1 Ocak 2005... Paramızdan altı sıfır atıldı, hokus pokus olmuştu, Türk Lirası'ndan Yeni Türk Lirası'na geçildi, asrın liderimiz gururla izah etti, "paramıza itibar kazandıracağımıza söz vermiştik, alınterimizin semeresi ortaya çıktı" dedi, sonra da paramıza kazandırdığı itibarı izah etti, "paramızın değeri neredeeen nereye geldi, eskiden tuvalete bir milyon liraya gidiliyordu be, şimdi artık bir liraya gidiliyor, biz işte buyuz" dedi, ayakta alkışlandı.
★
1 Ocak 2009... Yeni ibaresi kaldırıldı, paramızın resmi adı yine Türk Lirası oldu, abra kadabra olmuştu, asrın liderimiz yine gururla izah etti, "hamdolsun paramızın değer kazanmasından iftihar ediyorum" dedi, madeni paralarımız güncellendi, 1 kuruş, 5 kuruş, 10 kuruş, 25 kuruş, 50 kuruş, ve 1 liralık madeni paralar piyasaya sürüldü.
★
Evet, sadece 16 yıl önce, 1 kuruşun bile alım gücü vardı.
Semt pazarlarında sebze meyve alışverişi kuruşla yapılıyordu, mesela limonun kilosu 30 kuruştu, domatesin kilosu 40 kuruştu, marul 20 kuruştu, bir yumurta 12 kuruştu.
Ekmek 50 kuruştu.
Marketler de öyleydi, etiketlerin tamamı kuruşluydu.
Kağıt para bile versen, illa ki küsuratı olurdu, kuruş kuruş para üstü alınırdı.
★
Eşzamanlı olarak bir hokus pokus daha yapıldı, Merkez Bankası yarışma açtı, Türk Lirası'na simge icat edildi, asrın liderimiz yine gururla izah etti, "paramızın artık tıpkı dolar gibi, tıpkı Euro gibi simgesi var, simgemizin çıpaya benzemesi, paramızın güvenli bir liman olduğunu vurguluyor" dedi, "paramızın artık haysiyeti var" dedi, "paramız, bağımsızlığı ve onuru temsil ediyor, paramız şahlanıyor, paramız küresel bir aktör oldu" dedi, "Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları artık cüzdanındaki parasıyla gurur duyuyor, iktidarımızın özetini paramızın itibarında görmek mümkündür" dedi, ayakta alkışlandı.
★
O gün...
Bir dolar 1.7 liraydı.
★
Bugün
★
Türkiye Cumhuriyeti tarihinde asla görülmemiş bir durum yaşanıyor, semt pazarlarında artık hiç metal para kullanılmıyor, on liranın altında ot bile yok, para üstü bile artık kağıt para oldu.
İlköğretim çağında çocuğu olanlar lütfen sorsun, şu anda tedavülde kaç tane metal paramız var, çocuklarımız bilmez. ünkü hayatlarında metal para diye bir kavram yok, metal parayla ne simit alabiliyorlar, ne gazoz içebiliyorlar, eskiden para üstü olarak metal para yerine sakız verilirdi, şimdi sakızı zaten anca kağıt parayla alıyorsun, tarihimizde ilk kez hayatlarında metal para görmeyen, metal parayla temas etmeyen bir nesil yetişiyor.
★
Avrupa'da özellikle her kadının metal para cüzdanı var, çünkü bir cent'in bile alım gücü vardı, Türkiye'de ise artık sadece kredi kartı cüzdanları üretiliyor. Metal parayı boşver, içine banknot konulan cüzdanlar bile üretilmiyor.
ünkü malum, cüzdana kaç lira koyabilirsin ki Mesela pazarda harcadığın parayı cüzdana koymaya kalksan, cüzdan kapanır mı
Şunun şurasında birkaç yıl önce markete giderdik, market arabasını doldururduk, nakit öderdik, şimdi artık o paraya poşet bile dolmuyor, nakit ödemeye kalksan, deste deste, adeta poşet dolusu para vermen lazım!
★
Bir ülkenin parasının değeri, en büyük banknotuyla ölçülmez.
En küçük metal parasının alım gücüyle ölçülür.