Son derece güzel bir banliyö evine taşınan dört kişilik aile ve buradaki mevcudiyetini yavaş yavaş hatırlatan görünmez bir varlık. Klasik 'hayaletli ev' yapımlarından farklı olarak bir aile draması şeklinde gelişen ve özellikle görsel anlatımıyla dikkat çeken 'Varlık' yönetmen Steven Soderbergh'ün imzasını taşıyor. Kadrosundaki en tanınmış sima, anneyi canlandıran Lucy Liu.

Orta-üst sınıftan bir Amerikan ailesi... Anne Rebekah hırslı bir yapıya sahiptir ve elinde laptop'u, her daim zihni işiyle meşguldür. Baba Chris ise koca cüssesine rağmen çocuksu, duygusal, empati kurma konusunda gelişkin bir kişiliğin ifadesidir. Tyler dinamik ama duygusal yanı pek gelişmemiş, olgunluk çizgisinden uzakta bir gençtir. Chloe ise duyarlı, babasını andıran, okumaya yatkın bir genç kızdır ve çok yakın arkadaşının ölümünden dolayı bir türlü üstesinden gelemediği bir travmadan mustariptir.

Bu modern, çekirdek yapı iki katlı, ön cephesi sokağa bakan, arka cephesi bahçeli, yüz yıllık tarihe sahip bir eve (başlarda gördüğümüz emlakçı kadın öyle aktarır) taşınır... Lakin evde sanki onlardan önce gelmiş, görünmez biri vardır ve onun mevcudiyetini Chloe keşfeder.

'Seks Yalanları'yla (Sex, Lies, and Videotape1989) Cannes'da keşfedildikten sonra birçok sağlam yapıtla ('Kafka', 'Tepenin Kralı', 'Out of Sight', 'Erin Brockovich', 'Traffic', 'Ocean's 11', 'Solaris', 'The Good German', 'Contagion' gibi) yoluna devam eden Steven Soderbergh portfoyünü çok çeşitli türlerde öyküler ve adımlarla donatmış bir isim. Girişte konusunu özetlediğim son çalışması 'Varlık' (Presence) ise 'hayaletli ev' temasına farklı bir soluk getirme çabasında. Söz konusu film görsel açıdan ilk karesinden itibaren bize evin içinde yaşadığı düşündürülen varlığın cephesinden anlatılıyor; kamera adeta bu görünmeyen ev sahibinin gözü gibi çalışıyor. Malum, bu tür anlatılar çok eskiden beri Amerikan korku geleneğinin klasik temalarından biridir ve aynı mesele farklı biçimlerde sürekli aktarılır. Birkaç ay önce (Ekim 2024) bizde de gösterime giren 'Gülümse 2' filmi (Smile 2) bu kulvarda yenilik çabasına soyunan bir yapımdı ve orada ana karakter için rahatsız edici bir unsura dönüşen varlık, hayalet, iblis vs. ne derseniz deyin, görülmeyen tehlikenin gerçekten var olup olmadığı belirsizdi, çünkü öykü bizi bütün bu tedirgin edici elementi ana karakterin zihninin de yaratmış olabileceği kuşkusuyla yüklüyordu.

İYİLİKSEVER BİR 'VARLIK'

Steven Soderbergh'ün 'Varlık'ındaysa bu unsur ana karakterin kendisi gibi, çünkü filmde kamera, yukarıda da belirttiğim üzere, bu görünmeyen parçanın gözü gibi çalışırken giderek kendisini Chloe üzerinden aileye
kabul ettirmek için çabalıyor sanki (ki o da evdeki varlığın kaybettiği yakın arkadaşı Nadia olduğu kanısındadır). Daha doğrusu kızın başına gelebilecek tüm tehlikelere set çekmek için uğraşıyor, özellikle de Tyler'ın okuldan arkadaşı Ryan'a karşı...

Senaryosunu David Koepp'un ('Death Becomes Her'den 'Jurassic Park'a, 'Carlito'nun Yolu'ndan 'Görevimiz Tehlike'ye, 'Panik Odası'ndan 'Örümcek Adam'a, 'Melekler ve Şeytanlar'dan 'Mumya'ya birçok yapımda imzası olan bir isim) kaleme aldığı 'Varlık' türüne ait klasik gerilim filmi formatının uzağında seyrediyor. Ama bu haliyle özellikle görünmez ana karakterinin 'kulak misafiri' olduğu aile bireyleri üzerinden karakter tahlillerine soyunan, izlemesi zevkli bir çalışma olmuş.

Kadrosundaki en tanınmış sima, anneyi canlandıran Lucy Liu (kariyerindeki en belirgin iz sanırım 'Charlie'nin Melekleri' serisindeki Alex karakteridir) olan yapımda Chloe'yi Callina Liang, Chris'i Chris Sullivan, Tyler'ı Eddy Maday, Ryan'ı da West Mulholland canlandırıyor. Sonlara doğru meselesine bir medyum da ekleyen (bizi kulvarına ait bir klişeden yoksun bırakmıyor!) 'Varlık', klasik perili ev öykülerinden uzakta, karanlık ve derin yanını bir yaratık ya da iblisten ziyade çekirdek ailenin iç dünyası üzerinden inşaya soyunuyor. Hikâyenin ana karakteri olan görünmez unsur meraklı ve iyiliksever bir portre çiziyor ve seyrettiklerimiz itibariyle kimi insanların korkunç yanlarıyla onun melek gibi bir konuma taşındığını fark ediyoruz. Son noktada Soderbergh'ün, çoğu kez olduğu gibi görüntü yönetmenliğini de kendisinin üstlendiği, bu tek mekânda geçen yapıtı geniş açılı uzun çekimleriyle görsel açıdan kayda değer bir çaba.

VARLIK

Yönetmen: Steven Soderbergh
Oyuncular: Callina Liang, Chris Sullivan, Lucy Liu, Eddy Maday, West Mulholland, Natalie Woolams-Torres, Julia Fox, Lucas Papaelias

ABD yapımı

ESKİSİNİN TADINI VERMİYOR

1974'te vizyona giren 'Emmanuelle' birkaç kuşağın fantezilerini süsleyen bir fenomene dönüştü. O güne kadar pek tanınmayan Hollandalı kadın oyuncu Sylvia Kristel'in (2012'de aramızdan ayrıldı) kendine özgü androjen yapısıyla estirdiği hava herkesi bir yerinden yakalıyordu adeta. Emmanuelle Arsan'a ait olduğu iddia edilen bir romanın uyarlaması olan yapımda bir Fransız diplomatın karısı, Uzakdoğu'nun egzotik doğası içinde hareket ediyor ve farklı cinsel deneyimlere soyunuyordu. Eski bir moda fotoğrafçısı olan Just Jaeckin imzalı yapım, De Gaulle sonrası Fransa'da esen özgürlük rüzgârları arasında anaakım sinemanın içindeki erotik bir mihenk taşıydı. Aslında kitsch estetiğine sahip olan ve pek de bir derinliği bulunmayan öyküsüne rağmen Kristel'in de varlığıyla popüler kültür ikonuna dönüşmüş, daha sonra devamları da çekilmişti.