2 gün sonra 26 Temmuz'da Dünya Esperanto yahut Adil Dil Günü'nü idrak edeceğiz. 26 Temmuz Esperanto'nun mucidi Ludwig Zamenhof'un kaleme aldığı Unua Libra'nın ilk olarak yayınlandığı tarih. Her yıl hiçbir ulusa ait olmayan, ortak bir dil iletişim dili teması ve temennisi ile tüm dünyadaki Esperantistler tarafından kutlanıyor.Köşemizin okurları tarihin rastlantı görünümdeki cilveleriyle nasıl haşır neşir olduğumu bilir. Şu an çalışmakta olduğum şirkette, çalışanlara yönelik bir webinar hazırlamam istendiğinde, tarihin 24 Temmuz olarak seçilmesi benim tercihim değildi, ama tabii ki konuyu ben seçmiştim: Esperanto. (adsbygoogle window.adsbygoogle || ).push({}); Bu köşede daha önce de Esperanto hakkında yazılar yazdık. En son yazdığımız Seçimler ve Esperanto başlığı ile neşredilmişti. Meraklıları lütfen şuradan buyursunlar. https:www.karar.comyazarlarziyahan-albenizsecimler-ve-esperanto-6916Çocukluğumda can sıkıntısından ansiklopedi maddelerini okurken adını ilk kez duyduğum Esperanto'nun ikinci kez karşıma çıkması, 2015 yılında oldu. 30 yaşından sonra çektiğim bir banka kredisi ile İngilizce öğrenmeye çalışırken.İngilizce'yi o kadar kafaya takmıştım ki, en efektif yöntem ne olabilir, nasıl daha çabuk ve hızlı öğrenebilirim, diye girip çıkmadığım web sitesi, kapağını aralamadığım kitap neredeyse kalmamıştı. Charles Ogden'den, David Hon'un Globish'ine kadar pek çok harici kaynaktan istifade etmiştim. Globish konusuna ömrümüz vefa ederse sonra tekrar değiniriz, şimdilik konumuza devam edelim.David Hon'un, özetle, dünyada konuşulan dil İngilizce değil, İngilizce'nin bir altkümesi olan Globish argümanını detaylandırdığı Globish The World Over kitabında Esperanto'ya da ortak dil çabaları bölümünde değiniliyordu. Esperanto'nun yıllar sonra tekrar karşıma çıkması beni şaşırtmıştı. İstikrarı bozmadan İngilizce çalışmaya devam ediyor, bulduğum her fırsatta, boş anda Esperanto'yu araştırıyor idim. Bir taşla iki kuş vurabilir miyim gayesiyle Esperanto By Direct Method (Stano Mar?ek) isimli İngilizce kitaptan Esperanto'yu öğrenmeye başladım. Hem Esperanto'yu öğreniyor, hem de kitaptaki talimatların İngilizce olması nedeniyle yeni İngilizce kelimeler öğreniyor ve okuma alıştırması yapıyordum. Çok ilginç, bu süreçte Esperanto Öğrenelim isimli küçük bir kitap yazmış Jonathan Pool isimli bir kişiyle de tanışmıştım. Pool, 1960 yıllarda Denizli'de İngilizce öğretmenliği yapmış bir Amerikalı idi. Esperanto Öğrenelim isimli kitabı Türkçe yazmıştı.Esperanto'ya ve ardındaki felsefeye tüm kalbimle inanıyordum. Fakat dünyanın gerçekliği "dengeler adına" bambaşka bir şekilde davranmaya zorluyordu. Ayağımdaki İngilizce prangasının şakırtısına Esperanto dilinde özgürlük türküleri eşlik etmeye çalışıyordum. (Çok mu şairane oldu, bilemedim :) )Aynı günlerde sürpriz bir biçimde oyunlaştırarak dil öğreten Duolingo platformu, dil portföyüne Esperanto'yu da ekledi. Esperanto'yu kendi kendine öğrenen gençlerin sayısında büyük bir artış gözlemlendiği söyleniyor. Youtube'da Duolingo dil ağacını tamamlayan birçok gencin videosu var.Esperanto Latin alfabesi kullanan (elbette ki ek harfler de var.), sözcüklerinin ekseriyetle Latince'den alındığı bir dil. Hiçbir ulusa ait olmaması, kolay öğrenilebilir olması büyük bir avantaj. Ortak iletişimi bir ulusa ait olan dil üzerinden yapmağa ikna edilmiş insanoğlu ister istemez bu dilin ait olduğu ulusun kültürünün de kendi kültürüne sızmasına, dahası kendi kültürünü, düşünüş biçimini asimile etmesine de kapı aralamış oluyor. Gündelik ifadeler düşünüş biçimi bir bakıyorsunuz ki bambaşka bir biçim almış. Dedelerinin mezar taşlarını okuyamayan gençler bu defa da anne ve babalarından başka bir dil ile düşünüyor ve yaşıyor oluyorlar.Tarih Dergi'sinde yer alan bir yazıya göre, 1900'lü yılların başında Osmanlı'da da Esperanto'nun ortak iletişim dili olması için münferit çabalar var.İşte bu çabalardan biri: "1911'de Dresden şehrinden Julius Reumann imzasıyla Hariciye Nezareti'ne gönderilen mektupta; Almanya hükümetinin Türkiye'nin medeniyet yoluna girmesinden memnun olduğu, Osmanlı Devleti'nin muhtelif halklarını