İZMİT

Bugün... Atatürk'ün ilk ve tek basın toplantısının yıldönümü... Her yıl coşkuyla kutlanan, Basın Onur Günü.
Sabah... İlk tören istasyonda... Atatürk'ü temsili karşılama.

Sonra... Ata'mızın anıtına çelenk. Ardından... Tarihi Kasr-ı Hümayun'da basın toplantısını canlandırma ve konuşmalar... Sergi... Ödül töreni... Belgesel film: "Cumhuriyet'in İlk Durağı İzmit."
İzmit'teyiz... Törenleri, kutlamaları ve gözlemlerimizi yarın anlatacağız.

Ankara

Yeni Türk Devleti'nin başkenti neresi olacak Atatürk, bu soruya yanıt veriyor... İlk kez:
İstanbul, birçok nedenden dolayı hükümet merkezi olamaz.
Zaten bu yetkiyi kaybetmiştir.
Anadolu'nun ortasında hükümet merkezi olacak şehir Ankara-Kayseri-Sivas üçgeni içinde olması gerekir.
Bu üçgenin merkezinde bulunan Ankara, pekâlâ Türkiye'nin merkezi olabilir.

İletişim

Atatürk... İzmit basın toplantısında söylediği sözleri, verdiği mesajları, Batı Anadolu'da halkla paylaştı.
O dönemin iletişim stratejisi.
O kadar başarılı sonuç verdi ki... Arkasından Cumhuriyet geldi... Devrimler geldi.

Heykel

Cumhuriyet döneminde... Atatürk hayatta iken yapılan heykel... İzmit'te.
Cumhuriyet'in 10'uncu yılında yapılmış.
Atatürk... Üzerinde, mareşal üniforması. Ayaklarında çizme.
Sağ eli... Batı'yı işaret ediyor. Yüzü... Bakışları... İzmit Körfezi'ne dönük.

Tarihi mesaj

Kurtuluş Savaşı sonrası... İstanbul, İngiliz askerlerinin işgali altında... Lozan Konferansı devam ediyor.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı ve Başkumandan Mustafa Kemal Paşa, 35 gün sürecek Batı Anadolu gezisine çıkıyor... 14 Ocak 1923.
15 Ocak... Gazi, Eskişehir'de. 16 Ocak... İzmit... Akşam basın toplantısı başlıyor... Saatlerce sürüyor... Ertesi sabah saat 03.00'e kadar.
Atatürk... O günden sonra olacakları anlatıyor... Hedeflerini... İleriye yönelik yol haritasının ipuçlarını.
Ve... Yeni Türk Devleti siyasi rejiminin Cumhuriyet olacağının mesajını... İlk kez veriyor.

İki altın söz

Atatürk'ün İzmit'teki basın toplantısından iki cümle... İki altın söz... Aradan asır da geçse güncelliğini koruyor.
İdare-i maslahatçılar, esaslı devrim yapamaz.
Kuvvetli bir dış siyasetin dayanağı, kuvvetli bir iç siyasettir.

Kürt sorunu

Basın toplantısı... Atatürk, önce soruları dinliyor... Soru çok... Örneğin:
Batı Trakya... Lozan Konferansı... TBMM'nin işleyişi.
Kadınlar milletvekili olacak mı (Evet... Bu da soruldu.)
Nüfus ve güç sorunları. (Bugünün de sorunu.)
Kürt sorunu. (Hâlâ konuşuyoruz.) Atatürk... Bütün soruları yanıtlıyor... Uzun uzun.

Tutanaklar

Atatürk, İzmit'teki basın toplantısına o kadar çok önem veriyor ki... Kasr-ı Hümayun'un alt katında yapılan ve 5.5 saat süren toplantıda dört kişi sürekli not tutuyor.
Kimler mi Ankara'dan gelenler... TBMM görevlileri.

'Büyük acıya' rağmen

Atatürk, İzmit'teki basın toplantısına o kadar çok önem veriyor ki; Eskişehir'de iken, annesi Zübeyde Hanım'ın vefat haberini almasına rağmen programını iptal etmiyor.

Izdırabını, gözyaşlarını içine atıyor... İstanbul'dan gelen gazetecilerin karşısına çıkıyor.

Kamuoyu yoklaması

İzmit'teki basın toplantısına... Ve Batı Anadolu gezisine... "Kamuoyu yoklaması" gözüyle bakılabilir.
Büyük Nutuk'ta, Atatürk, "o süreci" şöyle anlatıyor:
"Efendiler!
Saltanat makamının