Yahya Kemal Beyatlı "İstanbul'un Fethini Gören Üsküdar" şiirine
"Üsküdar bir ulu rüyâyı görenler şehri," mısrasıyla başlıyor. Üsküdar'ı cadde cadde sokak sokak dolaşan Beyatlı, şiirlerinde ve yazılarında Üsküdar'a bir semt olmanın ötesinde fethi gören ve fetih ruhunu yeşertip günümüze kadar yaşatan bir medeniyet ve "ferahlı alem" şehri diyor.

İskender Pala "Mihmandar" romanında "Mihmandar-ı Nebevi" olan Eyüp Sultan'ın Peygamber Efendimizin ne mutlu Konstantiniyye'yi fethedene hadisine mazhar olmak için Hicaz'dan İstanbul'a gelirken Üsküdar'da bir dönem konakladıktan ve burada Konstantinopolis'i temaşa ettikten takriben üç ay sonra Batı yakasına (Eyüp'e) geçtiğini söyler.

Üsküdar'a ilk kez 1980'li yılların sonunda yıkılmamak için birbirine tutunan harap ve bakımsız ahşap evler içinde gördüm. Kendi kaderlerine terk edilmiş akıbetlerine dozer vuran müteahhitler dizim dizim dizilen ahşam evleri yıkıp yerine birbirine benzeyen beton binalar diktiler. Fakirliğin bit gibi yakalara yapıştığı yıllar. İstanbulluların, zengin şehirli olma hırsına ne Anakara ne de belediyeler yahu bunlar bir medeniyetin mirası bunlara sahip çıkalım deyip engel olmadılar.

Ahşap evler, tarihi miras ile koruma altına alındığında Üsküdar'da iş işten geçmişti. Ahşap evlerin yerini çoktan beton binalar aldı.

Bu durumdan kendini zar zor kurtaran birkaç ahşap ev Üsküdar'ın ulu rüyasını halen Üsküdarlılara anımsatıyor. Üsküdar, İstanbul'a nazaran ahşapın tarihi dokusunu halen üzerinde taşıyor. Gökyüzü halen Üsküdar'ın az katlı sokaklarını ısıtıp her pencereden içeri girmeye kendine yol buluyor.

Bana Üsküdar'ı fark ettiren kitap kendisi de bir Üsküdar Beyefendisi olan Ahmet Yüksel Özemre'nin "Üsküdar'da Bir Attar Dükkânı" kitabı oldu. Kitap, güncel Üsküdar'ı bir medeniyet misyonu içinde akıcı bir dille yaşanmışlıklarla öyle bir anlatıyordu ki kitabı bitirene kadar elimden düşürmedim.

Özemre sadece bir Üsküdar Beyefendisi değil imparatorluk kültürüyle beslenen Cumhuriyet'in ulu bir bilgesiydi.

Üniversiteli yıllarımda Üsküdar'da ikamet ediyordum. Cuma günleri Mürsel Sönmez Bey'le Salacak, Fethi Paşa Korusu ve Çamlıca merkezli düzenli görüşmeler yapardık. Mürsel Bey bize şiiri, sanatı, edebiyatı hasılı hayatı; sırtını Üsküdar'a yaslayıp yüzünü Boğaz'a tutarak anlatırdı. Üsküdar bizim için bir hayat mektebiydi.

Cumhuriyet kurulduktan sonra tıpkı İstanbul gibi Uzun yıllar kaderine terk edilse de "altın yere düşmekle pul olmaz." misali Üsküdar, hep altın olma özelliğini bir medeniyet şehri olarak korudu.

Marmaray'ın açılmasıyla Üsküdar'ın göbeğine saplanan otopark ve etrafındaki gecekondumsu binalar yıkıldı. Üsküdar güneşine, göğüne kavuşup denizi içine çekti. Üsküdar'ın damarları açıldı. Sahafların, sanatın, kültürün, kitabın mihmandarı olarak ön plana çıktı Üsküdar. Bir kitabevine, sergiye, konferansa, ev sahipliği yapmadığı gün yok gibi.

Geçtiğimiz hafta "Fatih Kitabevi"nin bir şubesini Fatih Yurdakul Beyefendi Üsküdar Şemsi Paşa Bostanı Sokak'ta açtı. Kitabevi, 16 yüzyılda yapılan Rum-i Mehmet Paşa Camii'siyle omuz omuza. Kalabalıktan uzak dingin bir mekan.

Fatih Kitabevi'ni Ankara'dan Üsküdar'a taşıyan Fatih Yurdakul Bey, 1970'li yıllarda Ankara'da Zafer Çarşısı'nda kitapçılığa başlamış. Sonra yarım bırakılan ODTÜ'lü yıllar, Akabe Yayınevi, Gazi Eğitim Enstitüsü ve renkli bir hayat hikayesi.

Yurdakul, sade bir kitabevi olarak kalmak istemediklerini kitabevini kültür hizmeti veren bir okula dönüştürmeyi amaçladıklarını, hayata anlam katan insanları ruhen bu mekanda yaşatacaklarını söylüyor. Devamında internetin insanı aradan çıkardığını ve Kitabevi'nde insanla temas halinde olmak istediklerini de dile getiriyor.