22 Aralık 2024'te Nijerya'dan Tayland'a kaçak olarak götürülmek istenirken İstanbul Havalimanı'nın kargo biriminde travma halinde yavru bir goril bulundu. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından el konulan korku içindeki yavru gorile Zeytin adı verildi.

Annesini avcılar vurmuş, Zeytin onu korumak isterken ölen annesinin altında kalmış ve o sırada kaçırılmıştı.

Olay duyulunca Nijerya hükümeti ve iki ülkenin de taraf olduğu Nesli Tehlike Altındaki Yaban Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticareti Sözleşmesi (CITES) yetkilileri de konuya dahil oldu. Bu sözleşme, el konulan canlı hayvanların kökeninin ait olduğu ülkelere ya da uygun bulunan bir koruma merkezine iadesini öngörüyor.

Türkiye'deki yetkililer de bu nedenle CITES koşullarına uygun olarak Zeytin'in Nijerya'ya iade edileceğini belirtmişti. Nijerya hükümeti, harekete geçip Zeytin'i almak için gerekli belgeleri hazırladı.

Nijerya'da primatlar için PASA (Pan Afrika Koruma Merkezi Birliği) akreditasyonuna sahip Drill Ranch adlı bir merkez bulundu ve Zeytin'in oraya gönderilmesi bekleniyordu. ünkü orada Bili adında bir başka goril daha bulunuyor. Zeytin'in önce bu merkezde yaşaması ve hazır olduğunda da Kamerun'da doğal yaşam alanına geri bırakılması planlanıyordu.

Yavru gorilin Mart 2025'te Türkiye'den gönderilmesi gerekiyordu fakat Milli Parklar Genel Müdürlüğü, "Bakımını yapıyoruz, seyahate hazır hale gelmesini bekliyoruz, uygun yer aranıyor" vs. diyerek aylar geçirdikten sonra, Zeytin'in 24 Ekim'de Türkiye'de Polonezköy'de bir hayvanat bahçesine yerleştirilmesine karar verdi. Buna gerekçe olarak da DNA testi sonucuna göre "Zeytin'in menşe ülkesinin Nijerya olmaması" gösterildi!

Böyle bir gerekçe ile alınan karar ancak kötü bir şaka olabilir. Türkiye'de Zeytin'den başka goril yok! Kökeni kesinlikle Türkiye değil. Ayrıca Türkiye'de primatlar için özel bir rehabilitasyon merkezi de yok!

Uzmanlar gorillerin grup içi bağları güçlü sosyal canlılar olduğunu vurguluyor. Bu nedenle henüz 1.5 yaşında olduğu tahmin edilen Zeytin'in de kendi türdeşleriyle birlikte yaşaması, hem bedensel hem de ruhsal gelişimi için ve hayatta kalma becerilerini geliştirebilmesi için elzem.

Ne oldu da gorillerin korunması konusunda büyük bir deneyime sahip olan PASA akreditasyonlu merkez yerine Türkiye'de bir hayvanat bahçesinde karar kılındı

Bu karar Türkiye'nin imzacısı olduğu CITES sözleşmesine ve yasadışı yaban hayatı ticaretine karşı uluslararası işbirliğine aykırı!