Suriye cumhurbaşkanının ABD ziyareti

Ahmet Varol

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Eş-Şara'nın ABD ziyaretinin önemli bir gelişme olarak dikkat çektiğini ve muhtelif yorumlara, yaklaşımlara açık olduğunu ifade edelim. Suriye'deki yeniden yapılanma üzerinde ABD'nin gittikçe daha etkili olmaya başladığı yönünde tahminlerde bulunulması veya Baas rejiminin devrilmesinde etkili olan muhalif güçlerin arkasında ABD'nin olduğu yönündeki komplo teorilerinin haklı çıkarılması için gerekçe olarak kullanılması da mümkündür. Ancak komplo teorilerini ispat için gerekçe oluşturmaya ya da geçmişle ilgili yanlışları ileriye dönük kurgular üzerinden haklı çıkarmaya çalışmak yerine vakıayı olduğu gibi okumak daha isabetli olacaktır.

Şara'nın ABD Başkanı Trump'la görüşmek ve bu ülkeyle ilişkilerini şekillendirmek amacıyla Vaşington'u ziyaret etmesinden önce, yıllarca Suriye'de Baas rejimi hesabına savaşan ve diktatör Esed'in iktidarını koruma amaçlı katliamlara bilfiil iştirak eden Putin'le görüşmek için Moskova'yı ziyaret ettiğini dikkatten uzak tutmamamız gerekir.

Ahmed Eş-Şara da Washington Post gazetesinin kendisiyle yaptığı röportajda bu konuyla ilgili sorusuna verdiği cevapta, Suriye muhalefetinin 10 yıl boyunca sahada Rusya'yla savaştığını, bunun çok zorlu bir savaş olduğunu ancak bugün, BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri arasında yer alan Rusya'yla ilişki içine girmeye stratejik yönden ihtiyaçları olduğunu, dolayısıyla onunla ilişkilerini düzenleme ihtiyacı duyduklarını dile getiriyor.

Şara'nın ABD ziyareti ve Trump'la yaptığı görüşme de Rusya ziyareti ve Putin'le yaptığı görüşmeyle aynı niteliktedir. Yani her ikisi de yeniden yapılanma sürecine giren ve kendi ayakları üstüne durmaya çalışan Suriye'nin diplomatik ilişkilerini de yapılandırma ihtiyacından kaynaklanan, stratejik boyutlu birer ziyarettir.

Moskova'nın dün savaş alanında karşısına aldığı Şara'yı bugün sarayda misafir etmesi, aynı şekilde Trump'ın dün terör listesine dahil ettiği Şara'yı bugün bir cumhurbaşkanı sıfatıyla karşısına oturtması da tamamen çıkar ilişkileriyle ilişkilidir.

Yani bu ziyaretler sadece mevcut Suriye yönetiminin Rusya ve ABD ile ilişkilerini düzenlemeye ihtiyaç duymasından değil aynı zamanda o ülkelerin Şam'la ilişkilerini ciddiye almalarından kaynaklanmaktadır. Bu da Suriye'deki mevcut durumun artık bir vakıa yani reel durum olduğu gerçeğini kabul etmek zorunda kalmalarından ileri geliyor. Stratejilerini ve politikalarını vakıaya göre düzenleme ve ileriye dönük hesaplarında bu vakıayı önemseme ihtiyacı duymuşlardır.