2003'te başlatılan kökü dışarıda Sağlıkta Dönüşüm Programı, günümüzde yurttaşlar ve sağlık çalışanları için ciddi ve derinleşen sorunlar doğurdu. Sistem giderek özelleştirildi ve kamu geri çekildi, çekiliyor.

1. Hekim ve sağlık çalışanı göçü

Ağır çalışma koşulları, uzun nöbetler, artan sağlıkta şiddet, liyakatsiz atamalar, yönetsel baskılar ve özellikle hekimlerin gelirinin gelişmiş ülkelere göre çok düşük kalması yüzünden yurtdışına giden hekim ve sağlık çalışanı rekor düzeyde.

Sonuç: Nitelikli hekim sayısında azalma, kamu hastanelerinde belirli dallarda uzman bulma zorluğu ve hizmet niteliğinde düşüş.

2. Randevu krizi ve muayene süresi kısalığı

Merkezi Hekim Randevu SistemiMHRS'de özellikle yan dal ve kimi ana uzmanlık dallarında randevu bulmak çok zorlaştı. Muayene ve kimi incelemeler için aylar sonrasına sıra alınabiliyor. Yoğun hasta başvurusu nedeniyle muayene süresi beş dakikaya dek düştü. Bu durum, hastaya yeterli zaman ayrılamaması, tanı ve sağaltımda hata riskinin büyümesi demek.

3. Sağlıkta şiddet

Sağlık çalışanlarına fiziksel ve sözlü şiddet endişe verici boyutta. Bu sorun, çalışanların güdülenmesini düşürmekte, tükenmişliğe yol açmakta ve hekim göçünün en önemli nedenlerinden biri.

4. Artan maliyetler ve ilaç, tıbbi gereç sağlanması sorunu

Muayene katılım payı, reçete bedeli, ilaç fiyat farkı giderek artmakta. Sağlık hizmetlerinin cepten karşılanma yükü ağırlaştırmakta. Bastırılan döviz kuru ve gerçekçi olmayan SGK fiyatlaması nedeniyle özellikle kimi kritik dışalım (ithal) ilaçlara erişimde zorluk ve kıtlık var.

5. Şehir hastaneleri ve kamu maliyesi

Kamu Özel İşbirliği/KÖİ modeliyle yapılan şehir hastanelerinin yüksek kira ve hizmet alım bedelleri, bütçede ciddi baskı oluşturmakta. Bu hastanelerin kent merkezi dışında olması, eski merkezi hastanelerin kapatılması, ulaşım güçlüğü ve erişim sorunları doğurmakta.

6. Koruyucu sağlık hizmetlerinin yetersizliği

Sağlık sistemi, sağaltıcı (tedavi edici) hizmet odaklı. Hastalıkları önlemeye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri (aile planlaması, aşı, taramalar, sağlık eğitimi...) yeterli ve yaygın değil. Bu durum, uzun erimde sağlık sorunlarını büyütüyor, sağaltım giderlerini yersiz artırıyor; verimsiz kaynak kullanımı!

Bu sorunun yanıtı karmaşık. Sağlık giderlerinin ulusal gelire oranı, OECD ortalamasının altında. Ancak asıl sorun paranın nasıl ve nereye harcandığı. Özellikle şehir hastanelerine ayrılan yüksek bütçe, kaynakların verimli kullanılmadığı yönünde haklı eleştiriler alıyor. Sorun salt bütçe tutarında değil, aynı zamanda