Bu köşede sözleşmeli personel sorunlarına yönelik yazdığımız her yazı sözleşmeli personelin yüreğine su serpiyor. Personel sorunlarını en zordan en basite doğru sıralasak her halde en basit şekilde çözülecek konu sözleşmeli personelin sorunlarıdır. Çünkü gündemde olan 3600 ek gösterge, Emeklilikte Yaşa Takılanlar ile sağlık çalışanlarının emeklilik ve özlük haklarına yönelik talepler dikkate alındığında sözleşmeli personel sorunlarının çözümü gerecekten çok basit olsa gerektir.Memur-Sen tarafından hazırlanan "Sözleşmeli Kamu Görevlilerinin Sorun ve Beklentileri Araştırması" raporunda sözleşmeli personelin yaşadığı sorunlar ve çözüm önerilerine yer verilmiştir. Bu yazımızda raporda yer alan ilgili bölümü analiz etmeye çalışacağız.On dokuz başlıkta sözleşmeli personelin sorunlarının çözümüne yönelik öneriler Raporda sözleşmeli personelin sorunlarına yönelik çözüm önerileri on dokuz maddede sıralayarak yorumlamaya çalışacağız.1- Sorunun çözümünde en etkili, kestirme, kalıcı ve yapısal çözüm; kamu görevlilerinin Anayasa'nın 128 ve 657 sayılı Kanun'un 4A maddesinde karşılığını bulan (kamu görevlilerinin temel istihdam modeli olan) kadrolu istihdam yöntemiyle gerçekleştirilmesidir. Bu öneri asli ve sürekli hizmetlerin memurlar tarafından yürütülmesi gerektiği yönündeki Anayasa hükmüne dayanmaktadır. Bir tarafta aynı görev memurlar tarafından diğer tarafta sözleşmeli personel veya işçiler eliyle yürütülüyorsa burada sorun olduğunu görmemiz gerekiyor.2- Sözleşmeli personel statüsü son bulmalı, yerel yönetimlerde görev yapanlar dâhil olmak üzere mevcut sözleşmeli personelin kadrolu statüye geçişi yapılmalı, yerel yönetimlerde kadroya geçiş düzenlemesinin başlangıç tarihi olarak son yerel seçim tarihi esas alınmalı, kadroya geçişe ilişkin düzenleme hayata geçene kadar sözleşmeli-kadrolu personel arasındaki bütün özlük, mali, sosyal haklar bağlamındaki ayırımlareşitsizlikler ortadan kaldırılmalıdır.Daha önceki yazılarımızda özellikle mahalli idarelerdeki sözleşmeli personelin yaşadığı stres ve sorunları açıklamıştık. Dolayısıyla istisnai bir durum olan sözleşmeli personel istihdamını asıl istihdam modeli olarak görmek doğru değildir ve personelin çaresizliğinden yararlanmak hayır getirmez.3- İş güvencesinden yoksun kamu görevlisi olmamalı, kamu hizmetlerinin kadrolu kamu görevlileri eliyle görülmesi esas olmalı, sınırlı sayıda pozisyon dışında kamu personel sisteminde sözleşmeli personel istihdamı yapılmamalı, sözleşmeli personelin kadroya geçiş öncesindeki çalışma süreleri kadrolu statüde geçmiş sayılmalıdır. Bu öneri de oldukça yerindedir. Uygulamada karşılaşılan sorunlar önerinin isabetini gösteriyor.4- Sözleşmeli personelin yer değiştirme hakkına sahip olması sağlanmalı, özelikle de eş durumuna dayalı yer değiştirme hakkından yararlanmasına ilişkin bütün sınırlamalara son verilmelidir. Önceki öneriler kadroya geçişe yönelikken bu öneri kadroya geçiş olmazsa en azından bu hakların sağlanmasına yöneliktir. Hizmetin etkin sunumu ile aile birliğinin sağlanması arasında bir denge kurulmalıdır. Zira kadrolu personelin eş durumu tayinlerinde de bütün sınırlamaların kaldırılması söz konusu değildir.5- Sözleşmeli personelin mali yıl içindeki kullanmadığı izinlerin bir sonraki döneme devretmemesi sorunu çözülmeli, ayrımcılık anlamına gelen bu çelişki ve haksızlık ivedilikle giderilmelidir. Bu sorun çözüme kavuştu. Demek ki istenildiğinde sorunlara çözüm üretilebiliyormuş.6- Emeklilik maaşında düşüşe ve iş sonunda alınan tazminatta eşitsizliğe neden olan iş sonu tazminatının ücrete göre belirlenmesi ve ödenen primlerin dikkate alınmaması uygulamaları düzeltilmelidir. Bu önerinin gerçekleşme imkanı oldukça zordur. Çünkü şuan emsali memur kadrosunun ikramiyesi esas alınmaktadır.7- Yurtdışı teşkilatlarında görev yapan sözleşmeli personele kira yardımı, eğitim yardımı, sıla bileti yardımı yapılmalıdır.8- Kadroya geçişleri sağlanıncaya kadar görevde yükselme ve unvan değişikliği hakkı önündeki engeller kaldırılmalı, yer değiştirme, terfi, nakil, izin hakları ile ödül-ceza hüküm ve uygulamaları gözden geçirilmeli, aynı unvana sahip olanlar ile aynı işi yapanların ücretleri eşitlenmelidir. Bu önerilerin makul olmadığını hiç kimse iddia edemez. Her personel için kariyer planlaması yapabilme imkanı olması kadar doğal bir durum olamaz. Ayrıca aynı işi yapan personellerin aynı haklara sahip olması talebi de son derece doğaldır.9- Sözleşmeli personelin tazminatlardan (arazi, sosyal denge, iş sonu vb.) ve ek ödemelerden emsali kadrolu personel ile aynı şekilde yararlanması sağlanmalıdır. Bu talepler toplu sözleşmelerle kısmen çözülse de hala çözüm bekleyen hususlar bulunmaktadır.10- Unvan değişikliğinden kaynaklanan mesleki kıdemin sıfırlanması sorunu çözülmeli, bu konuda kaybedilmiş haklar geriye dönük olarak iade edilmelidir.11- 4B statüsüne geçirilen 4C personeli ile 4B'li personel arasındaki mali, sosyal ve özlük hakları ve çalışma şartları