Son bir haftada gelen iki önemli haberi buraya bırakayım. Bir. Moskova, Ukrayna Savaşı'nda ilk kez bir bölgede tam kontrol sağladığını duyurdu. Luhansk, Rusların eline geçti. İki. ABD, "Kendi stoklarım azalıyor" diyerek Ukrayna'ya bazı silahların sevkiyatını durduracağını açıkladı. Deniyor ki Ukrayna'ya gönderilmeyecek silahlar arasında hava savunma füzeleri (Patriot), hassas güdümlü füzeler de var. Ukrayna için oldukça kötü bir haber. Fransa Cumhurbaşkanı Macron'un üç yıl sonra ilk kez Rus lider Putin'i araması, iki saatlik bir telefon görüşmesi yapması da "ABD yoksa Avrupa var" diye düşünen Kiev'i tedirgin edecektir.
"KORİDOR İRAN'DAN GEÇSİN" ÖNERİSİ

Moskova Ukrayna'da konsoloidasyon sağlarken merceğimizi Güney Kafkasya'ya odaklamamız gerekir. Bir önceki yazıda değinmiştik, biraz açalım: Orada da bir kriz patlak verdi ve tansiyon yükseliyor.

2020 tarihli 44 Gün Savaşı öncesinde bölgede; Rusya, Ermenistan ve İran lehine bir statüko vardı. Ancak Azerbaycan'ın, -Türkiye'nin desteğiyle- Karabağ'ı işgalden kurtarması tabloyu değiştirdi. Statüko, Rusya ve İran aleyhine bozuldu (Savaş sırasında Ermenistan'a silah yardımı Hindistan ve İran tarafından yapıldı.)Rusya'nın Ukrayna, İran'ın ise Orta Doğu'yla meşgul olması, Türkiye, Azerbaycan ve Ermenistan'a Güney Kafkasya meselesini konuşmak için alan açtı. Bölgede yeni bir statüko oluşuyor. Bu statükonun A, B, C'si; Azerbaycan-Ermenistan normalleşmesinin sağlandığı, Türk-Ermeni sınırının açıldığı, Erivan'ın Türkiye üzerinden dünyaya bağlandığı bir barış ve refah iklimdir. Bu yeni statükonun belkemiği Türkiye'dir. Statükonun ayaklarının yere basması için elzem olansa Zengezur Koridoru'nun hayata geçirilmesidir. Bu koridor Bakü-Nahçıvan karasal bağını kurmakla kalmayacak, Türkiye'nin Orta Asya ile doğrudan ilişkisini de tesis edecektir. Bu yüzden kritiktir. Tahran'ın yakın zamanda Ankara'ya "Zengezur Koridoru İran'dan geçsin" önerisi getirmesi, bu hat üzerinde kontrolü kaybetmek istememesinden kaynaklanmaktadır.
ERMENİSTAN'IN EKSENİ DEĞİŞTİErmenistan Başbakanı Paşinyan, -hakkını teslim edelim- liderlik ve cesaret gösteriyor; iç kamuoyu, diaspora, Rusya ve İran baskısına rağmen ülkesinin eksenini değiştiriyor. Azerbaycan ve Türkiye ile sorunlarını çözmek için çaba harcıyor. Bu bir fırsattır. Bakü'nün de bu fırsatı iyi değerlendirmesi gerekir. Paşinyan'ın Cumhurbaşkanı Erdoğan'la 20 Haziran'da İstanbul'da gerçekleştirdiği görüşme tarihidir. Ankara'daki kaynaklarımıza sorduğumuzda yanıt olarak sessizlik alıyoruz. Ancak dış basında, bu görüşmenin ardından, Zengezur Koridoru ile ilgili gelişmeler yaşanabileceği ifade ediliyor. Nitekim yaşananlar bu iddiayı doğruluyor. Bir. Paşinyan aynı gün İstanbul'da "Topraklarımızdan gelip geçsinler, ne olacak" dedi. İki. Yine aynı gün, Azerbaycan, Nahçıvan'ın özerk statüsünü kaldıran kararı aldı. Üç. 27 Haziran'da Türkiye'yi ziyaret eden Ermenistan Altyapı Bakanı, muhataplarıyla ticaret ve lojistik üzerine görüşmeler yaptı. Bu gelişmelerin hepsi Zengezur Koridoru'ndaki olası ilerlemeye işaret etmektedir. Paşinyan ülkesine döndüğünde Erivan'da Kilise merkezli bir darbe girişiminin açığa çıkarılması, Rusya'nın Kilise'ye sahip çıkması, Rusya'daki Azerbaycanlılara dönük sert tutuklama hamlesi bir bütün olarak okunmalı.