Yerin Haberleri

ABDULLAH YILDIZ

"Üç Aylarda Kısa Sureler" derslerimiz Zilzal Suresi ile devam ediyor. Zelzeledeprem anlamına gelen ve sûrenin ilk âyetinde geçen "zilzâl" kelimesi sureye ad olmuştur. Medine'de inen bu sure, hadis-i şerife göre, "Kur'ân'ın yarısına denktir" (Tirmizî, Sevâbu'l-Kur'ân 10). Konusu, kıyametin kopması ve insanların yeniden dirilip hesap vermesidir. Zilzal Sûresi mealen şöyledir:

"Rahmân Rahîm Allah'ın adıyla. 1-Yer kendine has sarsıntısıyla sallandığı, 2-Toprak ağırlıklarını dışarı çıkardığı, 3-Ve insan 'ne oluyor buna!' dediği vakit, 4-İşte o gün (yer) haberlerini anlatır, 5-Rabbinin ona bildirmesiyle. 6-O gün insanlar amellerini görmek için darmadağınık gelirler. 7-Kim zerre miktarı hayır yapmışsa onu görür. 8-Kim de zerre miktarı şer işlemişse onu görür."

Sure, ilk ayetinden son ayetine kadar kıyamet saatinin dehşetini anlatmak suretiyle insanların o gün için hazırlık yapmaları gerektiğini hatırlatıyor. O gün yerküre, bir kısmı ile değil bir bütün halinde şiddetle sarsılacak, dağlar yerlerinden kopup savrulacak, yeryüzündeki her şey yıkılacak (krş. Kehf 1847; Tâhâ 20101-107); ve tamamen düzlenecektir (İnşikak 843). Bu durum Vakıa suresinin 4-5. ayetlerinde de böyle tasvir edilir: "Yer şiddetle sarsıldığı, dağlar parçalandığı ve dağılıp toz duman haline geldiği zaman." Çünkü"kıyamet sarsıntısı gerçekten çok büyük bir olaydır" (Hac 221). Bütün bunlar Kıyamet'in ilk aşamasında gerçekleşecektir: Sûra ilk üflenişte bütün mahlûkât helak olacak; ikinci aşama olan sûra ikinci üflenişte ise bütün insanlar dirilecektir. Surenin 2. ayetinde, işte bu ikinci aşamaya dikkat çekilmektedir:

"Yer, ağırlıklarını dışarı çıkardığı zaman" ifadesi; a) Kabirlerdeki ölülerin dirilip dışarı çıkması, b) Yer altındaki madenler, gazlar ve lâvların dışarı çıkması şeklinde anlaşılmıştır. İnşikak 844. ayette yerin, "içindeki ağırlıkları dışarı atıp boşalması" vurgulanırken, İnfitar 824. âyette, kabirlerin içindekilerin dışarı çıkarılmasına dikkat çekilir. Bütün bunlar, Yasin suresinde açıklandığı üzere, sûrun ikinci üflenmesiyle gerçekleşecektir: "Sûra üfürülür. İşte o zaman onlar kabirlerinden çıkarılıp Rablerine doğru akın ederler" (Yâsîn 3651). Olanları gören insan, "Ne oluyor buna!" diyerek korku ve şaşkınlığını ifade eder. Zira daha önce bu derecede şiddetli bir sarsıntı görülmemiştir. Bu şaşkınlık Yasin 3652'de geçtiği üzere, yeniden diriltilip kabirlerden kaldırılmanın şaşkınlığı ile devam eder: "Eyvah başımıza gelenlere! Mezarımızdan bizi kim kaldırdı O Rahman'ın vaad buyurduğu işte bu imiş. Gönderilen elçiler de doğru söylemişler" derler.

4-5. ayetler: "O gün yer, rabbinin ona vahyettiği şekilde bütün haberlerini anlatır": Allah yere bir çeşit konuşma ve anlatma yeteneği verir, o da üzerinde olup bitenleri ve kimin ne yaptığını açıkça anlatır. Bir hadiste