Bu yıl, MTO (Medeniyet Tasavvuru Okulu) olarak Erzincan'da düzenlediğimiz Öğretmenler ve Eğitimin Sorunları başlıklı son derece verimli geçen akademik kış kampımızda sunulan makaleleri paylaşmayı sürdürüyorum bu yazıda. Nasıl bir eğitim modeli sorusunun izinin sürüldüğü kampımızda sunulan makaleleri, yapılan eleştiri ve önerileri MTO Bursa temsilcimiz Nuri Gür Bey'in olgunlaşan kalemiyle sunuyorum sizlere

Peki, nasıl bir eğitim sistemi inşa etmeliydik

Kampımıza Erzurum'dan katılan Burcu Öztuna Hanımefendi'nin sunumunda vurguladığı gibi, eğitimin amacı insanları eğitmek değil, onları hakikate, özgürlüğe ve kendini keşfetmeye yönlendirmek olmalıydı. Fakat günümüz eğitim sisteminde öğrenciler, kalıplaşmış bilgilerle boğuluyor, sorgulama yetisini kaybediyor, sadece "verilen bilgiyle yetinen" bireylere dönüşüyordu. Oysa eğitimin hakiki amacı, insanın kendini ve dünyayı keşfetmesi değil miydi

Öğretmenlerin rolü burada kritik bir noktaya geliyor. Bir öğretmen sadece bilgi taşıyan bir araç değil, öğrencilerin gönlüne dokunan, onlara değer katan, kimlik kazandıran bir rehber olmalı. Bugün öğretmenler, öğrencilerine aktardıkları bilgiden sorumlu tutuluyor; ancak bu bilginin, öğrencinin ruhuna nasıl dokunduğu hiçbir zaman sorgulanmıyor. Oysa hakîkî eğitim, bireyin ruhuna hitap etmeyen bir süreç olamaz.

Medeniyet Tasavvuru Okulu modelinin, eğitimi yeniden inşa etmede nasıl bir rol oynayabileceğini konuşmak gerekir. Çünkü eğitimde gerçek dönüşüm, müfredat değişiklikleriyle değil, insanın özünü merkeze alan bir yaklaşımla mümkündür.

Peki, hakikate ulaşan, kimliğini bilen, dünyaya anlam kazandıran bireyler yetiştirebilir miydik

Eğitim bir insan inşa etme süreciyse, hangi malzemelerle inşa ettiğimiz ve nasıl bir mimarî kurduğumuz en az sürecin kendisi kadar önemli. Bugün, niceliğe odaklanan eğitim sistemleri, öğrenci sayılarını, sınav başarı oranlarını, mezun istihdamını ölçerek eğitimin verimli olup olmadığını tartışıyor. Fakat eğitimin niteliğini belirleyen şey, mezun sayısı değil, mezun olan bireyin kim olduğu ve nasıl bir karakter taşıdığı gerçeğidir.

Tam da bu noktada, MTO Almanya'dan kampa katılan Ayşe Akdağ Hanımefendi'nin sunumu öğretmenliğin bir meslekten öte, bir dava ve bir ibadet şuuru olduğunu vurguluyordu. Öğretmen sadece ders anlatan bir kişi değildir; o, öğrencisinin gönlüne dokunan, ruhunu besleyen ve ona kim olduğunu öğreten bir yol göstericidir. Eğer öğretmenlik yalnızca müfredat aktarmak olsaydı, bir öğretmenin varlığı ile bir kitaptan yapılan okumalar arasında hiçbir fark kalmazdı. Oysa bir öğretmen, öğrencisinin gözündeki ışığı fark eden, onun içinde saklı olan potansiyeli keşfeden ve bu potansiyeli açığa çıkaran kişidir.

Bugün öğretmenlik mesleği, giderek akademik bir robotlaşmaya sürükleniyor. Öğrencilerle kurulması gereken ruhsal bağ zayıflıyor ve eğitim, sadece sayısal verilere hapsediliyor. Bu durum, eğitimin en büyük trajedilerinden biri değil midir Eğitim, sadece bilginin aktarıldığı değil, öğrencinin kimlik kazandığı bir süreç olmalıdır.

Burada önemli bir nokta daha var: Eğitimin yalnızca okulda değil, hayatın içinde gerçekleşmesi gerektiği gerçeği. Aristoteles'in yürüyerek öğretme yöntemine dönersek, bilgiyi sabit bir mekânda almak yerine, onu yaşayarak, deneyimleyerek öğrenmek çok daha etkili. Peki, biz eğitim sistemimizde bu fırsatı ne kadar sunuyoruz

Bugün öğrencilere sadece sınav başarısı odaklı bir eğitim sunarak, onların hayata dair gerçek deneyimlerden uzak kalmalarına neden oluyoruz. Oysa eğitim, sınıf duvarlarının ötesine taşınmalı, bireyin hayatla doğrudan bağ kurmasını sağlamalıdır. Eğitimin yalnızca okulla sınırlı olmadığı, bir yaşam biçimi olduğu anlayışıyla hareket etmeliyiz.

Mehmet Adıgüzel Kertmen Bey'in sunumunda vurguladığı gibi, modern eğitim bireyi ekonomik üretim aracına dönüştürerek onu kimliksizleştiriyor. Eğer biz eğitimi yalnızca bir meslek edinme aracı olarak görmeye devam edersek, o zaman insanı, ruhunu ve kimliğini kaybetmiş makineler haline getirmiş oluruz.

Peki, çözüm ne

Feyza Öksüz Hanımefendi'nin sunduğu gibi, eğitim insanın sadece aklını değil, ruhunu ve kalbini de eğitmeli. Eğitimi bu eksende yeniden inşa etmek için şu üç temel adımı göz önünde bulundurmalıyız:

1. Öğrenciyi fert olarak görmek ve onun ruhunu beslemek: Eğitim, bir insan inşa etme sürecidir ve bu sürecin temelinde, ferdin kendini değerli hissetmesi yatar.

2. Bilgiyi hayatla buluşturmak: Eğitimin gerçek anlamı, yalnızca ders kitaplarında değil, ferdin hayatın içindeki deneyimleriyle şekillenmektedir.

3. Kimlik inşasına odaklanmak: Eğitim, bireyin yalnızca bilgiyle donatılması değil, aynı zamanda kendi kimliğini inşa edebilmesi sürecidir.