Türkiye Büyük Millet Meclisi... Başkanlık Divanı Toplantı Salonu... 22-23 Şubat 1993... Liderler bir arada... Konu Anayasa değişikliği.
Süleyman Demirel:
- Türkiye'nin bir Anayasa sorunu vardır... Ülkenin demokratik bir Anayasa'ya kavuşması lazımdır.
Bülent Ecevit:
- 1982 Anayasası'nı Türk toplumunun demokrasi özlemiyle bağdaştırmak olanaksızdır... Yeni Anayasa, tümüyle yeni bir Anayasa hazırlanması zorunludur.

Muhsin Yazıcıoğlu:
- 1982 Anayasası tümüyle değiştirilmelidir.
Erdal İnönü:
- SHP, ilke olarak yeni bir Anayasa'dan yanadır.
Bu konuşmaların... Ve diğer liderlerin söyledikleri tutanaklarda.
Bant kayıtları da mevcut. Hepsi... TBMM'nin arşivlerinde.

DENİZ BAYKAL
Tarih 3 Mart 1993... CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, TBMM Başkanlığı'na bir yazı gönderdi... Beş sayfa:
"Yeni Anayasa konusunda CHP'nin görüşleri."
Yazının giriş cümlesi:
"1982 Anayasası gerek hazırlanışı, gerekse özü ve içeriğiyle demokratik olmayan bir Anayasa'dır."
Üçüncü paragraf... Son cümle:
"Bu Anayasa, temel anlayışı, dili ve yazılışı bakımından tümüyle yeniden elden geçirilmeli ve yazılmalıdır."
Deniz Baykal'ın yazısı... TBMM arşivlerinde... Bir kopyası da CHP'nin genel merkez arşivinde.

TARİHİ FIRSAT... 'KAÇIRILDI'
Cemil Çiçek, Meclis Başkanı'ydı... Devlet-millet buluşması, kaynaşması vizyonlu Anayasa toplantısı yaptı.
TOBB... Türk-İş... Hak-İş... Esnaf odaları... Sivil toplum örgütleri... Çatı kuruluşları... 45 milyonluk bir kesimin temsilcileri. Hepsi toplantıdaydı.
Sonra... TBMM Başkanı Çiçek... İl il dolaştı.
İllerdeki sivil yapılanmaların temsilcileri de toplantılara katıldılar. Konuşan Türkiye... Herkes konuştu.
Ortaya... 30 bin sayfa doküman çıktı. Yeni... Sivil bir Anayasa için bulunmaz altyapı.
Hani... Ne derler "Yağ, un, şeker var... Sıra geldi, helva yapmaya."
Acı gerçek... Türk siyaseti helvayı... Türkiye'nin ihtiyacı olan yeni bir Anayasa yapmayı başaramadı.
30 bin sayfalık doküman Meclis'in tozlu raflarında kaldı.

NECMETTİN ERBAKAN
Meclis Başkanlığı Toplantı Salonu'ndaki liderler buluşmasında Necmettin Erbakan da vardı.
Hoca, uzun konuşmayı severdi. Konuşmasından kısa bir alıntı:
"Eğer ülkede huzur istiyorsak... Anayasa bütün milleti temsil etmeli... Herkes, bu Anayasa benim Anayasam demeli."
Erbakan'ın konuşmasının tam metni... TBMM arşivlerinde.

SADETTİN BİLGİÇ
Türk siyasetinin "Koca Reis"i. Ulaştırma Bakanlığı... Milli Savunma Bakanlığı yaptı.
Darbe... 12 Eylül 1980... Sürgüne yollandı... Zincirbozan.
Oğlu şimdi milletvekili... Süreyya Sırrı Bilgiç.

Dr. Sadettin Bilgiç... Siyasete veda edince... Anılarını yazdı:
"Hatıralar... Boğaziçi Yayınları."
Sayfa 297:
"1961 ve 1982 Anayasa referandumlarının, Saddam referandumundan ne farkı var"

DÜNYA REKORU
Guinness Rekorlar Kitabı'na girse yeridir.
Dünyada... 1982-2025... Yürürlüğe girdiği tarihten bu yana... 43 yıldır tartışılan... Toplumun bütün kesimleri tarafından eleştirilen... Başka bir Anayasa var mı

BÖYLE YEMİN OLUR MU