Bugün 24 Temmuz 2023. Dün gece 24.00'den itibaren Lozan Anlaşması 100'üncü yılını doldurdu. Yani milyonlarca insanın inandığı komplo teorisi doğruysa Lozan miadını tamamladı, Lozan'ın gizli protokolleri de artık yok.Yani özetle; Türkiye artık bağımsız bir devlet. Bütün zincirlerimizden kurtulmuş haldeyiz. Topraklarımızı kazıp altındaki bütün madenleri çıkarabilir, istersek çıkarmayıp üstüne millet parkı yapıp üstünde yatıp yuvarlanabiliriz. Çok istersek Medeni Kanunu kaldırıp, Mecelle'ye dönebilir, faizi sıfırlayıp, doları yasaklayabilir, bütün büyükelçileri gönderip, Boğaz'ın giriş çıkışını Bizanslılar gibi demir zincirlerle kapatabiliriz. (adsbygoogle window.adsbygoogle || ).push({}); Yani canımız ne isterse onu yaparız, artık kimse bize karışamaz.Ama kimse bundan o kadar da heyecanlanmış görünmüyor.Hatta tam tersine hükümetimiz 100 yıldır kurtulmayı beklediğimiz zincirlerimize sarılıyor tekrar.AB sürecini yeniden canlandırmak istiyor, ekonomide rasyonelliğe dönüş adına faizleri tekrar yükseltiyor.Yoksa Lozan sürüyor muYa da iktidara birkaç seçim kazandıran bu palavralara artık herkesin karnı tok ve bu espriler de pek komik değil miBatılı ülkelerin Türkiye üzerinde oyunlar oynadığı, işi gücü bırakıp sürekli Türkiye ile uğraştığı, artık Güldür Güldür Show'a düşmüş, herkesi kahkahalara boğan kötü bir şakadan mı ibaretAslında 100 yıl önce her şey bu kadar da komik değildi.Lozan'a giderken Türkiye'ye düşmanlık eden, içişlerine karışan, çifte standart uygulayan bir Batı vardı.İşi gücü bırakıp sabahtan akşama kadar Türkiye ile yatıp kalkmasalar da Türkiye önemli bir dertleriydi. Bu yüzden İngiliz dışişleri bakanı işini gücünü bırakıp haftalarca Lozan'da Türkiye'nin küçücük adalarıyla, sınırlarıyla, ahalisinin etnik kökenleriyle uğraşmıştı.Bunlar ne hamasetti, ne ideolojik önyargıydı ne de seçim kazanmak için uydurulmuş korkulardı. Sahiden bir beka meselesiydi Lozan.Masada sadece Türkiye'nin toprakları yoktu, insanları da vardı. Ve Batılı ülkelerin masaya getirdiği insanlar sadece gayri-Müslim azınlıklar da değildi.Türk heyetinin ikinci başkanı Dr. Rıza Nur, Lozan'da masada en çok neyin kavgasını verdiğini hatıratında yazmıştı:"Frenkler ekalliyet diye üç nevi biliyorlar: Irkça ekalliyet, dilce ekalliyet, dince ekalliyet. Bu, bizim için gayet vahim bir şey, büyük bir tehlike. Aleyhimize olunca şu adamlar ne derin ve ne iyi düşünüyorlar Irk tabiriyle Çerkez, Abaza, Boşnak, Kürt gibi kardeşlerimizi, Rum ve Ermeni'nin yanına koyacaklar. Dil tabiri ile Müslüman olup başka dil konuşanları da ekalliyet yapacaklar. Din tabiri ile halis Türk olan bazı Türkmen boylarını da ekalliyet yapacaklar Yani, bizi hallaç pamuğu gibi dağıtıp atacaklar. Bu taksimi işittiğim vakit tüylerim ürperdi. Kıllarım sanki birer kazık oldu. Bileklerimi sıvadım bütün kuvvetimi bu tabirleri kaldırmaya verdim. Pek uğraştım, pek müşkülat ile fakat kaldırdım"İnönü de Lozan'dan yıllar sonra verdiği bir röportajda benzer bir vurgu yapmıştı:"Sevr Muahedesi ile Kürtler, Türkler gibi kendi vatanlarını tehlikeye maruz gördüler. Çünkü Sevr