Çokluk yarışı

ABDULLAH YILDIZ

Dersimiz Tekâsür Sûresi. Sûre adını 1. ayetteki "çokluk yarışı, çoklukla övünmek" anlamlarına gelen "tekâsür" kelimesinden alır; "Makbure" ve "Elhâküm" de denilir. Mekke'de inmiştir. Meali şöyledir:

"Rahmân Rahîm Allah'ın adıyla. 1-Çoklukla övünmek sizi oyaladı; 2-hatta kabirleri ziyaret ettiniz. 3-Hayır! Yakında bileceksiniz! 4-Yine hayır! Yakında bileceksiniz! 5-Hayır! Eğer siz kesin bir bilgiyle bilseniz, 6-elbette cehennemi görürsünüz. 7-Sonra yemin olsun ki, onu gözünüzle ayan beyan göreceksiniz. 8-Sonra yemin olsun ki o gün (size verilen) nimetlerden elbette hesaba çekileceksiniz."

1. ayetteki "elhâküm (oyaladı sizleri)" ifadesinin asıl manası "gaflet" olup; bu kelime Arapçada 'her şeyden ilgiyi kesen meşgale' anlamındadır; yani 'meşgale sizi öylesine cezbetmiştir ki, gözünüzde hiçbir şeyin önemi kalmamıştır'. "Tekâsür" ise "kesret"ten gelir; üç anlamı vardır: 1) İnsanın en fazla çokluk elde etmek için çalışması; 2) insanların bolluk yarışına girerek birbirlerinden üstün çıkmaya çalışmaları; 3) bolluk sebebiyle birbirlerine karşı kibirlenmeleri. Kısaca, 'çokluk kuruntusu, gururu, iddiası' demek olan "tekâsür"; 'çoğaltmak için ihtirasla çırpınma', yani 'mal ve kazanç artırma ihtirası' anlamına gelir; burada insanın, daha çok konfor, daha fazla maddî servet, insanlar veya tabiat üzerinde daha güçlü otorite kurma saplantısını ifade eder. Bu da insanı her türlü ruhî kavrayıştan ve manevîahlâkî değerlerden alıkoyar ve insan her türlü mutluluk şansını giderek yitirir. Hadid20'de resmedildiği gibi: "Bilin ki dünya hayatı ancak bir oyun, eğlence, süsgösteriş, aranızda övünme, mal ve evlatta çokluk (tekâsür) yarışıdır. Tıpkı bir yağmur gibi; onun bitirdiği ekinler çiftçilerin hoşuna gider. Sonra kuruyuverir de onu sapsarı kesilmiş görürsün. Sonra da çerçöp hâline gelir. Âhirette kâfirlere şiddetli azap, müminlere ise Allah'tan bir bağışlama ve rıza vardır. Evet, dünya hayatı aldatıcı bir geçimlikten ibarettir."

(Berlin metrosunda insanların yüzünde bu ihtirası gören M.Esed, Tekasür suresini okur ve iman eder.