Meclis-i Meşâyih'i bilir misiniz

Osmanlı deyince "Yukarı"da akan sular duruyor ya... Osmanlı bile tarikatları o zamanın şartlarında kontrolde tutmak istemiş, 1866'da bir irade çıkarmış, tarikatları resmîleştirmiş,"Bakalım, siz ne yapıyorsunuz" demeye başlamıştır.

Şimdi ise, tarikat ve cemaatler devleti kontrol ediyor desek yeridir. Dün Diyanet'in tarikatlarcemaatler raporunun sonuç bölümünden bir bölüm verdim. O bölümde "Devletin öncelikli ele alması gereken tedbir, ülkemizdeki dinî hareketlerin şeffaflığını temin edecek yasal çerçeveyi ortaya koymasıdır." ifadesi yer alıyor ve "Meclis-i Meşâyih" örneğini veriyor.

İslâmda "tarikat" denilen öbek öbek toplanış var mı, sorusu da akla gelecektir. Neredeyse kendisini peygamber yerine koyan birileri çıkacak, yok sen benden tövbe al, yok ben sana el vereyim, diyecek, Allah'la kul arasına kendisini koyacak...

Bilgilidir, sohbeti öğreticidir, dinlenir. O kadar. Ötesi kulla Allah arasına girmektir.

Dün aydınlığa açık ilâhiyatçı akademisyenlerin "Toprak Hattı" grubunun, "Kur'an'da Tarikat Var mı" başlığıyla iki bölüm hâlinde duyuru yayınladığından bahsettim.

Bu duyuruda neler var, bakacağız.

Duyurunun girişinde "Tarikat ve cemaatlerin yüce dinimizle ilgisi ve ilgisizliği iyi ve doğru anlaşılmadıkça, önümüz açılmayacaktır. Meselenin anlaşılması için önce kavramların doğru kullanılması gerekmektedir." deniyor ve şu açıklamaya yer veriliyor:

"İslam'da mürit kavramı kullanılmaz. Mü'min (iman eden), Müslüman (İslam dininin şartlarını yerine getiren) kavramları vardır. Mürid Arapça bir kelime olmasına rağmen, İslam'ın temel inanç sisteminde kullanılmamıştır. İrade eden, emreden, buyuran anlamına geldiği gibi buna zıt olarak emre itaat eden, emredene bağlanan anlamlarına da gelmektedir. Bu da tek bir kişiye bağlanma, bilgiyi, terbiyeyi, ahlakı sadece ondan alma şeklinde olamaz. Genel eğitim-öğretim şeklinde de İslamî eğitim-öğretim şeklinde de böyle bir şey yoktur."

Duyuruda çok önemli bir kavrama işaret ediliyor:

"İslam'da 'idol' kavramı yoktur, örnek kavramı vardır. Daha çok sevmek, tercih etmek mümkündür ama bir tek kişiye bağlılık yoktur. Bunu kurumlaştırmak, İslam'ın gerçek eğitim-öğretim yolunu tıkamaktır. İslam'da ilim ve bilim vardır. Âlimler Peygamberlerin varisleridir."