Muahedesi hükümlerine göre, Doğu Anadolu'da Ermenistan hududu bitişiğinde bir Kürdistan devleti kurulacaktı. Kürtler, Türk vatanının kendileriyle beraber, bilhassa doğuda, Ermeni tehlikesine maruz kalacağını biliyorlardı. Milli Mücadelenin devamınca canla başla beraberlik gösterdiler. Sonra Lozan Muahedesi yapılırken de Kürtler vatansever olarak Türklerle beraber bulunmuşlardır. Kürtler Ermeniler gibi Lozan'a gelip bize müracaat etmediler. Hatta biz Lozan'daki konuşmalarımızda Milli davamızı 'Biz Türkler ve Kürtler' diye bir millet olarak müdafaa ettik ve kabul ettirdik."Bu müdafaayı yaparken İnönü'nün Lozan'da Kürtler hakkındaki iltifatkar sözlerinin bir benzerini Cumhuriyet'in 100 yıllık tarihi içinde Kürtler bir daha hiçbir devlet yöneticisinden duymadılar.Belki çözüm sürecinde Erdoğan buna biraz yaklaşmış olabilir:"Yüzyıllardır bu iki halk, soy, inanç, özlem ve töre bakımından olduğu kadar, gelenek ve görenek bakımından da ortak bağlarla birleşmiş olarak tam bir uyum içinde yaşamaktadırlar; Kürtlerin kendi istekleriyle Türk yönetimi altına geçtiklerini ve kaderlerini Türkiye'nin kaderine bağladıklarını göstermektedir.""Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti, Türklerin olduğu kadar Kürtlerin de hükümetidir; çünkü Kürtlerin gerçek ve meşru temsilcileri Millet Meclisine girmiştir ve Türk temsilcileriyle aynı ölçüde ülkenin hükümetine ve yönetimine katılmaktadırlar.""Yurttaşlık haklarını ve yetkilerimi kapsamayacak olan ve sözde özerk bölgelerin halklarına tanınacağı söylenen haklar, Kürt soyu gibi üstün bir soyu hiç tatmin etmeyecektir""Kullanılan ad ne olursa olsun, gerçekte bir sömürge olacak bir ülkede, yabancı bir devletin uyruğu durumuna geçmek üzere, şimdiki durumunu değiştirmek isteyecek tek bir Kürt bile yoktur."Ama Musul masaya gelince ve Musul'daki çoğunluğu Kürtlerin oluşturduğu tezi İngilizlerin Musul'u Türkiye'ye vermemek için temel tezi olunca aynı İnönü bu kez, 'inkar'ın da ilk örneklerini de vermişti:"Kürt halkının İran kökenli olduğu söylendi. Bu iddia Kürt halkının kökeninin Turanî olduğunu teslim eden Encyclopedia Britannica ile çelişmekte ve dahası Türk delegasyonunun tezini doğrulamaktadır"Encyclopedia Britannica'daki Kürdistan maddesini yazan ve 1895'te ölen Rawlinson adlı bir İngiliz diplomatın ansiklopedinin dokuzuncu baskısında yer alan ve sonraki baskılarında değiştirilen tezi Türk tarafı için İngilizlere, İngiliz ansiklopedisiyle cevap verme fırsatı olmuştu.İngiliz Dışişleri Bakanı Lord Curzon bu teze biraz da dalga geçerek cevap vermişti:"Kürtlerin Türk olduğunu tarihte ilk kez keşfetmek, Türk delegasyonun kaderine yazılmış anlaşılan. Hiç kimse daha önce bunu keşfedememiştiİsmet Paşa notlarından birinde onların Turan kökenli olduklarını söyleyip bir kaynağa atıf yaptı, ancak bu görüş bu alandaki otoriteler tarafından ve hatta gerçekte bildiğim kadarıyla başka herhangi biri tarafından paylaşılan bir görüş değildir."Lozan'daki hayati Kürtler, özerklik ve Musul tartışmaları Ankara'da da yakından izleniyordu.Konferans devam ederken 16-17 Ocak 1923'te