Amerikalıların çok kullandığım bir deyişi vardır.

"Pislik aşağıya akar."

Bu deyiş "yukarıdaki karar alıcıların aldıkları eksik ve hatalı kararların bedelini aşağıdaki garibanlar çeker" anlamında kullanılır.

Türkiye'de geçmişi sorgulamadığımızdan sorunlar yeni çıkmış gibi davranıyoruz.

İki gün öce Türkiye'nin OECD bünyesindeki Mali Eylem Gücünün gri listesinden çıkmasına sevindik.
Gri listeye neden girdiğimizi sorgulayamadık.

Hazine ve Maliye Bakanlığı gri listeden çıkışımızın haberini "Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde " şeklinde verdi.

Türkiye terörün finansmanı ve kara para aklama suçlarıyla yeterince mücadele etmediği için 2021 yılında gri listeye ve dolayısıyla sıkılaştırılmış izlemeye alındı.

Peki Türkiye kimin liderliğinde alınmıştı gri listeye

Şimdilerde ise emekli ve asgari ücret zamları gündemimizde.

Nasıl mı

Gelin bir bakalım.

Türkiye 2017 yılındaki referandumla yeni hükümet sistemine geçti.

Türk halkı 2018 yılında Sayın Cumhurbaşkanına verdi yetkiyi gördü etkiyi.

Kısa bir süre sonra laf dinlemeyen Merkez Bankası başkanları görevden alındı ve laf dinleyen bir başkanla, bildiğimiz iktisatta yeri olmayan "faiz sebep enflasyon" sonuçtur politikası devreye alındı.
Faiz Türk lirasının fiyatıdır.

Önceki Hazine ve Maliye Bakanı Merkez Bankası politika faizinin yani Türk Lirasının değerini önemsizleştirdiklerini söyledi açıkça.

Kendi mağazalarındaki malların fiyatını önemli hale getirerekartırarak hem de.

Dövizi baskılamalar, bu amaçla çıkartılan Kur Korumalı Mevduat derken.

Kaçınılmaz son geldi.

Yüksek enflasyon.

Enflasyon sabit gelirlilerin ve alacaklıların başının belasıdır.

Ev sahiplerinin kira alacakları enflasyon nedeniyle erirken, hükümet üstüne bir de kira artışlarına sınırlama getirdi.

İkinci mağdur grup ise memurlar, memur emeklileri ve diğer ücretliler oldu.

Hükümet 2023 yılı genel seçimleri 2024 yerel seçimler öncesinde ücretlere yüksek oranlı artışlar yaptı.

2016 yılına kadar memur ve emekli maaşları yılda iki defa artırılırdı. 2016 yılından sonra sadece sene başlarında artırılmaya başlandı. Son yıllardaki yüksek enflasyon nedeniyle 2022 ve 2023 yıllarında tekrar yılda iki artış yapıldı.

2024 yılında tekrar tek artışa geçeceğiz dediler. Hala da tek artışta ısrar ediyorlar.

Kurban Bayramında yurt dışındaydım. Bindiğim taksilerin ikisinin şoförü Türk idi. Tesadüf ikisi de Konyalıydı.

İkisi de orada doğma büyüme. Bizim Türk olduğumuzu anlayınca hemen Türkiye'den konuşmaya başladık.

Birinci ve ikinci kuşaklar Türkiye'ye geldiklerinde tatillerini memleketlerinde geçirirlerdi.
Bizim Emirdağ'ında da durum böyleydi.

Ancak konuştuğumuz şoför arkadaşlar gibi üçüncü kuşak gurbetçiler otel tatili de yapıyorlar.
Konuştuklarım son yıllarda Türkiye'deki deniz kenarındaki otel tatillerini çok pahalı buluyorlar.
Bu nedenle tatilde İspanya sahillerini tercih ediyorlarmış.

Yani Avrupa'da avroyla kazananlar da Türkiye'yi pahalı buluyorlarmış.

Dedim ki Avrupa ile Türkiye'deki gelir seviyesini bir karşılaştırayım.

Ölçüt olarak asgari ücreti esas aldım.

Çünkü Avrupa istatistik ofisi EUROSTAT bu konuda Türkiye'nin içinde bulunduğu ülke grubu için veri yayımlıyor.

Veri seti üye ve aday ülkeler ile ABD'yi içeriyor.

Şekilde bu verileri gösteriyorum.

Türkiye'deki asgari ücret bu 27 ülkede sondan beşinci.

Bu ülkelerdeki ortalama asgari ücret bin 104 avrodur.

Türkiye'de 2024 başında asgari ücret 6 yüz 3 liradır.

Türkiye sadece Sırbistan (544), Karadağ (533), Bulgaristan (477) ve Arnavutluk'tan (385) daha iyi durumdadır.

Diğer ülkelerdeki asgari ücret Türkiye'den çok daha yüksektir.

Türkiye'deki tatilden şikâyet eden şoför arkadaşların yaşadığı Hollanda'da asgari ücret 2 bin 70 avrodur. Sayıyla 2.070 sizin anlayacağınız. Türkiye'dekinden 3,5 kat daha fazla.

Bu asgari ücreti layık görüyor ülkeyi yönetenler çalışanlarına.

Öte yandan Dr. Berke Duran X hesabında bir bilgisel yayımladı. İSO 500 listesinde yer alan sanayi şirketlerinin mali tablolarını kullanarak, son yıllarda ücretlilerin üretimden aldıkları payın giderek düştüğünü gösteriyor.

Asgari ücret deyip geçmeyin. EUROSTAT verilerine göre 2014 yılında Avrupa'da çalışanların 21'i asgari ücret kazanmaktadır. Aynı yıl Türkiye'de asgari ücret kazananların oranı 42'dir ve Avrupa'nın en yükseğidir.

Bu oran Türkiye'de son yıllarda giderek artmıştır.

TÜİK 2021 yılı Hanehalkı İşgücü Anketi mikro verilerine göre tarım dışı sektörlerde çalışan ücretlilerin yaklaşık 43,1'ini asgari ücretli ve altı çalışanlar oluşturmaktadır. Asgari ücret ve altı çalışanların oranı sanayi sektöründe 50,4, evin şımarık çocuğu inşaatta 71,4, hizmetlerde ise 37,9 seviyelerindedir.