Bu hükümetin heyecan verici yönleri var.

Dinleseniz hükümet değil sanırsınız ki muhalefet. Hiçbir şeyden sorumlu değiller.

Yeni yönetim sisteminde bakanlar eskinin müsteşarı düzeyindeler. Yani teknokratlar.

Ama teknik konulardan bi haberler.

Şehircilik bakanları vardı. Şehrin ne olduğunu bilmiyor. Kanal İstanbul'un çevreye faydalı olabileceğini söylemişti. Deprem konutları projelerini doğru düzgün bitirememişti. Deprem konutlarının ihalelerinde bile kendilerinden olan belediyeleri öncelemişlerdi. Hatay'daki depremzedeler hala konteyner evlerinde oturuyorlar.

Bir ekonomi bakanları vardı. Ekonomiyi bilmiyordu.

Bir merkez bankası başkanları vardı. Faizi bilmiyordu.

Ekonomiyi berbat hale getirdiler. Yoksulluk had safhaya çıktı.

Sayın Cumhurbaşkanı yoksulluktan şikayetçi durumda.

Devlet memuru bakanlar bir de üstüne muhalif partilerin genel başkanlarına üst perdeden ayar çekiyorlar.

Neye güveniyorlar

Cezasızlığa.

Yakınlarda Adalet Bakanı Ekonomi gazetesine bir açıklama yapmış ve demiş ki "Kamuoyundaki cezasızlık algısını kaldıracağız."(23052024)

Adalet Bakanı da "cezasızlığın" ne demek olduğunu bilmiyor.

Nasıl mı

Gelin bir bakalım.

BAKANIN CEZASIZLIK ANLAYIŞI

Bakan Haziran ayında Meclise gelecek olan 9. Yargı Paketi hakkında konuşurken demiş ki "hakaret davalarında ön ödeme geliyor. Bir ticari davanın yargıda sürüncemede kalması yatırımcıyı ürkütüyor."

Şöyle de devam etmiş: "Cezasızlık algısını ortadan kaldırmaya yönelik bir düşüncemiz var. Burada, oranda asgari süre de getirilebilir. Denetim serbestliğinden yararlanabilmek için en az 30 gün cezaevinde kalma şartı gibi bir önerimiz var. 2 yılın altında cezaya hüküm giyen biri, koşullu salıverme süresiyle beraber denetimli serbestliği de dikkate aldığımızda hiç cezaevinde barındırılmadan tahliye oluyor. Bu da toplumda bir cezasızlık algısına neden oluyor. Bu çerçevede cezasızlık algısını ortadan kaldırmayı düşünüyoruz."

Bakan açıklamasında sıradan vatandaşların cezalandırılmasına önem verdiklerini belirtmiş.

Ancak aldıkları kararlarla vatandaşı inim inim inleten kamu görevlilerinin "cezalandırılması" konusuna hiç girmemiş.

Biz girelim o zaman.

Nasıl mı

Devam edelim.

CEZASIZLIK

Bir akademisyenin endişelerinden birisi de tekrara düşmektir.

Bu köşede "cezasızlık suç işlemeyi özendiriyor" başlıklı bir yazı kaleme almıştım. (110520236)
Ama konu önemli olduğundan ve elimizde de yeni veri seti bulunduğundan bu yazıyı o yazının devamı olarak kabul edin lütfen.

Evet cezasızlığa inanıyorsanız yaratıcılığınızda sınır kalmıyor.

Aynı halk yanıp kavrulurken ekonomiden sorumlu bakanların sırasıyla ileri tarihli bir iyileşmeyi vaat etmesi gibi.

Ekonomi sayı değildir gözlerimdeki ışıktır diyen bir bakana, bir savcı ne zaman şu soruyu soracak: "istatistiğe girmeyen iktisat, iktisat değildir. Siz ne hakla gözünüzdeki ışığı işaret ederek enflasyonu, işsizliği ve yoksulluğu gölgelemeye kalktınız"

Cezasızlık kamu gücünü hesap vermeksizin kullanmaktır. En keskin deyimiyle, cezasızlık yaptırımsız biçimde suç işleme halidir.

Güç arttığı ölçüde cezasızlık inancı ve dolayısıyla suç işleme özendirimi de artmaktadır.

Klasik deyimiyle "güç yozlaştırır, mutlak güç mutlaka yozlaştırır."

Bahsettiğim yazımda Eurrasia Group ve the Chicago Council on Global Affairs tarafından hazırlanan Küresel Cezasızlık Endeksindeki (the Atlas of Impunity) verileri kullanmıştım.

O yazıda 2023 yılında yayımlanan 2022 yılı verilerinden bahsetmiştim.

16 Şubat 2024 tarihinde 2023 verileri de yayımlandı.

Demokrasi endeksleri "demokratikleşme" ve "otoriterleşme" arasındaki ilişkiyi ölçmektedir.

Cezasızlık endeksi ise "hesap verebilirlik" ve "cezasızlık" zıtlığını değerlendirmektedir.

Evet liberal demokrasiye sahip ülkeler hesap verebilirlik açısından daha iyi not almaktadırlar. Ancak iyi tasarlanmış kurumlar ve kurallar sayesinde diğer hükümet biçimleri de iyi bir performans gösterebilmektedir. Ama çok sık değil.