İzmit'te gazetecilerle buluşan Mustafa Kemal de İngiliz tezlerine şöyle itiraz etmişti:"Kürt meselesi; bizim, yani Türklerin menfaatine olarak da katiyen söz konusu olamaz. Çünkü malumuâliniz bizim milli sınırımız dahilinde mevcut Kürt unsurlar o surette yerleşmiştir ki, pek sınırlı yerlerde yoğunluğa sahiptir. Fakat yoğunluklarını kaybede ede ve Türk unsurlarının içine gire gire öyle bir sınır hasıl olmuştur ki, Kürtlük namına bir sınır çizmek istersek Türklüğü ve Türkiye'yi mahvetmek lazımdır. Faraza, Erzurum'a kadar giden, Erzincan'a, Sivas'a kadar giden, Harput'a kadar giden bir sınır aramak lazımdır. Ve hatta, Konya çöllerindeki Kürt aşiretlerini de nazarı dikkatten hariç tutmamak lazım gelir. Dolayısıyla başlı başına bir Kürtlük tasavvur etmekten ise, bizim Teşkilatı Esasiye Kanunu gereğince zaten bir tür mahalli muhtariyetler teşekkül edecektir. O halde hangi livanın ahalisi Kürt ise onlar kendi kendilerini muhtar olarak idare edeceklerdir. Bundan başka Türkiye'nin halkı söz konusu olurken onları da beraber ifade lazımdır. İfade olunmadıkları zaman bundan kendilerine ait mesele çıkarmaları daima varittir. Şimdi Türkiye Büyük Millet Meclisi hem Kürtlerin ve hem de Türklerin salahiyet sahibi vekillerinden meydana gelmiştir ve bu iki unsur bütün menfaatlerini ve mukadderatlarını birleştirmiştir. Yani onlar bilirler ki, bu müşterek bir şeydir. Ayrı bir sınır çizmeye kalkışmak doğru olamaz."İngiliz bakan Curzon, Türk tarafının "Kürtler zaten TBMM'de temsil ediliyor" savunmasına da cevap vermişti:"Ankara'daki Kürt milletvekilleri konusuna gelince nasıl seçildiklerini merak ediyorum. Genel oyla seçilen bir tane milletvekili var mı Dile düşmüş olduğu gibi bunların hepsi atanmış adamlar ve bazıları Meclis'in çalışmalarına katılamamaktadırlar bile, zira dili Türkçe bilmiyorlar. Bu nedenle Türklerin, Meclis'te Kürtlerin temsil edildiği iddiasına çok da ehemmiyet yüklenmemelidir."Bu sözler hızla Ankara'ya ulaştı ve Meclis'ten büyük tepki sesleri yükseldi. Özellikle Kürt mebuslar Lord Curzon'a protesto telgrafları çektiler.Onlardan biri olan Bitlis milletvekili Yusuf Ziya Bey, 25 Ocak 1923 günü kürsüye çıkarak Lord Curzon'a cevap verdi:"Lord Curzon'un hak ettiği cevabı vermek için bakışlarınızı biraz eski günlere çevireceğim. 16 Mart olayı meydana gelmiş, ölü Osmanlı İmparatorluğu bir yıkım kargaşalığı içinde çırpınıyor. Wilson'un belli projesi hâlâ ulusları aldatacak bir değer taşıyor. Avrupa'nın siyaset elçileri hâlâ uluslara hak, hukuk verileceğinden sözedip duruyorlardı. İşte o günlerde Büyük Millet Meclisi toplantıya çağrılmış, halka mebuslarını seçmesi gerektiği bildirilmiştir. Kürtler, serbest alanda hiçbir baskı olmayarak bu seçime katıldılar. Eğer Kürtler, ayrılık-gayrılık gösterselerdi, bu seçime katılmaz, arkasını döner, kendi düşüncesini gerçekleştirmeye çalışırlardı. Hiçbir vakit, hiçbir baskı onları o yollarından çeviremezdi. İngilizler, milyonlarıyla, altınlarıyla çalıştıkları halde Kürtler bu seçime katıldılar ve bu seçime katılmakla bir tek amaç güttüler: Türk kardeşleriyle işbirliği