Sekiz başlıkta kamu görevine girişte temel sorunlar ve sonuçları

Birçok yazımızda kamu görevine girişte yaşanan sorunları gündeme getirerek çözüm önerilerimizi belirtmiştik. Bu yazımızda sekiz başlıkta kamu görevine girişte yaşanan sorunları bütünlük içerisinde açıklamaya çalışacağız. 1- Kamu görevine girişte adaletsizlik yapıldığı algısı Kamu görevine girişte, iktidara gençlerden gelen en büyük tepki alanı; sözlü sınavlar ve sözlü sınavlarının yapılış şeklidir. Bu nedenle, kamu yönetiminde sözlü sınavlar acilen masaya yatırılmalı ve sözlü sınavların alanı daraltılmalıdır. Hal böyle iken, sözlü sınav uygulaması giderek yaygınlaşmakta ve en alt düzeydeki memura kadar sözlü sınavlarla alım yolu tercih edilmektedir. İktidarın bu konudaki taahhüdü de henüz hayata geçirilmediYazılı sınavlarda çok yüksek puan alan adayların sözlü sınavlarda başarısız kılınması çok büyük hayal kırıklıkları ve tepkilere sebep olmaktadır. Gençlerde tanıdığı olmayanların, memur veya işçi olamayacağı algısı ağırlık kazanmaktadır. Sözlü sınavlardaki adaletsiz uygulamalar, yerini şeffaflığa bırakırsa gençlerin Devlete olan güveni yeniden artacak ve muhalefetin elindeki aparat ortadan kaldırılacaktır. 2- KPSS olmaksızın kur'a ile kamuya eleman alımıKPSS'nin etkisini yitirmesi, memur ya da işçi adaylarını ümitsizliğe sevk etmektedir. Bir kaç kişilik personel alımında, binlerce adayın kur'a için noterde sıra oluşturması, kur'a sonrasında da sözlü sınav için siyasetçilerden referans bulma zorunda olmaları kamuya girişteki liyakati sonlandırmıştır. Bu durum KPSS'den yüksek puan alan başarılı gençleri tedirgin etmekte ve adalet duygusunun kaybolmasına sebep olmaktadır. Özellikle kamuya girişteki adalet ve liyakat yerine, siyasi kayırmacılık yapıldığı algısı gençleri Ak Parti muhalifi haline getirmektedir. Cumhurbaşkanı imzasıyla çıkarılacak bir Genelgeyle, yerel yönetimler dahil olmak üzere kamuya personel alımının objektif kurallara bağlanmasının çok ciddi bir yansıması olacağını düşünüyoruz. Özellikle sınavsız personel alımı haberlerine yapılan tepki yorumları düşünüldüğünde sistemin adil ve şeffaf bir yapıya bağlanması çok büyük bir takdir toplayacaktır. 3- Kamuya sınavsız personel alımıMilyonlarca gencin iş aradığı bir ortamda birilerinin sınavsız olarak işçi veya memur olarak kamu görevine atanması çok büyük tepkilere yol açmaktadır. Bu nedenle 657 sayılı Kanun'un istisnai memuriyeti düzenleyen 59'uncu maddesi yeniden kaleme alınarak kamuya sınavsız personel alımının önüne geçilmelidir. Özellikle belediyelerin ve valiliklerin özel kalem müdürlükleri doldur boşalt mekanizması haline getirilmiştir. Sayıştay Başkanlığı, bu konuları sorgu konusu yapsa da kanuni düzenleme yerinde durduğu sürece çok fazla bir şey yapılamamaktadır. Ayrıca belediyelerdeki sözleşmeli personel alımıyla, birçok kamu kurumunun işçi alımında uyguladığı yöntemler adeta dudak uçuklatır cinstendir. Özellikle sınavsız işe başlatılanların, hatırı yüksek kişilerin çocukları olması ve bunların kamuoyuna yansıması, sınava girip de işe başlayamayan gençlerce tepkiyle karşılanmaktadır. Bir tarafta çok iyi okullardan mezun çocuklar sınavla işe girerken diğer tarafta vasatın altındaki okullardan mezun çocuklar sınavsız işe alınıyor ve bunlar aynı mekanlarda çalışıyorlar. Bu çocukların yerine empati yaptığımızda yaşadıkları duygunun tarifsiz olacağı görülecektir. 4- Mahalli idarelere personel atama yöntemlerinin oluşturduğu sorunlar Mahalli idarelere yapılacak memur, işçi ve sözleşmeli personel alım usulleri bu haliyle mevcut sorunları içinden çıkılmaz hale getirmektedir. Eğer personel alım yöntemi objektif kurallara bağlanmazsa her başkan değişikliğinde çalışanlar diken üstünde durmaya devam edecek ve yaşanacak personel kıyımlarına hiç kimse bir şey yapamayacaktır. Bu nedenle mahalli idarelere sınavsız personel alımı acilen masaya yatırılmalı ve çözüme kavuşturulmalıdır. Diğer yandan, mahalli idarelere alınacak memurların sözlü sınavla belirlenmesine yönetmelikle cevaz verilmesi buralara alınacak memurları siyasallaştırmaktadır. Mahalli idarelere merkezi yerleştirme yoluyla atama yapılarak siyasallaşmanın önüne geçilmelidir. Nitekim çok yüksek KPSS puanı alan adaylar elenerek daha düşük puan alanlar sınav kazanmaktadır. Merkezi yerleştirme yoluyla KPSS puan üstünlüğüne göre yapılacak atamalar, aynı zamanda gerçek personel ihtiyacına dayandığı için, gereksiz personel alımının da önüne geçilecektir.5- Öğretmen alım yönteminde yaşanan sorunlar Sözleşmeli öğretmen istihdamında belirlenen kontenjan sayısının üç katı aday sözlü sınava çağrılmaktadır. 20 bin öğretmen alımı için sözlü sınava 60 bin öğretmen adayı çağrılmaktadır ki bu rakam oldukça yüksektir. Belki sözlü sınav olmalı ama sözlü sınavların yapıldığı kamu kurumlarında olduğu gibi sözleşmeli öğretmen alımında da adayların Meclis koridorlarında referans peşinde