"İnsan ölünce amel defteri kapanır. Ancak şu üçü bundan müstesnadır: Sadaka-i cariye, faydalı ilim ve kendisine dua eden salih evlat bırakan."

Hayırlı evlat ve cami, çeşme, yol yapmak, ağaç dikmek, ilmîeser bırakmak gibi insanlara faydası dokunan her çeşit iyi işler,​ sadaka-i cariyedir. Yani öldükten sonra da, amel defterimize sevap yazılır.

Herkes cari sadaka olarak cami yaptıramaz, ilmîeser yazamaz. Evladı olmayabilir. Ama kolayı var. Faydalı bir eserin dağılmasına sebep olmak da, o kitabı yazmak gibi sevap getirir. Bir hadis-i şerifte mealen buyuruldu ki:
(Mümine, öğrenip yaydığı ilmin sevabı, ölümünden sonra da devam eder.)[İbni Mace]
Faydalı eserden maksat, dinimize dünyamıza faydalı olan her eser buna dahildir. Fıkıh kitabı, tefsir kitabı, ilmihal kitabı, tıp kitabı faydalı kitaplardandır.

Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(İnsan ölünce amel defteri kapanır. Ancak şu üçü bundan müstesnadır: Sadaka-i cariye, faydalı ilim ve kendisine dua eden salihevlat bırakan.)[Buhari]
(Bir ağaçtan, insanlar, hayvanlar veya kuşlar istifade ederse, o ağacı diken için bir sadaka olur.)[Buharî]
Dikilen bir ağacın gölgesinden de istifade edilse, ağacı diken için sevap vardır. O ağaçtan ne kadar istifade edilirse, sevabı da o kadar çok olur.(El-Envar)
***

Asırlar önce, bir hükümdar maiyetini alıp, tebdil-i kıyafetle gezintiye çıkmıştı. Yolüzerindeki bir köyde çok yaşlı bir adamın bahçesine fidan dikmekle meşgul olduğunu gördü.Adamın o yaştaki gayreti hoşuna gitti, yanına gelip latife yapmak istedi:

- Baba, sen ne diye fidan dikmeye uğraşıyorsun Maşallah yaşını yaşamışsın, bu diktiğin fidanların meyvesinden belki de yiyemezsin!..
İhtiyar şöyle cevap verdi: