Asgari ücretteki artışlar, memurların, sözleşmeli personelin ve işçilerin de içinde bulunduğu 85 milyonu doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir. Kimilerinin eline geçen ücret tutarı artarken kimilerinin de üzerindeki mali yük artmaktadır. Bazıları da aylık almaya başlamaktadır. Dolayısıyla asgari ücret artışı birçok kesimi doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen bir özellik arz etmektedir. 2025 yılında uygulanacak net asgari ücret Bakan Vedat Işıkhan tarafından 22 bin 104 TL olarak açıklandı. Başlıklar halinde konuyu bütün boyutlarıyla açıklayacağız.

Belirlenen asgari ücretten gelir vergisi alınmayacağı için asgari ücretliler için belirlenen net tutar kadar bütün çalışanların vergi matrahından indirim yapılmaktadır. Bu nedenle memurlar ve sözleşmeli personel için de asgari ücretin önemli bir etkisi bulunmakta ve doğrudan etkilenmektedir. Her ay 22 bin 104 TL kadar ücret gelir vergisi matrahından indirilecektir.

Asgari ücretin brüt tutarı aynı olmakla birlikte ele geçen net ücret tutarı medeni durumdan dolayı asgari ücretliler arasında değişmekteydi. Asgari ücretten gelir ve damga vergisi kaldırıldığı için şimdi evli ve çocuklu asgari ücretli ile bekar asgari ücretli aynı net ücreti alacaktır. Bize göre bu konuda düzenleme yapılması uygun olacaktır. Ancak şuana kadar düzenleme yapılmadı.

Bakıma muhtaç engelli ve bakıma muhtaç engelliye evde bakım hizmeti veren kişilere Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından ödenmekte olan evde bakım ücretleri memur maaş katsayısına göre belirlendiği için asgarî ücret artışı evde bakım ücretini etkilemiyor. Ancak, asgari ücret evde bakım parası alacakların belirlenmesinde etkili olmaktadır. Yani asgari ücretin çok artması birçok yeni kişiye maaş bağlanması anlamına gelmektedir.

1 Ocak sonrası hane halkının kişi başına düşen gelirinin 14.736 TL'nin altında olması yeterli olacaktır. Kişi başına gelirinden dolayı başvurusu reddedilenler asgari ücret artışı sonrasında yeniden başvurabilirler. 65 yaş aylığı bağlanabilmesi için ise 1 Ocak'tan itibaren 7.368 TL'nin altında olması yeterli kabul edilecektir. Asgari ücretin artması birçok yeni kişiye maaş bağlanması anlamına gelmektedir.

Sigortalıların borçlanma tutarları da asgari ücretle doğrudan ilgilidir. Bu nedenle borçlanma yapacak sigortalıların ödeyecekleri borçlanma tutarları da artmaktadır. Ayrıca, isteğe bağlı sigortalıların ödeyecekleri sigorta prim tutarlarından tutun da yurtiçi ve yurtdışı borçlanma tutarlarına kadar birçok ödeme asgari ücrete bağlıdır. Yine Bağ-Kur'luların ödeyecekleri prim tutarları ile SGK tarafından kesilen idari para cezalarının tutarı da asgari ücret tutarına göre belirlenmektedir.

Bu nedenle borçlanma yapacakların ellerini çabuk tutarak aralık ayı bitmeden borçlanma yapmalarını öneririz. Aksi takdirde 1 Ocak itibarıyla yani bir günlük farkla asgari ücretteki artış oranı kadar borçlanma tutarları artacaktır.

Genel sağlık sigortası kapsamında olanların ödeyecekleri GSS primleri de asgari ücrete göre belirlendiğinden asgari ücret artışı, ödenecek GSS primlerini de arttırmaktadır. Bu ödeme ise milyonlarca GSS'linin ödeyeceği prim yükünü arttırmaktadır. GSS'lilerin ödeyecekleri tutarlar ise asgari ücretin 3'ü kadardır. Yeni asgari ücrete göre GSS'li olanlar; 26.005,50 x 3 780,16 TL ödeyecektir.

İşsizlik ödeneği tutarı, 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde seksenini geçememektedir. Alt limit ise brüt asgari ücretin yüzde 40'ıdır. Dolayısıyla asgari ücret artışı işsizlik ödeneğinin hem tabanını hem de tavanını arttırmıştır. Buna göre brüt işsizlik ödeneği tavanı 26.005,50 80 20.804,4 TL (Neti ise 20.646,49 TL), tabanı ise 26.005,50 40 10.402,2 TL (Neti ise 10.323,24 TL) olmuştur.

Yine asgari ücret artışı hem SSK hem de Bağ-Kur'luların sigorta primine esas kazanç tavanlarını da arttırmıştır. Buna göre tavan tutar 26.005,5 x 7,5 195.041,25 TL olmuştur.

Sigortalılara (memurlar hariç) yapılan geçici iş göremezlik ödeneği; iş kazasının veya doğumun olduğu tarihten, meslek hastalığı veya hastalık halinde ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki 12 aydaki son üç ay içinde, sigortalı adına SGK'ya bildirilmiş olan prime esas kazançlarının, bu süredeki gün sayısına bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama günlük kazanç esas alınarak hesaplanır. Dolayısıyla asgari ücret artışı SGK tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği tutarını arttıracaktır.

Prime esas kazançlardan istisna tutulacak yemek parası, çocuk zammı ve aile zammı (yardımı) tutarları 5510 sayılı Kanun'un 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıların;

Yemek parası: 112025 ila 31122025 tarihleri arasında; 866,85 TL x 6 52,011 TL (Günlük),

Çocuk zammı: 112025 ila 31122025 tarihleri arasında; 26.005,5 TL x 2 520,11 TL (Aylık),

Aile zammı (yardımı): 112025 ila 31122025 tarihleri arasında; 26.005,5 TL x 10 2.600,55 TL (Aylık), tutarındaki kazançları, prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.

2108 sayılı Muhtar Ödenek ve Sosyal Güvenlik Yasası'nın 1'inci maddesine göre; Köy muhtarları ile şehir ve kasaba mahalle muhtarlarına, 14.750 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık ödenek verilmektedir. Bu ödenek damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmamaktadır. Bu ödeneğin net tutarının net asgari ücret tutarının altında kalması halinde aradaki fark, ödenek için öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ayrıca ödenmektedir.

Dolayısıyla asgari ücret tutarındaki artışın muhtar maaşlarını doğrudan etkilediğini ifade edebiliriz. Buna göre muhtar maaşları 22.104 TL'nin altında olamayacaktır.