Dünden devam:

Bediüzzaman Ankara Hükümetine yaptığı "Hilâfeti de Ankara'ya alın ve bir heyetin üzerine yükleyin" teklifinden kısa süre sonra gidişattan ve siyasetten ümidini keser. "Değiştim, Yeni Said oldum, sizinle çalışamam, ama size ilişmem de" diyerek diniman hizmetine devam etmek üzere Ankara'dan ayrılıp Van'a döner ve hatta vaizlik kadrosu dahi alır.

24 Temmuz 1923'te Lozan görüşmeleri sonuçlanır. 4 Ekim 1923'te İngilizler İstanbul'u tamamen terk eder.

Ardından Ankara hükümeti yeni rejimin adını şeklen de koyar ve 29 Ekim 1923'te cumhuriyeti ilân eder. Aynı gün "tekten seçmeli(!)" seçimle demokrasisiz cumhuriyetin göstermelik cumhurbaşkanı seçilir.

Dört ay sonra, 36 Mart 1924'te, görünüşe göre hilafetin de Ankara'ya intikali amacıyla bir kanun çıkarılır.

Metin şöyle:

"Halife halledilmiştir. Hilafet Hükümet ve Cumhuriyet mana ve mefhumunda esasen mündemiç olduğundan Hilafet makamı mülgadır."

Meclis bu Kanunla açıkça demektedir ki "Ankara'daki Meclis Hükümeti ve Türkiye Cumhuriyeti Devletinin hükmî şahsiyeti halifelik vazifesini üstlenmiştir ve bu vazifenin de şuurundadır. İstanbul'daki şahıs halifeye artık gerek yoktur. Halifeyi koltuğundan kaldırdık, ailesiyle beraber yurt dışına sürdük, tahtını da çöpe attık."

Bu kanun, görünüşte, Bediüzzaman'ın ve heyet halifeyi gerekli gören diğer ulemanın fikrine ve teklifine uygundur.

Ama Bediüzzaman bir şeyleri görmüş ve Ankara'dan çoktan ayrılmıştır.

Nitekim hilafetin güya Ankara'ya getirilmesinin hemen ardından devrim kanunları furyası ve devleti laikleştirme ve toplumu sekülerleştirme (lâdinîleştirme) uygulamaları başlar. Meclisin hilâfet görevini yapamaz hale getirilmesi için gerekenler hızla yapılır.