Papa 14. Leo'nun Türkiye'ye yaptığı tarihî ziyaret, dünya basınında olduğu kadar bölgenin siyasi dengelerinde de dikkatle takip ediliyor. Amerikalı Papa'nın ilk yurt dışı ziyaretine Türkiye ve Lübnan'dan başlaması, ülkemizin sadece jeopolitik değil, inançlar ve medeniyetler dünyasındaki merkezi konumunun çok açık bir göstergesi.

Bu yıl, Hristiyanlık tarihinde büyük önem taşıyan Birinci İznik Konsili'nin 1700'üncü yılı.

Bu yüzden İznik'e yapılan vurgu, sadece sembolik bir hatırlama değil; 17 asırlık bir hafızanın yeniden canlandırılmasıdır. Papa'nın ayini, İznik Gölü kıyısında yıllarca sular altında kalan Aziz Neofitos Bazilikası'nın kalıntılarında gerçekleştirmesi de bu nedenle tesadüf değildir. Batık bir bazilikanın göl sularından çıkarılan tarihî hafızası, bugün uluslararası bir mesaj taşıyor: "Hristiyanlığın kökleri yeniden sahneye çıkıyor."

Fakat bu sahnenin izleyicisi yalnızca Hristiyan dünyası değil; Türkiye'nin stratejik konumu, bu ziyaretin arka planını daha dikkatli okumayı zorunlu kılıyor.

Ziyaretin Masum Yüzü ve Görünmeyen Arka Plan

Vatikan'ın resmi söylemi açık:

Dinler arası barış, Hristiyan dünyasında birlik, tarihî konsilin anılması…

Bu söylemin manevi boyutunu yok saymak haksızlık olur. İznik, Hristiyanlık tarihinde dönüm noktasıdır. Ancak bu ziyaret, yalnızca ruhani bir anmanın ötesine geçen çok katmanlı bir diplomasi taşıyor.

Papa'nın ilk yurt dışı ziyaretinde Türkiye'yi seçmesi; bunu da Ankara veya İstanbul yerine doğrudan İznik üzerinden kurması, Batı'nın yumuşak güç stratejisinin yeni bir aşamasına işaret ediyor.

Bugün dünyada dinî liderlerin politik etkisi azalmıyor, bilakis artıyor. Bu nedenle Papa'nın attığı her adım, yalnızca inananlara değil; devletlere, bölgede güç mücadelesi veren aktörlere ve uluslararası sistemin tüm bileşenlerine bir mesaj niteliği taşıyor.

Neden İznik Neden Şimdi

Bu soruların cevabı, ziyaretin ruhani anlamından çok daha derin:

• Avrupa'da kilise otoritesinin zayıfladığı bir dönemde, Papa'nın manevî hafızayı tazeleme çabası

• ABD–AB ekseninin Ortadoğu'daki yeni denklemlerinde "dini meşruiyet" arayışı

• Türkiye'nin son yıllarda güçlenen dış politik konumunu dikkatle takip eden Batı'nın, yumuşak diplomasi ile "yakınlaşma" arayışı

• Ortodoks–Katolik ilişkilerini yeniden tanımlama isteği

• Hristiyanlık tarihinde ortak bir hafıza olan İznik'in uluslararası görünürlüğünün bilinçli şekilde artırılması

Bu açıdan bakınca Papa'nın İznik ziyareti, sadece ibadet veya anma değil; uzun vadeli bir stratejik hat üzerinde işleyen ince ayarlı bir diplomasi.

Türkiye, Müslüman dünyanın güçlü siyasi sesi olmasının ötesinde, Hristiyanlık tarihinin de en kritik hafıza noktalarından biridir.

Bu nedenle Batı'nın Türkiye'ye dönük ilgisi salt "ziyaret" değildir; eşsiz bir inanç coğrafyasını yeniden yorumlama çabasıdır.