İbadet, kişinin varlık sebebi ve varoluş şartıdır. Çünkü kişi ancak ibadetiyle yani Rabbine kul olmasıyla, kula ve paraya pula kul olmaktan kurtulur, özgürleşir ve kendine gelir. Ubûdiyetin kulluğun harekete geçmesidir ibadet: Dikey eksen ve yatay eksen. Mekke süreci ve Medine süreci. Enfüs ve âfak'ta aynı ânda yolculuk...Bütün ibadetler, bu iki ekseni harekete geçirerek kişiyi kirlerden arındırır, temizler, kendine getirir:Namaz insanı, Hacc hayatı, Zekât maddeyi, Oruç ruhu kirlerden arındırır, temizler.KULLUK'LA, PUTLARI REDDEDER VE ÖZGÜRLEŞİR İNSAN...Her ibadet gibi oruç da bir kulluktur (ubûdiyet); insanın kul olduğunu hatırlaması, unutmaması.Kulluk, özgürleşmektir. Büyük romancı ama aynı zamanda bilge adam Dostoyevski, "Tanrı yoksa, her şey mübahtır," der ve insanın özgürlüğüne Yaratıcı fikrine inanmakla kavuştuğuna dikkat çeker.Benzer gözlemleri, ateşst psikanalist Jacques Lacan da yapar."Tanrı inancını yitiren bir insan" der Lacan, "Tanrı inancını yitirdiği andan itibaren artık her şeyi tanrılaştırmaya başlamış demektir."Yaratıcı inancı, kişiyi, yalnızca Yaratıcı'ya yöneltir; böylelikle yaratılan her şeye kulluktan, kölelikten özgürleştirir. Kul olmayan, kulluğunun şuuruna varamayan insanlar, özgürlüklerini yitirirler; kâh kula, kâh paraya-pula kul olurlar; kâh kulun yapıp ettiklerine, kâh dünyaya, dünyadaki her şeye, kâh nefislerine, nefislerinin arızî arzularına ve ârızalarına...Ama Hakk'a kul olmayan insan, hakîkati göremez, hakkıyla; en zayıf şeylere de, en güçlü şeylere de kul-köle olur da farkedemez bile bunu.İşte oruç, insana, her şeyden önce kulluğunu hatırlatır. Hakka kul olmadığı takdirde kolaylıkla her şeyin kulu olacağını....SEKÜLER HAYAT, İNSANI AYARTARAK KÖLELEŞTİRİRSeküler hayat, insanı özgürleştirmek adına her şeyin kulu kılar: Hızların, hazların ve arzuların kulu-kölesi yapar: Ayartarak...Oysa hızların, hazların ve arzuların peşinden koşmak, özgürleşmek midir yoksa özgürlüğün yitirilmesi miAslında bütün bunlar birer kaçıştır: İnsanın iradesinin boşalması ve özgürlükten kaçış biçimleri... İnsanın kendisinden kaçması... sorumluluklarından kaçması... kulluğundan kaçması... Sonuçta, Rabbine kul olacağına, Rabbinin kullarının kullarına kul olması...Seküler Batılı hayat, ruhu yok eder; ruhun yerine şeytanı ikame eder; iyiyle kötüyü, şeytan'la Tanrı'yı eşitler. Hâl böyle olunca, böyle bir ortamda ruh, sırra kadem basar. Ruhu yok olan insan, her şeyin kulu-kölesi olmaya başlar; kendini kurtaramaz bundan.RUH, KULLUK'LA ÖZGÜRLEŞİR...Bütün diğer ibadet biçimleri gibi oruç da, insanın ruhunu özgürleştirir. İnsanın ruhu özgürleşince nefsi de özgürleşir; ruh özgürlüğüne kavuşunca, nefsi kurucu bir iradeyle donatır ve hem bir "şems'' (güneş) olacak, hem de Şems'ini bulacak, güneşten istifade edebilecek aziz bir varlığa dönüştürür insanı.İnsan vareden bir varlık değil, Vareden tarafından varedilen bir varlık. İnsandaki varedenlik husûsiyeti, varedilen'den varedebilen olmasında gizli.İnsan, yaratan değil yaratılandır. Rabb değil, kul. Kul, âbid demektir. Âbideleri kuran odur: Önce ruh âbidesini, içinin, iç dünyasının sarayını kurabilmelidir insan.Rabbine kulluğunu yitiren, kul olmayan insan, her şeyin kulu-kölesi olur. Bu kaçınılmazdır. İnsan ya kul olur; ya da köle. Kul olmak da, köle olmak