İran'la ilişkilerimizde yeni dönem diyebilir miyiz

İran Cumhurbaşkanı Hüccetülislâm İbrahim Reisî ve beraberindekilerin Azerbaycan'la ortak baraj açılışı töreninden dönerken bindikleri helikopterin düşmesiyle mi diyelim, düşürülmesiyle mi, hayatlarını yitirmelerinin yankıları sürüyor. Son cenaze töreni dün Meşhed'de yapıldı. Reisî Meşhedli. Doğduğu toprağa gömüldü. "Ayetullah"ın bir alt kademesinden "Hüccetülislâm" olduğu için sanırım, bundan böyle onun mezarı da bir ziyaretgâhtır.

Reisî için biz de bir günlük yas ilân ettik.

Acaba yas ilân etmemizdeki asıl sebep, "İslâmî" idareye duyulan saygıdan mı (Bu var elbette. Biz de öyle bir yol için "Her yer imam hatip! Hepimiz imamız!" sloganıyla yüzyılın "Maarif Modeli"ni hayata geçirmiyor muyuz!)

İran petrol ve gaz deposu. Daha ucuz petrol, daha ucuz gaz alırız mı diyor, bizimkiler Reisî bize böyle bir söz mü vermişti

Biz Azerbaycan'la iç içeyiz. Tahran yönetimi, üstelik ülkenin en tepesindeki lideri Hamaney bir Türk olduğu hâlde, Azerbaycan'a mesafeliydi. Reisî ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev bir açılış için bir araya geldikten sonra hayatını yitirmesi bizi etkilediği için mi, bu kadar yakınlık

Humeynî'nin evi

İran'da gördüğüm şu ki; dinî sıfat taşıyanların mütevazılığı. İran'da İnkılâb-ı İslâmî'nın başı Ayetullah Humeynî'nin, 1 Şubat 1979'da İran'a döndükten sonra kaldığı eve girdim.

İran'a davetli gitmiştik. İlk ziyaretimiz Humeynî'nin evi olmuştu. Daha önce yazmıştım:

Ev, Cemeran semtinde... Semt Tahran'ın yanı başında yükselen tepesi karlı dağın eteklerine yamanmış.

Otobüsümüz dar sokaklardan giremeyerek epey aşağıda park etti. Biz köşe başlarını tutmuş muhafızların arasından kıvrımlı dar sokakları geçerek Humeynî'nin evine geldik. Evin hemen aşağısı küçük bir mescit... Buraya Humeynî'nin kalabalık heyetleri kabul ettiği salon demek daha doğru.

İranlıların inançları da süslemeleri de aşırı. Doğrusu Humeynî'nin evinin elden geçirilerek göz kamaştırıcı bir müze hâline getirilmiş olacağını düşünmüştüm. Fakat ev ve mescit ilk hâliyle bırakılmış. Hatta Humeynî'nin sağlığında bazı yerler tamir edilmek istenmiş, ancak inkılâbın lideri buna izin vermemiş. Yarım tamirat da öylece duruyordu.

Humeynî mütevazı yaşamayı tercih etmiş ama 1989'da ölümünden sonra kendisine son derece gösterişli bir anıt mezar yapmışlar.

Mescitte küçük bir balkon ve balkonda demir bir koltuk, koltuk önünde mikrofon. Öylece duruyor. Koltuk üzerine bir yapma çiçek koymuşlar. Mescidin arkasındaki küçücük evin önü boydan boya camlı... Kapıdan avluya doğru iskele gibi 5 metrelik bir çıkıntı var. Humeynî buradan mescide geçiyormuş.

Camlı bölmenin ardında da dörtlü koltuk, bir puf, bir çift terlik... Yandaki sehpada toplam 17 kitap, üç basit kalem... Bir defter... Humeynî'nin müze hâline getirilen evi bu.