Hür ufuklarda donanmış iki yüz pâre gemi
AHMET TALİB ÇELEN

İsmini Arapça «kararlılık» ya da «dayanıklılık» anlamına gelen "ṣumud" kelimesinden alan Sumud Filosu dünyâda büyük ses getirdi. Girişim, Temmuz 2025'te, Gazze savaşı sırasında Özgürlük Filosu Koalisyonu, Gazze'ye Küresel Hareket ve Mağrip Sumud Filosu gibi kuruluşlar tarafından organize edilerek ortaya çıktı. Filo, 44'ten fazla ülkeden binlerce katılımcının bulunduğu 50'den fazla gemiden oluşuyor ve bu da onu tarihindeki türünün en büyük sivil liderliğindeki konvoyu haline getiriyor.

Sumud'a nasıl geldik

2007'de Hamas'ın Gazze'yi ele geçirmesinden bu yana İsrail, Gazze Şeridi'ne deniz ablukası uygulamaktadır. 2008'de ablukayı ilk kez Özgür Gazze Hareketi'ne ait gemiler ihlal etti. 2008 ile 2016 yılları arasında denize indirilen 31 gemiden yalnızca 5'i Gazze'ye ulaşabildi.

2010'da altı gemiden oluşan ilk Gazze Özgürlük Filosu, İsrail güçleri tarafından basıldı. Operasyonda İsrail komandoları 10 katılımcıyı öldürdü ve düzinelerce kişiyi yaraladı. Bu olay uluslararası alanda büyük tepki topladı. Sonrasında 2011, 2015, 2016, 2018 ve 2025 yıllarında yapılan tüm girişimler İsrail güçleri tarafından durduruldu, baskına uğradı veya saldırıya maruz kaldı. Mart 2024 ile Temmuz 2024 arasında ise Kıbrıs ile Gazze arasında yardım için ara sıra bir deniz koridoru açıldı. Bu koridor Safeena Operasyonu kapsamında mavnalar ve ABD Ordusu tarafından kullanıldı.

Mart 2025'te İsrail, Gazze Şeridi'ne üç aylık tam bir abluka uyguladı. Bu abluka sırasında, Mayıs ayında bir filoya insansız hava araçları tarafından saldırı düzenlendi ve Haziran ve Temmuz aylarında diğer filolar İsrail güçleri tarafından durduruldu.

Mavi Marmara Hâdisesi

İsrail›in uzun süredir ambargo uygulayıp ablukaya aldığı Gazze halkına yardım götürmek ve bölgede yaşanan insanlık dramına dikkat çekmek için İHH İnsani Yardım Vakfı ile Free Gaza Movement ve Viva Palestina'nın aralarında bulunduğu uluslararası insani yardım kuruluşları tarafından 2010'da yardım kampanyası başlatıldı.

"Rotamız Filistin, Yükümüz Özgürlük" sloganıyla düzenlenen yardım kampanyasına dünyanın birçok bölgesinden binlerce sivil toplum kuruluşu ve aktivist destek verdi.

Düzenlenen kampanya kapsamında alınan ilaç, tıbbi malzeme, çimento, demir, oyuncak, çocuk oyun parkı ve okul gereçlerinin bulunduğu malzemeler Defne Y, Gazze 1 ve Mavi Marmara gemilerine yüklenerek 22 Mayıs 2010'da İstanbul'dan yola çıktı.

Sarayburnu Limanı'ndan Gazze'ye sevgi gösterileriyle uğurlanan Mavi Marmara gemisi, 28 Mayıs 2010'da saat 00.30'da Antalya Limanı'ndan 34'ü yabancı 50 gazetecinin de aralarında bulunduğu 32 ülke ve çeşitli inançlardan 560 yolcusunu alarak Akdeniz'e açıldı.

Mavi Marmara gemisi, Kıbrıs'ın 30 mil güneyinde uluslararası sularda farklı ülkelerden yola çıkan 5 gemiyle buluştu. Gazze'ye insani yardım malzemesi taşıyan gemiler, 30 Mayıs 2010'da hep birlikte Gazze'ye doğru hareket etti. 30 Mayıs gecesi ve 31 Mayıs gece yarısından sonra Mavi Marmara gemisine telsiz üzerinden tehdit mesajları gönderen İsrail ordusu, filoda bulunan gemilere havadan ve denizden tacizde bulundu.

İsrail ordusuna bağlı komandolar helikopterler ve zodyak botlarla sabaha karşı filoya saldırı başlatırken, Mavi Marmara gemisindeki sivillere önce sis ve ses bombaları attı, ardından hedef gözetmeksizin ateş açtı.

Düzenlenen silahlı saldırıda 9 Türk yardım gönüllüsü hayatını kaybetti, 50'den fazla gönüllü ise yaralandı. Başından vurulan yardım gönüllüsü Uğur Süleyman Söylemez'in 4 yıl bitkisel hayatta kaldıktan sonra vefat etmesiyle de saldırı sonucu yaşamını yitirenlerin sayısı 10'a yükseldi. (Bu bilgileri Anadolu Ajansı ve Vikipedi'den derledim)