"Şeriatın neresinde demokrasi (meşrûtiyet) var"
Bir okuyucumuz, "Müstebit, zorba sistem mi, yoksa Şeriatın getirdiği hürriyet, meşveret, meşrûtiyet, cumhuriyet, demokrasiyi mi tercih etmeliyiz" (11.01.2025 tarihli yazımız) üzerine, "Şeriatın neresinde demokrasi var, nerde demokrasiyi emretmiş" diye sordu.
Yüce Rabbimiz bizi bu dünyaya imtihan olmaya göndermiş. İmtihan hür irade ile olur. Bizde tecelli eden Mürîd, Fail-i Muhtar ve Mukaddir gibi Esmâsı da hürriyeti gerektirir. Kadere imandaki "cüz'i ihtiyarîhür irade", mes'ul olduğumuz hususlarda şahane serbest olduğumuzun delilidir. İşte, bundandır ki, "Hürriyet imanın hassasıdır özelliğidir."1
"Şeriatın neresinde demokrasi var" suâline gelince: "Meşrûtiyet-i meşrûâ, dine, şeriata uygun meşrûtiyet, demokrasi 'Veşavirhum fil-emriVe işlerde onlarla istişare et, veemruhum şûra beynehumOnların aralarındaki işleri istişare iledir.'2 âyet-i kerîmelerinin tecellîsidir ve meşveret-i şer'iyedir."3 Şeriata uygun ve hükmün eksere göre verildiği meşverettir.
Meşrûtiyet hukûka, anayasaya, kanunlara uygun olan ve sultan, halife, kralın başkanlığında, meşveretle karar veren meclis, şûra, parlamenter sistemdir. Demokrasi ise, devlet başkanını halkın seçtiği ve seçilenlerin yetkilerinin anayasa ve seçilen meclis tarafından sınırlandırıldığı yönetim biçimidir. Yani, meşrûtiyet, demokrasi demektir!
Tartışılan nokta, "meşrûtiyetdemokrasi" kelimesidir. Meşrûtiyet kelimesi İslâmca, aynı mânâya gelen ve güncel ismi "demokrasi" Yunanca'dır. Ama, "Rûh-u meşrûtiyet demokrasinin ruhu, özü, şeriattandır; hayatı da ondandır."4 "Asıl, Şeriatın meslek-i hakikisi gerçek yolu, metodu, sistemi, hakikat-ı Meşrûtiyet-i meşrûâdır İslâm'ın öngördüğü meşrutiyet, demokrasidir. Şahıs ve zümreye dayalı baskıcı, zorba, despot yönetim biçimi "İstibdat; zulüm ve tahakkümdür."5 "Muâmele-i keyfiyedir, kuvvete istinad ile cebirdir, rey-i vâhiddir tek görüşü dayatmadır."6 "Meşrûtiyet demokrasi ise, adalet ve Şeriattır."7