Işık hemen yanı başımızda, az ötemizde. Biz var isek ışık var, hayat var. Onsuz edilemez. Zamanın akışında geceye evrilse de onun da ışığı var. İnsanlık her şartta yolunu ve önünü bulur. Bulmak zorundadır.

Hayatın akışı insanı belli bir yere götürüyor. Bu, kimi zaman kendi istemimizle olur kimi zaman istemsiz. Bir yerlere doğru sürüklenildiğinde nedenine bakılmaksızın gidilir. Bu yolun zorlukları ya da kolaylıkları olabilir. Fakat bu yolun getirdikleriyle götürdüklerinin o koşullarda tartısı yapılmaz sadece gidilir. Etrafında kendisini uyaracak ya da kendisinde uyarıcı hâller belirmez ise o giderek puslu ve karanlık bir düzleme doğru sürüklenir. Gözleri o ortama alıştığında ise kanıksar.

Dünyamız kararınca etrafımızı göremez oluruz. Bunun birçok nedeni olur. Aydınlık bir zamanın içinde karanlığın içinde boğulunuyor.

Etrafımız gün ışığı ile aydınlanıyor. Herkes gibi etrafına bakıyor her kişi. Bakıyor fakat asıl olanı kimi zaman yitiriyor ya da yolundan oluyor.

Aydınlık sadece bilinen ışık ile olmuyor. Hakikat ışığı asıl olanı. Onun için de var olmanın elbette yol ve yöntemi var. Bulunulan şu düzlemde, hak ve adalet, iyilik ve güzellik, merhamet ve sevgi içimizi aydınlatan ışıklar. Onların içinde olunduğunda iç dünya gibi dış dünya da ışıltılı olur. Hakikat ışığına bürünenler dünyayı, olup bitenleri farklı görürler. Gözleri ve gönülleri perdeli değildir.

Göz ve gönül perdelenince her yer karanlık olur. Aydınlık görünse bile karanlıktır. Hakikat ışığı karanlıkları dağıtır. Görme, anlama, sezme bilinci artar. Bilinç insan hayatının öz ruhunu oluşturur.

Dünyayı sarmalayan, bulutlar, sisler, perdeler karanlıkları giderek yoğunlaştırıyor. Bunun içinde yitenler ise o hayat koşullarının oluşturduklarına razı olurlar. Dünyayı mevcut olanda kabul eder ve yeterli bulurlar.

Işığa çıkmanın, hakikate erişmenin, onda kendi olmanın yolu asıl ışığa kavuşmayla olur. İslâm saf, duru ve katışıksızdır. Onu farklı alanlar ve düzlemler içinde kendilerine göre tanımlayanlar, düştükleri karanlıkta kendilerine göre yorumlamaya bakarlar. Kendilerini haklı çıkarma adına çırpınırlar.

Mevlâna Hazretleri insanlığın yolunu bulması için çok yönlü göndermelerde, değerlendirmeler ve örneklemelerde bulunur. Bunu yaparken her kesim insanın anlayabileceği bir dil ve yaklaşım ile anlatır. Kendi bulmanın yol ve yöntemleri var. İnsandan insana, durumdan duruma değişir.

"Kim işin sonunu daha iyi, daha aydın görüyorsa o, daha kutludur; kim, daha fazla ahırı görüyorsa o, daha fazla kovulmuş, sürülmüştür.