Başlıktaki bu sorunun yanıtını vereceğim. Ama önce Suriye'de olup bitenin nedenlerini anlatmam gerekiyor. Bunu yayımlanan bir "strateji metnini" hatırlatarak yapacağım. Tarihi eski (1982) ama etkileri güncel bir metin bu.

Oded Yinon, İsrail Dışişleri Bakanlığı'nda görev yapmış bir isimdi. Kivunim isimli bir dergide İsrail'i çevreleyen bölgesel tehditleri ve Tel Aviv'in atması gereken adımları kaleme aldı. Oded Yinon Planı olarak literatüre geçen metinde temel tez şuydu: "İsrail'in güvenliği komşu ülkelerin zayıflığına bağlıdır."

Planın Irak (Şii güney, Sünni merkez ve Kürt kuzey şeklinde), Lübnan ve Mısır'ın bölünmesiyle ilgili önerileri vardı. Ama beni Suriye kısmı ilgilendiriyor. Bugün yaşanan gelişmelerle konuşan boyutları var çünkü.

DAVUT KORİDORU'NUN İLK AŞAMASIOded Yinon Planı diyor ki… "Suriye dörde bölünmeli." Akdeniz kıyılarında Alevi devleti, Şam merkezli Sünni devleti, Süveyda'da Dürzi devleti, kuzeyde Kürt devleti. Şunu birkaç kez yazmıştık: İsrail'in güncel politikası da Suriye'nin dört nüfuz alanına bölünmesidir. Bu teklifi Moskova'ya bile yaptılar. Dürzilerin hamiliğine soyunuyorlar. Suriye ordusunun bölgeye girmesine izin vermiyorlar. Planla örtüşüyor mu Örtüşüyor.
Yazmıştık; İsrail'in Davut Koridoru planı da var. SDG bu planların paydaşıdır. 10 Mart anlaşmasına uymayarak İsrail'e göz kırpıyor. Golan, Süveyda, Deyrizor hattı üzerinden inşa edilmeye çalışılan Davut Koridoru'nun taşeronluğunu üstlenmeye çalışıyor. Bu arada… ABD Büyükelçisi Barrack, İsrail'deki Dürzi topluluğunun ruhani lideri Şeyh Muvaffak Tarif ile bir araya geldi. Tarif "Golan'dan Süveyda'ya ABD gözetiminde güvenli bir kara koridoru" istedi. Bu Davut Koridoru'nun ilk aşamasıdır. Şam, Deyrizor'u ivedi bir şekilde SDG'den almalıdır.
SAHADA SICAK GELİŞMELERSuriye sahasında, son birkaç günde yaşanan önemli gelişmeler var. SDG, ademimerkeziyetçi söylemini Dürzi ve Alevi grupları kapsayacak şekilde genişletti (Haseke Konferansı). Bir yanda Şam-SDG görüşmeleri sürüyor. Rusya, Suriye'ye dönmeye çalışıyor. Ankara-Şam askeri eğitim ve danışmanlık anlaşması imzaladı, daha büyük bir anlaşma yolda, geliyor. Meslektaşım Ragıp Soylu'nun haberine göre, ABD olası bir operasyonda SDG'yi korumayacağı uyarısında bulundu. Berlin, eylül ayında Kürt-Yahudi Kongresine ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor.
Şu önemlidir: Suriye'de Arap Beggara aşireti SDG'ye karşı seferberlik ilan etti. Şu da önemlidir: Süveyda'da Dürzi azınlık için kendi kaderini tayin hakkı gösterisi düzenlendi. En tehlikelisi şudur: İsrailli yerleşimciler, Suriye Dera'da yerleşim yeri temel atma töreni düzenledi.
HANGİSİ DAHA ÇOK ZARAR VERİRAnkara, silah bırakarak Şam'a entegre olması için SDG'ye bir şans verdi ama geleni görüyor. Dışişleri Bakanı Fidan'ın, Suriyeli mevkidaşı Şeybani ile yaptığı açıklamalar bu anlamda önemlidir. Fidan, SDG'nin ne Şam mutabakatıyla ne de Terörsüz Türkiye süreciyle ilgilenmediğini vurguladı, "Sizi ne ilgilendiriyor İsrail'in maşası olmak mı" diye sordu.
Bu tepki üzerine DEM Parti'den bazı açıklamalar geldi. Sözcü Ayşegül Doğan, "Sürece uygun bir dil kullanmıyor Dışişleri Bakanı" dedi. Bir süredir