Bir kardeşimiz, "Arkadaşım, 'şeytan ile bazı arkadaşlarım beni kötülüğe zorluyor, ben ne yapabilirim' diye günahlarına kılıf uyduruyor. Ona nasıl cevap vermeli" diye sordu.

İnsana sorumlu olduğu ve hesap vereceği tüm fiil ve hareketlerinde ise tamamen hür, serbest bırakılmıştır. Mesela, 10 katı yukarı (iyilik, güzellik, sevaplar, kütüphane, cami, dershane), 10 katı aşağı (oyun, eğlence, gayr-ı meşru katlara) giden asansörü olan 20 katlı bir apartmandayız.

Asansörde, hangi katta neyin bulunduğunu gösteren tarifname, levhalar, işaretler, ayrıca asansörü çalıştıran yetkili vardır. Asansöre biniyoruz... Asansör, elektrik sistemi vs. kaderdir ve külli iradedir. İstediğimiz düğmeye "cüzi irade" dediğimiz hür irademizle basarız. Biz hangi düğmeye basarsak ve asansör çalıştırıcısına nereye gitmek istediğimizi söylersek, asansör bizi oraya götürür.

Kur'an'da da, insanın gücünün üstünde işlerden mes'ul tutulmayacağı belirtilir: "Allah her şahsı, ancak gücünün yettiği ölçüde mükellef kılar. Herkesin kazandığı (hayır) kendine, yapacağı (şer) de kendinedir. Rabbimiz! Unutursak veya hataya düşersek bizi sorumlu tutma! Ey Rabbimiz! Bizden öncekilere yüklediğin gibi bize de ağır bir yük yükleme! Ey Rabbimiz! Bize gücümüzün yetmediği işler de yükleme! Bizi affet! Bizi bağışla! Bize acı! Sen bizim mevlamızsın. Kâfirler topluluğuna karşı bize yardım et!" (Bakara Suresi, 286.)