Klasik tasavvufi eserlerin çoğunda bir yol kurgusu vardır. Örneğin "Mantıku't-Tayr" yeryüzündeki kuşların (insanın) padişahlarını (Tanrı) bulmak için yola çıkmalarını ve bu yolculuğun sonunda sadece otuz kuşun (Simurg) kendilerini bilmelerini ve kendilerinde Tanrı'yı (Simurg) bulmalarını anlatır. Şeyh Galip'in "Hüsn ü Aşk"ı da böyle, Aşk'ın sevgilisi Hüsn'e kavuşmak için kimyayı bulmak üzere yola çıkışını anlatan sembolik, tasavvufi bir 'yol tarikat seyr ü sülûk' hikâyesidir. Her iki eserde de yolculuk yol, insanın kendisini bilmesini, dolayısıyla Tanrı'yı bulmasını sağlayan bir 'kemâl, bilgilenme, deneyim süreci'dir.Bu iki eser, Byung- Chul Han'ın "Zamanın Kokusu" (Çev. Şeyda Öztürk, Metis Yay., 2021) adlı eserindeki "Şimdiki Zamanın Paradoksu" (s. 47-52) başlıklı bölümü okurken aklıma geldi. Önce şunu belirteyim Chul Han "Zamanın Kokusu"nda modern çağla birlikte zaman anlayışında meydana gelen büyük kırılmadan bahseder. Bu çağın en belirgin özelliği teknolojinin sağladığı 'hız'dır. İnsan, 'hız'la beraber yerçekiminden, dolayısıyla yeryüzünden uzaklaşmaktadır. Nitekim Sezai Karakoç da bir şiirinde; "Toprağı fazla terk ediyoruz artık Trenlerle, otobüslerle, otomobillerle Yerden ayağını kesmiş uçaklar ve helikopterlerle." (Gün Doğmadan, Diriliş Yay., 2007, s. 492) mısralarıyla buna işaret eder. Chul Han da tıpkı Karakoç gibi "Uçaklar ve uzay gemileri yeryüzünün çekimini insanın elinden alır." (s. 31) diyor ve modernleşmecilerin aksine 'hız'ın kaybettirdiklerinden söz ediyor.Chul Han'ın da işaret ettiği gibi hız, kalkış yeri ile varış yeri arasındaki 'mesafe'yi, 'burada ile orada arasındaki fark'ı ortadan kaldırmakta, hatta sadece daha iyi bir 'burada'yı amaçlamaktadır. Dolayısıyla teknolojinin sağladığı hızla beraber, klasik tasavvuf eserlerindeki o 'yol hikâyesi' yani 'mesafe aralık' da ortadan kalkar. Yolun, aradaki mesafenin, klasik manada 'seyrü sülûk'un, modern terminoloji ile söylersek, deneyim, bilgilenme, olgunlaşma, arama sürecinin ortadan kalkması demektir. Hız, olgunlaşmayı değil, sadece bir an önce o yer'e ulaşmayı amaçlar, yolculuk süresince edinilecek bilgiyi, tecrübeyi, sınamayı ve kemâli fesheder.Kitabı okurken yazarın hız, yol, mesafe, aralık ve hac arasında kurduğu bağlar çok dikkatimi çekmişti. Kanaatimce "Mantıku't-Tayr"da padişahlarını bulmaya çıkan kuşlar ile "Hüsn ü Aşk"taki Aşk'ın yolculukları,