Hazine ve Maliye Bakanı "Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi" açıkladı. Açıklamasında Kamu İhale Kanunu'na (KİK) ilişkin bir bilgi bulunmuyordu.

Basında yer alan haberlerde bu pakete ilave olarak yasal düzenlemeler yapılacağı da söylendi.

Bu yasalardan bir tanesi de KİK reformuymuş.

Hep söylerim kamuda tasarruf denildiğinde, samimiyet testi olarak KİK'te yapılacak değişikliği öncelerim.

İkinci önceliğim ise KÖİ sözleşmelerinden kaynaklanan yükümlülüklerin şeffaf biçimde açıklanmasıdır. (Değerli okur 2015 yılında çıkarılan mevzuata göre bu yükümlülüklerin açıklanması bir zorunluluktur. Ancak kurumların mevzuat tanımama alışkanlığı burada da devam ediyor.)

Neyse biz birinci önceliğimize dönelim ve işimizi yapalım.

Nasıl mı

Gelin bir bakalım.

Son yıllarda ekonomide işler ters gittikçe yetkililer ekonomi programları açıklıyorlar.

12 Mart, 2021'de Sayın Cumhurbaşkanı bir "Ekonomik Reform Paketi" açıkladı.

23 Mart, 2021'de dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Lütfü Elvan ekonomik reformların takvimi açıkladı.

"Ekonomi Reformları Eylem Planı."

Bu reform alanlarından birisi de KİK idi.

Eylem Planı'nda 31 Aralık, 2021 tarihine kadar "kamu alım ihalelerinde reform yapılacaktır" denilmişti.

"4734 sayılı Kamu İhale Kanunundaki istisnalar önemli ölçüde azaltılacak ve muhafaza edilen istisnalar da düzenli olarak izlenecek ve denetlenecektir" deniliyordu.

Ayrıca "Kamu işletmelerinin alımlarını düzenlemek üzere, Sektörel Kamu Alımları Kanununun çıkarılması" da öngörülüyordu.

Eylem Planı'nda yer alan hedefler Cumhurbaşkanının açıklamasıyla uyumluydu aslında.

Cumhurbaşkanı "Kamu alım ihalelerinde yeni ve dijital bir sisteme geçiyoruz. Önemli ölçüde azaltacağımız kamu alım ihalelerindeki istisnalardan muhafaza edilecekleri de disiplin altına alıyoruz" demişti.

Nitekim Eylem Planı'ndaki takvime uyarak 19 Nisan, 2021 tarihinde teknik bir çalışma yaptı ve sivil toplum örgütleriyle paylaştı.

"İki kişinin bildiği sırrı üçüncü kişiler de mutlaka bilir" kuralı gereği bu çalışmayı ben de gördüm.

İstisnalara gerçekten el atmışlardı.

Kaldırmadıkları istisnaların içinde bir tanesi dikkatimi çekmişti.

"Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak kurulan ofisler ve başkanlıkların; Türkiye'nin tanıtımı, ülkedeki yatırımların veyahut finans kaynaklarının artırılması veya dijital dönüşüm ve teknolojik gelişimin sağlanması amacıyla mal ve hizmet alımları ile Türkiye Cumhuriyeti tarafından tertiplenecek uluslararası arası organizasyonlar ve toplantılarda alınacak mal ve hizmet alımları."

Uluslararası organizasyon söz konusu olduğunda aklıma hemen 2015 yılında Antalya'da yapılan G20 zirvesi gelir.

Bu zirvenin mal ve hizmet alımları da istisna kapsamına alınmıştı.

Sonrasında G20 zirvesinde yapılan harcamaların toplamı Maliye Bakanlığına göre 409 milyon TL, Dışişleri Bakanlığına göre ise 563 milyon TL olduğunu öğrendik.

İstisna dediniz mi akla hesapsızlık ve cezasızlık gelir hemen.

Neyse biz konumuza dönelim ve devam edelim.

O vakit konu hakkında çalışırken görüştüğüm kaynaklarımdan şunu duymuştum.

Dönemin Bakanı, "bu çalışmayı Cumhurbaşkanlığında sunacağım. Önerimiz kabul alırsa yasama sürecini başlatacağım" demiş.

Bakan sunuş yaptı mı bilmiyoruz, ama böyle bir yasal düzenlemenin yapılmadığını biliyoruz.

Başka neyi biliyoruz

Devam edelim.

Mehmet Şimşek yapısal reformlardan bahsederken sürekli biçimde OVP'yi esas aldıklarını söylüyor.

O zaman biz de Bakanı takip edip OVP''de KİK konusunda ne söylenmiş ona bakacağız.

"Kamu ihale mevzuatı uluslararası norm ve standartlara uyumlu olacak şekilde dijitalleşmeyi, yenilikçiliği ve sürdürülebilirliği destekleyen ve önceleyen satın alma yaklaşımıyla güncellenecek, sektörel kamu alımları düzenlemesi hayata geçirilecektir." (s. 27)

Neymiş

Uluslararası standartlara dijitalleşme, yenilikçilik ve sürdürülebilirlik açısından uyum sağlanacakmış.

Dijitalleşme ihale işlemlerinin daha çok elektronik ortamda yapılmasına yol açacaktır.

Evet dijitalleşme şeffaflığı sağlayacaktır.

Oyun teorisinde temel kural "her oyunun kendi kurallarıyla oynanacağı" gerçeğidir.

Siz KİK'te istisnaları ve rekabetçi alım usullerindeki eksiklikleri düzenlemedikçe istediğiniz kadar dijitalleşin.

Yenilikçilik kavramı AB kamu alımları jargonunda kullanılmaktadır. Burada teknoloji ve yenilikçiliği destekleyecek bir alım yöntemi geliştirilmektedir.

AB mevzuatına göre idareler tekliflerin değerlendirilmesinde özellikle adayların araştırma ve geliştirme ile yenilikçi ürünler geliştirme ve uygulama alanındaki kapasitelerini değerlendirecek ölçütler kullanmaktadır.

Sürdürülebilirlik ise çevreyle ilgili bir konudur.