücü derinliğine incelenmiş ve kitabın sonuna da Pakistanlı ünlü düşünür Muhammed İkbal'in Mevlâna'dan ilahî aşk konusunda nasıl etkilendiği ele alınmıştır."
Prof. Dr. İsmail Yakıt'ın son çalışması "Mevlâna'da Estetik, Sanat, Kadın ve Sembolizm"in her bölümünün uluslararası ilmî toplantılarda sunulan bildiriler olduğunu, bir kitapta toplarken gözden geçirdiğini ve genişlettiğini belirtiyor.
Kitabın bölümlerine göz atacağız. Asıl neleri öğreneceğimizi göreceğiz:
Birinci Bölüm: Mevlâna'da Estetik I-Estetik Nedir II-Antik Çağ'da Estetik III-Türk-İslam Düşüncesinde Estetik IV-Mevlâna'da Estetik
İkinci Bölüm: Mevlâna'da Sanat I-Sanatın Anlamı Nedir II-Sanat Felsefesinin Temel Kavramları III-Türk-İslam Düşüncesinde Sanat IV-Mevlâna'ya Göre Sanat
Üçüncü Bölüm: Batı Düşüncesi ve Mevlâna'da Kadın I-Kadın Hakkında II-Batı Düşüncesinde Kadın III-Mevlâna'da Kadın
Dördüncü Bölüm: Mevlâna'da Sembolizm ve Ney I-Sembolizm Üzerine A-Sembol Kavramı B-İslam'da Sembolizm C-Türk Tasavvuf Edebiyatında Sembolizm II-Mevlâna'da Sembolizm III-Ney Sembolü ve Yorumları.