Borsada yabancı yatırımcılar 2018 yılına kadar dolaşımdaki hisse senetlerinin yaklaşık üçte ikisine sahiptiler. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi sonrasında sermaye hareketleri fiilen zorlaştırıldı. ?Ülke reytinginin spekülatif kategoriye düşmesi ve derin negatif faiz uygulaması buna eklenince yabancılar hem devlet iç borçlanma senetlerinden hem hisse senetlerinden son 5 yıldır net bazda çıkıyor. ?Yabancı yatırımcıların 2019 sonunda Türk hisse senedi piyasasındaki yüzde 65 olan payı sürekli azalmayla Mart 2023'te yüzde 28.5'e indi. ?Buna karşılık yabancıların işlem hacmindeki payı arttı. Toplam işlemlerin 2012 yılında yüzde 16 ve 2020 yılında yüzde 22'sini yapan yabancılar 2022 yılında yüzde 30'unu yapar hale geldi. Sahip oldukları hisse senedi payına paralel bir işlem hacmi gerçekleştirildiler. ?Yerliler de sahip oldukları yüzde 70 oranındaki hisse senetlerine paralel işlem hacminin yüzde 70'ini yaptılar. Bu kesimin işlem hacmindeki payı önceki yıllarda daha yüksekti. YERLİLERİN YATIRIM VADESİ 27 GÜN ?Bitişikte MKK verilerinden hazırlanan TÜYİD'in tablosundan görülebileceği gibi, 2022 yılında yerlilerin borsadaki ortalama vadesi 27 günle sınırlı kaldı ve önceki yıla göre herhangi bir değişme yok. ?Ancak uzun vadeli ortalamasına göre yerleşiklerin yatırım vadesinde az da olsa düşüş var. BİST-Tüm Endeksi'nde yerlilerin son 11 yıldaki ortalama yatırım vadesi 34 gün. 2022 ise ortalamanın 7 gün altında kalıyor. ?Yine tabloda yer alan 11 yıllık dönemde yurtiçi yerleşikler borsaya en uzun vadede yatırımı 46 gün ile 2012'de yaptı. ?1.5 aya uzayan yatırım vadesinin sırrı ise o dönemin ekonomisinde ve ülke kredi notunun yatırım yapılabilir düzeye doğru çıkmasında yatıyor. ?Yatırım vadelerine endeksler bazında bakıldığında ise en kısa vadeli yatırım teknoloji hisselerine, en uzun vadeli yatırım ticaret hisselerine yapılıyor. Borsada teknoloji sektörünün oldukça cılız kalması reel durumu yansıtıyor olabilir. ?Büyüklerin yer aldığı BİST30'da vadenin 20 güne inmesi ise yurtiçi yerleşiklerin büyük hisse senetlerine uzak durduğuna işaret ediyor. ?Buna karşılık sanayi hisselerine 31 gün vadeyle yatırım yapılması ve ortalamanın üzerine çıkılması, yerlilerin net bir tercihini gösteriyor. ?Kısaca denilebilir ki, orta ve uzun vadeli yatırımcı çok az. Genelde yatırımcılar borsada oynuyor, günlük al-sat yapıyor ve kısa vadeli davranıyor. YABANCININ VADESİ 29 GÜN ?MKK verileri ortaya koyuyor ki, yabancıların ortalama yatırım vadesi üçte bir düzeyinde daha kısaldı. 16 gün azalmayla 2021'de 45 günden 2022'de 29 güne inen vade ilk kez bir ayın altına düştü. ?Yabancıların vadesindeki kısalma yeni değil. 2017'den bu