Yerel yönetimlerde etik konusunda, Avrupa Birliği ülkeleri içinde birinci sırada Almanya var.
Son sıradaki ülke ise... İspanya.
Bizim durumumuza gelince... AB ülkesi değiliz... Ama şurası gerçek:
Yerel yönetimlerde etik... Sorunumuz çok.
Siyasette etik... Yine çok sorunlu alan.
Bunlar... Türk demokrasisinin kara delikleri.
Var mı itirazı olan

Almanya modeli

Almanya'da... Bütün yolsuzluklar, İçişleri Bakanlığı tarafından denetlenir.
Fakat... Belediyelerle ilgili yolsuzluk iddiaları için... İçişleri Bakanlığı'nda farklı bir yapılanma var.
Bu yapılanmanın başındaki kişi, bakanlık mensubu değildir.
Bir başsavcıdır. Evet... İçişleri Bakanlığı'nda sürekli görev yapan bir başsavcı.

Önemli

Yolsuzluk, rüşvet, etik dışı davranış gibi konularda Almanya, açık kapı bırakmamak için çok duyarlı... Şöyle ki:
Ülkedeki bütün kurumlar, birbirlerini denetliyorlar.
Sivil inisiyatif. Çok güçlü... Ve örgütlü.
Özellikle de kadın dernekleri.

İnsan kaynağı

Berlin Belediyesi'nde... Hamburg'da... Frankfurt'ta... Belediye başkanının "Oğlu, kızı, yeğeni, gelini, damadı" çalışıyor mu
Almanya'da bu soruyu bir belediye başkanına sorun... Size... Hani ne derler "Aval aval" bakar.
"Bu nasıl soru" diye.
Belediye başkanının akrabası liyakat sahibi ise... Her yerde çalışır... Bankada... Özel sektörde... Bakanlıkta... Belediyede.
Ama... Sırf başkanın akrabası diye de, kimseye iş verilmez... Ne belediyede ne de başka yerde.

Örnek uygulama

Almanya modeline devam... Örnek alınacak bir model.
Nüfusu 50 bin altında olan bütün belediyeler, vali tarafından sürekli denetlenir.
Valilikte bir görevli, sadece belediyeleri denetleme konusuna bakar.
Nüfusu 50 binin üzerindeki belediyeler ise savcı tarafından kontrol edilir.
Belediyede bir savcı... Bütün işi bu.

Sistem

Almanya, sistemi iyi kurmuş. Tıkır tıkır işliyor.
Ve... Sistemde kısa devre olmuyor...
Sistem tıkanmıyor. Bakanlıkta başsavcı, belediyede savcı olunca... Sistemde kaçak olması zor.

Koltuk aşkı

Eğer... Bir belediye hakkında soruşturma başlarsa... Belediye başkanı görevi bırakıyor.
Hayır... Görevden alınmıyor... Kendiliğinden bırakıyor.
Soruşturma sonunda aklanırsa görevine geri dönüyor.
Uygulama çok güzel... Beğendik... Ancak...
Bize göre değil... Nedenini biliyorsunuz.
Bizde... Soruşturulan belediye yönetimleri o kadar çok ki.
Ve... İstifa diye bir kurum da yok.
Sanırsınız ki makam babasından miras kalmış... "Gitmem de gitmem."

Bankamatik

Dünyanın başka bir ülkesinde böyle bir uygulama var mı Bilmiyoruz.
Ama bizde "kurumsallaşmış" denilse yeridir.
Evinde otur... Başka işte çalış... Ama belediyeden maaş al... Aylarca... Yıllarca.
Örnek mi dediniz O kadar çok ki.
Yakın tarihte Ankara'da bir olay yaşandı... Çankaya Belediyesi'nde...